Inleiding
Het was weer wat met migratiecijfers, asiel, 'nationaliteiten' en 'buitenlanders'
naar aanleiding van de
presentatie van het overigens leeswaardige en interessante SOPEMI-rapport
van de FOD tewerkstelling (3,5 MB pdf), de Belgische bijdrage voor het OESO-rapport
over migratie en tewerkstelling.
Spijtig dat enkel gegevens verwerkt werden tot eind 2005, terwijl het NIS alle
gedetailleerde data al een half jaar ter beschikking heeft voor 2006. Elk
ministerie houdt blijkbaar z'n eigen migrantentelling en komt ten gepaste
tijde met een rapport naar boven dat dan een jaar later door de OESO
geconsacreerd wordt en dan pas waardig bevonden wordt om het beleid te
beïnvloeden.
"Minder vreemde
nationaliteiten in ons land" kopt deredactie.be van TV-een alsof
er nu ineens minder 'nationaliteiten' aanwezig zijn in België. Zij bedoelen
met 'nationaliteiten' vreemdelingen maar ook in het rapport worden ze
'buitenlanders' genoemd. De
aandachtige kijker werd met een uitgestreken gezicht voorgehouden dat het
percentage en aantal 'buitenlanders' gedaald is, vergeleken met de jaren negentig.
In het Belgabericht waar zij allicht op voortgegaan zijn, was er hoogst
verwonderlijk geen sprake van het aanzienlijk aantal vreemdelingen dat Belg
geworden is in de beschouwde periode. In het rapport zelf wordt
echter wel degelijk een weliswaar beperkt beeld gegeven van de impact van de
Belgwordingen en het aantal inwoners van België die in het buitenland geboren
zijn. In DS van 10/09/2008 wordt daar uitvoeriger over bericht. Maar ook al was het
Belga-bericht onvolledig, het stond elke journalist vrij om de reële immigratiedynamiek die gemaskeerd wordt door het
aanzienlijk aantal Belgwordingen in beeld te brengen, of minstens te vermelden. Of een korte blik op deze site had ook
soelaas kunnen bieden, bv het aantal Belgwordingen
tussen 1990 en 2006 of het overzicht van de migratie
per nationaliteit tussen 1990 en 2006 en gisteren nog de impact
van asiel en regularisatie van 1990 tot 2006, of de structuur van de
migratiedynamiek in BuG 79 en volgende.
De consternatie bij de bevolking moet evenwel groot geweest zijn: "minder
'buitenlanders', dat
ziet ge van hier, wat willen ze ons nu weer wijsmaken, dat zijn weer die
linksen van de BRT zeker, die komen niet meer op straat want anders zouden ze
wat anders zien". Om de bevolking uit te dagen door een onvolledige
berichtgeving, op gezag van Minister Milquet en de OESO rond een belangrijk
thema als migratie, kon dat tellen.
Aantal 'buitenlanders is met 600.279 gestegen sinds 1990
Als het verschil gemaakt wordt tussen het aantal vreemdelingen dat na 1990
bijkomend in een Belgische gemeente is ingeschreven (toename) en het aantal
dat in dezelfde periode is uitgeschreven, zonder de nieuwe Belgen mee te
tellen, dan staat de teller op 600.279 bijkomende vreemdelingen op
01/01/2007 tav van de 880.818 op 01/01/2007, of een stijging met 68%.
In het Vlaams gewest bedraagt die stijging zelfs 117%, tegenover 77%
in Brussel en 29% in Wallonië.
Door de Belgwording van 548.930 vreemdelingen in dezelfde periode steeg
het aantal ingeschreven vreemdelingen maar met 600.279 - 548.930 =
51.349 tot 932.161 vreemdelingen op 01/01/2007. Het % vreemdelingen
bedroeg in 1990 8,9% en daalde tot 8,8% eind 2006, ondanks de
stijging van het aantal ingeschreven vreemdelingen met 51.349. De
stijging van het aantal 'administratieve' vreemdelingen met 51.349 en
de daling van het % vreemdelingen zegt evenwel NIETS over het aantal
vreemdelingen dat met lijf en leden in België is toegekomen, als vreemdeling
geboren of als asielzoeker erkend.
Als alle bijkomende vreemdelingen vanaf
1990 worden meegeteld dan stijgt het aantal vreemdelingen + nieuwe Belgen op
de bevolking van 8,9% tot 14% en dat geeft al een heel ander beeld. In
feite moeten ook de nieuwe Belgen meegeteld worden van voor 1990 en ook hun
geboorte- en migratiesaldo na hun Belgwording, maar dat is een andere oefening
die nog zal gemaakt worden.
