Metro

3. Gezondheidszorg: Aantrekkelijke salarissen en andere voordelen, Metro 30 mei 2008 BuG 96

1. De uitdagingen van vandaag én morgen het hoofd bieden, Metro 28 mei 2008
2. Jongeren naar het beroep van verpleegkundige loodsen, Metro 29 mei 2008
3. Aantrekkelijke salarissen en andere voordelen, Metro 30 mei 2008

Foto Metro

De sector van de gezondheidszorg stelt alles in het werk om het image af te gooien van een sector die nauwelijks evolueert en waar het werk even zwaar als het loon bescheiden is. Tegenwoordig is zeker de ziekenhuiswereld dynamischer en beter betalend dan vaak wordt aangenomen. De moderne technologie is er volledig ingeburgerd en de sector beschikt over interessante troeven om jonge kandidaten aan te trekken. Dat stellen althans de vertegenwoordigers van ziekenhuisinstellingen en gespecialiseerde bureaus voor werving en selectie die Metro rond de tafel bracht voor een debat.

Het eerste hardnekkige cliché over de gezondheidszorg is ongetwijfeld dat van de lage salarissen. Volgens de werkgevers die mee aanzitten voor Metro's debat strookt dit beeld van lage verloning echter niet langer met de werkelijkheid, en zijn de lonen in de sector nu redelijk aantrekkelijk. Er lijkt een nieuwe fase te zijn ingeluid, zoals ook Raf Vandenbussche, directeur Human Resources en Communicatie bij het Universitair Ziekenhuis (UZ) van Brussel, benadrukt: "De laatste jaren is de discussie over de salarissen in positieve zin afgesloten. Te lang hadden wij de reputatie een sector te zijn die slecht betaalt en waar gezwoegd moet worden, maar nu behoort dit beeld tot het verleden, en hebben wij zelfs heel wat andere sectoren ingehaald. Uitgaande van de cijfers kunnen we immers stellen dat de zorgsector zich wat boven het gemiddelde bevindt. De verloning ligt er hoger dan in het onderwijs. We hebben nog niet het salarisniveau van de bankwereld bereikt, maar onze situatie is zeker niet slecht, al moeten we dat nog sterker communiceren naar de buitenwereld toe"

De General Manager van Pharma Support, Jacques Loontjens, is het daar mee eens: "Ik vind dat de sector veel te weinig informeert over de salarisaspecten, en dan zeker bij de studenten. Pharma Support werkt ook voor de privésector en ik heb dus een globale kijk op deze problematiek. Ik kan u verzekeren dat de verpleegkundigen misschien geen topsalarissen verdienen, maar wel duidelijk boven het gemiddelde liggen. Er heerst echter een algemeen negatieve perceptie over hun loon".

Stages zijn essentieel voor studenten

Zoals in veel andere sectoren zijn ook hier de stages een belangrijke troef om de jongeren duidelijk te maken wat het beroep hen te bieden heeft. Via de stages maken ze kennis met de achterkant van het decor, kijken ze verder dan de clichés en vinden ze misschien wel hun roeping. De universitaire ziekenhuizen hebben op dat vlak zeker een streepje voor, door hun samenwerking met de academische wereld. "Een jongere die stage loopt in een ziekenhuis krijgt de kans om dieper in te gaan op uiteenlopende aspecten ervan. Bij ons werken veel stagiairs, zowel in verpleegkunde als op andere vlakken. In de loop van de stages krijgen ze wellicht de smaak te pakken om te werken in een ziekenhuiswereld zoals de onze. Daartoe moeten ze echter wel aan het werk gezet worden en moeten ze opdrachten krijgen, waarbij ze permanent begeleid worden. Zodra een jongere zijn stage in het ziekenhuis begint, beschouwen we hem als een volwaardige medewerker voor de zorgverlening aan de patiënten", legt Hildegard Hermans (UZ Antwerpen) uit.

Ook Filip Demeyere, directeur van de afdeling verpleegzorg van het universitair ziekenhuis van Gent, benadrukt het belang van de stages. "Ik pleit voor een doordachte opvang van de stagiairs in onze instellingen, zodat die een positieve ervaring opdoen tijdens hun stage. Die opvang steunt bij ons op het principe van de mentor. Je mag ook niet vergeten dat de jongeren na hun studies hun werkgever vaak kiezen omdat ze die reeds kennen van hun stage. De stages zijn dus belangrijk voor zowel de opwaardering van de functies die wij aanbieden als voor onze rekrutering".

Flexibiliteit en stabiliteit

"De lage salarissen behoren inderdaad tot het verleden", bevestigt Pascale Vanrillaer, Operational Manager bij Express Medical. "Zeker als je bedenkt dat het salaris an sich nog wordt aangevuld met diverse duidelijk gereglementeerde andere voordelen, zoals het aantal verlofdagen, de arbeidsvermindering aan het einde van de loopbaan en de maaltijdcheques. Daarnaast bieden privébedrijven die verpleegkundigen zoeken voor een opleidingsfunctie of als commercieel vertegenwoordiger bijkomende middelen voor de uitoefening van de functie, zoals een pc of een bedrijfswagen". De ziekenhuizen zoeken ook niet-medische profielen, zoals ingenieurs en IT-specialisten. Op deze markten, waar de vraag het aanbod aanzienlijk overtreft en waar soms geen rem lijkt te staan op de salarissen, moeten ze echter wel realistisch blijven.

