BuG 40- Bericht uit het Gewisse 12/11/06  Printversie  Portaal Sociale Balans  BuG 38 - Metaal

 Loonkost voor vorming: 0,88% in Vlaanderen, 0,74% in Wallonië, 1,78% in Brussel
Hoe hoger het budget Betaald Educatief Verlof, hoe lager het % loonkost voor vorming 

In België wordt 1,15% van de loonkost besteed aan vorming, voortgaande op het recentste gegeven (26/10/06) uit het constante staal van sociale balansen bij de Nationale Bank (Bron NB origineel bestand). Dit is een lichte verhoging tegenover de 1,09% van 2004 en ook meer dan het oudere cijfer 1,02% in het rapport van de CRB (Centrale Raad van het Bedrijfsleven). Met die 1,15% staat België op hetzelfde niveau als acht jaar geleden in 1997 en komt maar aan 2/3 van wat volgens Europa in 2004 moest gerealiseerd zijn, een doelstelling die naar 2006 werd doorgeschoven. Intussen blijft het nieuwe Europese streefdoel van 2,4% verder weg dan ooit.
  

  
Het Vlaams gewest haalt niet eens de helft van de Europese norm 

De CRB geeft geen info over het % loonkost voor vorming per gewest. In de listings van 21/10/06 van de Nationale Bank is af te lezen dat de Brusselse bedrijven met 1,78% van de loonkost voor vorming in feite de Europese norm halen. In het Vlaamse en Waalse gewest is de investering in vorming door de werkgevers ronduit dramatisch is:minder dan de helft van Brussel en van Europese richtlijn.

In het Vlaamse gewest gaat 0,88% van de loonkost naar vorming, in Wallonië 0,74%. Vergeleken met 0,86% in 2004 is er in het Vlaamse gewest. Het uiterst lage % ondernemingen waar vorming gebeurt is gestegen tot 7,4% en het % werknemers met vorming bedraagt 31,5% in 2005.  Gezien de vormingsuren 'duurder' zijn dan een 'gewone' werkuren wordt maar 0,65%van alle werkuren in het Vlaamse gewest aan vorming besteed. Het gemiddeld aantal vormingsuren per werknemer is licht gedaald tot 28,6 uur, het gemiddeld aantal werknemers met vorming per onderneming licht gestegen tot 95. 
   

  
In Brussel bedraagt het aantal ondernemingen met vorming 11,2% en het aantal werknemers met vorming 49,1%. Brussel haalt dus als de norm die de sociale partners zichzelf tegen 2010 hebben opgelegd. Waarom kan in het Brusselse gewest wat in Vlaanderen en Wallonië niet kan?

Vormingsparameters 2004 en 2005 in België en de gewesten of onderaan dit bericht.

Stijgend budget Betaald Educatief verlof gaat samen met een daling van het % loonkost aan vorming
  
Door de diensten Betaald Educatief Verlof wordt in 2004 in totaal  73 miljoen €  voor vorming aan werkgevers uitbetaald,  bijkomend aan de 'normale' loonuitgaven van de bedrijven. Dit komt overeen met 0,12% van de loonkost: 0,04% bijdrage werkgevers, 0,04% basisbijdrage overheid + 0,04% om het tekort 2003-2004 op te vangen. De constante groei van het budget BEV gaat evenwel vanaf 2000 samen met een vermindering van het % van de loonkost dat naar vorming gaat. 

De budgetten die vanuit de dienst Betaald Educatief Verlof worden ter beschikking gesteld van de werkgevers worden blijkbaar niet aangewend om de dienstverlening en de productie op peil te houden voor de uren dat een werknemer op vorming is. Het BEV budget wordt als inkomsten geïncasseerd zonder dat het bijkomend budget voor vormingsdoeleinden of de vervanging van de werknemer in vorming aangewend wordt, zodat het in feite een negatief effect heeft op het % loonkosten voor vorming. Zoals verkeerdelijk wordt gedacht gaat het dus niet om een slechte registratie of gebrekkige aangifte van het BEV inde sociale balans maar om een niet aanwending van de ter beschikking gestelde BEV budgetten (Basistabel on-line of hieronder).

Uitgaven BEV in 2004 zijn 0,12% van de loonkost of juist 1/10 van de 1,15% die aan vorming besteed wordt.

T.a.v. de 1,9% van de loonkost aan vorming is de huidige 0,04% vaste bijdrage van de overheid aan het BEV extreem laag. Zelfs het totale budget BEV voor 2004 van 0,12% van de loonkost is maar 1/10 van de totale vormingsuitgaven van de werkgevers en 1/16 van de Europese norm van 1,9%. En toch wil de overheid haar bijdrage vanaf 2008 fixeren op 0,04% van de loonkost of 1/50 van de Europese norm vormingsnorm. Men kan zich terecht afvragen of gans deze discussie over deze minimale budgetten nog enig serieus heeft.

De werknemers draaien op voor de stijging van de vorming volgens de Enquête naar de Arbeidskrachten 

De  economistische commentaar van het rapport van de CRB over de opleidingsinspanningen staat in schril contrast met de inspanningen die de werknemers blijkbaar op eigen rekening doen om hun eigen vorming en levenslang leren ter harte te nemen. De steile groei vanaf 2002 van het aantal werknemers die, op het moment van de bevraging, de laatste vier weken vorming geregeld hebben, gaat samen met de afbouw van de inspanningen van werkgevers voor vorming vanaf 2001.

Ook de exponentiële groei van de persoonlijke inspanningen van de werknemer tussen 1997 en 1999 is gebeurd bovenop tijdelijke stijging van het % van loonkost voor vorming tot 2000 en de voortdurende stijging van het budget BEV vanaf 1997. Deze evolutie gaat ook samen vanaf 1995 met de reductie van het Betaald Educatief Verlof van 240 tot 120 uren door Minister Smet in 1995, hetgeen een aantal werknemers er toe genoopt heeft de vorming in de eigen verlofperiode te plannen (Basistabel on-line of hieronder).

Statistische conformiteit aan Europa of verhoogde investering in vorming, te beginnen met het BEV.

Uiteraard moeten nog andere factoren in beeld gebracht worden om de vormingsdynamiek ten gronde te begrijpen zoals het volwassenenonderwijs, de beroepsopleiding, de sectorale fondsen . Het is daarbij nuttig om in de Enquête naar de Arbeidskrachten de vraag te stellen naar de vormingsinspanningen het laatste jaar en niet alleen de laatste vier weken. Alleen zal men er evenwel niet komen met het % vorming 'statistisch' op te drijven tot 1,9% en intussen z'n investeringen en die van de werkgevers verder af te bouwen. Het uitbouwen en vast waarborgen van het beschikbare budget Betaald Educatief verlof tot 0,2% van loonkost i.p.v. de 0,12% in 2004 en het opnieuw optrekken van het BEV tot 240 uren voor kwalificerende opleidingen met vervanging van de werknemer is hiervoor een absoluut minimum. 

Jan Hertogen, socioloog

_______________________________________________________________________________________