In onderstaande tabel worden all migratiefactoren in beeld gebracht per
gewest, met inbegrip van het verhuissaldo van vreemdelingen naar en van
andere gewesten. Er is in de loop van 17 jaar een relatief beperkt
verhuissaldo van -26.952 vreemdelingen vanuit Brussel naar het Vlaamse
gewest +21.045 en Wallonië +5.907.
Structuur
aangroei vreemdelingenbevolking in Belgiê 1990-2006 (Bron NIS)
(1)
|
|
Vlaams
|
Brussels
|
Waals
|
België
|
Vreemdelingen
op 01/01/1990
|
244.640
|
267.769
|
368.403
|
880.812
|
Geboortesaldo vreemdelingen
|
36.959
|
42.145
|
-12.333
|
66.771
|
Migratiesaldo
|
257.054
|
237.485
|
137.668
|
632.207
|
Uit het wachtregister
|
29.725
|
20.048
|
15.353
|
65.126
|
Ambtelijk schrappingssaldo
|
-62.591
|
-78.779
|
-39.696
|
-181.066
|
Verhuissaldo tussen gewesten
|
21.045
|
-26.952
|
5.907
|
0
|
Statistische aanpassing
|
3.939
|
13.468
|
380
|
17.241
|
Evolutie
aantal vreemdelingen
|
286.131
|
207.415
|
107.279
|
600.279
|
Belgwordingen 1990-2006
|
-198.641
|
-191.354
|
-158.308
|
-548.930
|
Netto-evolutie na Belgwording
|
87.490
|
16.061
|
-51.029
|
51.349
|
Vreemdelingen
op 1/01/2007
|
332.130
|
283.830
|
317.374
|
932.161
|
Evolutie vreemdelingenaantal 1990-2006
|
36%
|
6%
|
-14%
|
6%
|
Aantal
vreemdelingen+nieuwe Belgen 1990-2006
|
530.771
|
475.184
|
475.682
|
1.481.091
|
Evolutie vreemde afkomst 1990-2006
|
117%
|
77%
|
29%
|
68%
|
Percentages
op de totale bevolking
|
|
|
|
|
Totale bevolking op 01/01/1990
|
5.739.736
|
964.385
|
3.243.661
|
9.947.782
|
Totale bevolking op 01/01/2007
|
6.117.440
|
1.031.215
|
3.435.879
|
10.584.534
|
% vreemdelingen op 01/01/1990
|
4,3%
|
27,8%
|
11,4%
|
8,9%
|
% vreemdelingen op 01/01/2007
|
5,4%
|
27,5%
|
9,2%
|
8,8%
|
% vreemd. + nieuwe Belgen op 01/01/2007(1)
|
8,7%
|
46,1%
|
13,8%
|
14,0%
|
(1)
Enkel Belgwordingen vanaf 1990 wordt meegerekend. Om een betere
inschatting te maken
|
van
het aantal inwoners van vreemde afkomst dient men minstens te
vertrekken van 1985.
|
%
belang van elke factor in de evolutie vreemdelingenaantal 1990-2006
|
|
Vlaams
|
Brussels
|
Waals
|
België
|
Geboortesaldo vreemdelingen
|
13%
|
20%
|
-11%
|
11%
|
Migratiesaldo
|
90%
|
114%
|
128%
|
105%
|
Uit het wachtregister
|
11%
|
10%
|
15%
|
11%
|
Ambtelijk schrappingssaldo
|
-22%
|
-38%
|
-37%
|
-30%
|
Verhuissaldo tussen gewesten
|
7%
|
-13%
|
6%
|
0%
|
Statistische aanpassing
|
1%
|
6%
|
-1%
|
2%
|
Evolutie
aantal vreemdelingen
|
100%
|
100%
|
100%
|
100%
|
Vreemdelingenevolutie per demografische factor
Voor het eerst in de demografische
'wetenschap' worden alle factoren die de telling van het aantal
vreemdelingen in België en de gewesten beïnvloeden in beeld gebracht.
Het is een werktabel die als 'voorpublicatie' geldt van het volledige beeld
van alle afname- en toenamefactoren voor België en per gewest voor elke van
de jaren tussen 1990 en 2007. Hier beperken wij ons tot een bespreking van
de saldi van deze factoren voor België:
De 600.279 vreemdelingen die bij saldo tussen 1990 en eind 2006 werden
ingeschreven zijn als volgt samengesteld:
- 66.771 geboortesaldo als het verschil tussen 155.769 geboortes
en 88.998 overlijdens bij vreemdelingen
- 632.207 migratiesaldo, dwz het verschil tussen 1.026.984
immigranten en 394.777 emigranten
- 65.126 die uit het wachtregister overgegaan zijn naar het
vreemdelingenregister. De 2.793 die uit het wachtregister vertrekken omdat zij
Belg geworden zijn worden hier niet meegeteld. (zie BuG
90)
- Ambtelijk schrappingsaldo, dwz -181.066 vreemdelingen die uit de
gemeentelijke registers verdwijnen wegens 'niet meer woonachtig op het gekende
adres'. Het gaat om 249.758 legaal verblijvende vreemdelingen
waarvan vastgesteld werd dat zij niet meer op het adres woonden en nergens
anders geregistreerd zijn en die uit het vreemdelingenregister geschrapt
werden, vermeerderd met 68.692 die in de daaropvolgende jaren terug
opgedoken zijn en ambtelijk terug heringeschreven werden.