Voor Pascale Vanrillaer is de flexibiliteit ongetwijfeld een troef voor de sector. "In de sector van de gezondheidszorg is alles mogelijk: een jonge verpleegster die voltijds werkt en een gezin sticht, kan ouderschapsverlof nemen, besluiten halftijds te gaan werken gedurende een zekere periode, ervoor kiezen 's nachts te werken... In de ziekenhuizen die ik bezoek, stel ik vast dat de HR-afdelingen bijzonder creatief te werk gaan om oplossingen te bieden op dit vlak. Als ex-verpleegster denk ik dat de verpleegkundigen zelf een impact kunnen hebben op het image van hun beroep en dat ze de positieve aspecten ervan duidelijker naar voren kunnen schuiven", besluit zij. Voor Marianne Vael (UZ Leuven) is ook de stabiliteit in de wereld van de gezondheidszorg een element dat benadrukt zou moeten worden. "De patiëntenzorg zal nooit gedelokaliseerd worden! Dat is alvast een voordeel ten opzichte van andere sectoren, waar een veel sterkere onzekerheid heerst", merkt zij op.

Hoofdverpleegster, een sleutelrol

Alle deelnemers aan het debat wijzen op de sleutelrol van de hoofdverpleegsters binnen de ziekenhuisinstellingen. Volgens sommigen is het een functie die onvoldoende gewaardeerd wordt. "De rol van de hoofdverpleegsters is van cruciaal belang. Zij zijn de scharnierpunten van de ziekenhuisorganisatie, zij hebben een bijzonder complexe functie, zij staan in contact met de scholen voor verpleegkunde, de stagiairs en hun personeel. Hun managementcapaciteiten zijn dan ook zeer belangrijk", merkt Pascale Vanrillaer (Express Medical) op. Jacques Loontjens (Pharma Support), deelt die mening. Hij raadt de ziekenhuizen dan ook aan de functie van hoofdverpleegster op te waarderen. "Zij zijn moeilijk te vinden en doorgaans komt dat doordat de verpleegsters niet bereid zijn extra verantwoordelijkheden op zich te nemen voor een al te beperkte salarisverhoging. Om kandidaten van hoog niveau te motiveren, zou de functie beter verloond moeten worden". Hildegard Hermans (UZ Antwerpen) wijst erop dat de ziekenhuizen de laatste jaren grote inspanningen in die zin hebben geleverd en dat zij ook enorm veel geïnvesteerd hebben in managementopleidingen voor hoofdverpleegsters. "Dat is van primordiaal belang: als de zorgverlening naar een multidisciplinaire aanpak evolueert, zullen de hoofdverpleegsters steeds meer over de muurtjes heen moeten kunnen kijken, willen we de kwaliteit van de zorgverlening aan de patiënt kunnen waarborgen".

Magnet hospitals

Aantrekkelijk salaris, werkflexibiliteit en werkstabiliteit zullen de ziekenhuizen ongetwijfeld helpen bij het vinden van jonge medewerkers en bij de personeelsbinding. Heel wat ziekenhuizen gooien bovendien nog andere troeven op tafel. Zij zijn wellicht geïnspireerd door de Amerikaanse "magnet hospitals", die hun bijnaam te danken hebben aan het feit dat zij erin slagen hun personeel vast te houden, omdat de medewerkers er nu eenmaal graag werken. Het is een andere aanpak dan we gewoonlijk terugvinden in de ziekenhuizen, en die zeker heeft geleid tot een bezinning over hun werking. "Op intern vlak denken we niet langer in termen van functies, maar concentreren we ons op de bekwaamheden", legt Marianne Vael (UZ Leuven) uit. "We moeten bepalen welke bekwaamheden wij nodig hebben, en vervolgens nagaan hoe we deze bekwaamheden kunnen doen aansluiten op de behoeften van de patiënten. We evolueren dan ook naar een nieuw model van zorgverlening: dat van de multidisciplinaire aanpak". In deze benadering volgt de patiënt een zorgtraject, waarin hij tijdens de hele duur van zijn behandeling door de juiste bekwaamheden begeleid wordt. "Dit soort evaluatie loopt momenteel in diverse ziekenhuisinstellingen. Zo vormt het verplegend personeel in ons slaapcentrum tegenwoordig slechts een minderheid meer, terwijl dat vroeger omgekeerd was. Vandaag zijn het vooral technici, zoals fysiotherapeuten, die er werken", stelt Hildegard Hermans, personeelsdirectrice van het Universitair Ziekenhuis Antwerpen. Voor Raf Vandenbussche (UZ Brussel) leunt deze kwestie van de evolutie van de sector trouwens nauw aan bij die van zijn image. "De nieuwe generatie medewerkers zal terechtkomen in een arbeidsomgeving in volle evolutie, vooral op technologisch vlak. Dat is een positief element voor ons image, maar we moeten er ook in slagen ons simpelweg beter te 'verkopen' aan de buitenwereld".

Voor de verpleegkundigen zijn de tewerkstellingsmogelijkheden natuurlijk niet beperkt tot de ziekenhuizen. "Een verpleegkundige die zich richt op een universitair ziekenhuis heeft trouwens een heel ander profiel en heel andere verwachtingen dan haar collega die bijvoorbeeld een centrum voor thuiszorg overweegt", benadrukt Pascale Vanrillaer. "In dat verband biedt het beroep van verpleegkundige een buitengewone waaier aan mogelijkheden. Dat is een van de sterke punten van de sector. Je hebt dezelfde basisopleiding voor iedereen, maar daarna moet je aanvullende en permanente opleidingen volgen, en kun je kiezen uit een scala aan carrières waar weinig andere sectoren op kunnen bogen".