- 17.241 vreemdelingen die als 'statistische aanpassing' de cijfers op
het niveau van het NIS met de werkelijkheid moeten conformeren omdat na
afsluiting van de NIS-telling in maart toch nog altijd een aantal
wijzigingen gekomen zijn mbt het voorgaande jaar. Dit saldo kwam tot stand na 27.808
correcties in + en 11.182 correctie in -.
Na 1990 zijn er
1.344.379 vreemdelingen regulier in België bijkomend ingeschreven
In feite is het best na te gaan hoeveel vreemdelingen er in België
binnenkomen of als vreemdeling geboren worden. De vreemdelingen die Belg worden blijven in grote
meerderheid in het land en worden toegevoegd bij
inwoners 'van vreemde afkomst'. Men
mag hen in geen geval in mindering brengen van wie als vreemdeling binnenkomt
in België of er als vreemdeling geboren wordt.
Op 17 jaar tijd tussen 1990 en eind 2006 werden er in België 1.344.379 vreemdelingen bijkomend
ingeschreven:
- 1.026.984 'nieuwe' immigranten die vanuit het buitenland België zijn
binnengekomen,
- 65.126 ingeschreven die uit het wachtregister asielzoekers
komen
- 155.769 geboortes bij vreemdelingen
- 68.692 heringeschreven na ambtelijk geschrapt te zijn
- 27.808 werden toegevoegd als statistische correctie.
In totaal waren er dus tussen 1990 en eind 2006 1.344.379
vreemdelingen in het vreemdelingenregister ingeschreven waarvan er, na
aftrek van 744.100 wegens overlijden, emigratie, schrapping en
statistische aanpassing, uiteindelijk, bij saldo, 600.279 overbleven.
Hiervan zijn er in deze periode 548.930 Belg geworden zodat er van de 1.344.379
maar
51.349 in
de statistieken als vreemdeling overblijven. Enkel spreken over deze
51.349 en zwijgen over de 600.279 die het aantal van vreemde afkomst in België hebben
vermeerderd en de 1.344.379 die zichtbaar fysiek aanwezig geweest zijn
in België en waarvan er 744.100
overleden of vertrokken zijn, is moeilijk te begrijpen en te aanvaarden.
Het zijn niet de 'administratieve' vreemdelingen die mensen op straat
tegenkomen, ook niet degenen die overleden zijn, geëmigreerd, geschrapt
of statistisch gecorrigeerd, neen, het zijn in de loop van de laatste 17 jaar,
de 1.344.379 vreemdelingen geweest die bijkomend deel hebben uitgemaakt
van de Belgische samenleving, dat is 153% meer dan het aantal
vreemdelingen dat op 01/01/1990 geteld werd. Voor de goede orde dienen hier
ook nog alle asielzoekers bijgeteld die sinds 1997 uit de
vreemdelingenstatistiek verdwenen zijn. Dat waren er op 01/01/2007 72.039.
En ook de niet-wettelijk verblijvenden dienen mee verrekend om het beeld
volledig te maken.
Het wordt voor iedereen goed of voor iedereen slecht.
De omvang van de migratie en van de migratiedynamiek wordt systematisch
onderschat, zelfs door diegenen die er hun voordeel mee denken te
doen het te overdrijven en als een element van destabilisatie van de
samenleving te zien, terwijl zij het juist zijn die destabiliseren. De
installatie van een minister van Migratie en Asiel komt dus niet te vroeg,
al is het maar om de bevolking niet alleen te verzoenen met een
werkelijkheid die soms weerstanden oproept maar om te wijzen op de enorme
maatschappelijke energieverspilling die voortkomt uit de non-acceptatie en
de haat die op 'de andere' gericht wordt.
Wie zijn kinderen met ogen van haat opvoedt krijgt op een gegeven moment de
rekening gepresenteerd. Het racisme en de non-acceptatie van de vreemdeling
als gelijke (vooral ook in het onderwijs de laatste 20 jaar) heeft een
onnoemelijke schade aangericht bij vooral kinderen en jongeren die nu als
volwassene hoe dan ook mee in het sociale weefsel zijn opgenomen. Het zal nog
jarenlang specifieke zorg behoeven om het voor iedereen goed te maken, of
het wordt voor iedereen slecht.
Jan Hertogen, socioloog
|