Documentatie:
- Living
Planet Report 2006 (pdf - 4,5 MB)
- Living
Planet Report 2008 (pdf - 4,5 MB)
- Ecological
Footprint Atlas 2008 (pdf - 5 MB)
- Gedetailleerde
info over de ecologische voetafdruk
in België (en
Frankrijk, Spanje en Duitsland) (pdf - 0,6 MB)
- De ecologische voetafdruk op de WWF-site
(externe site)
- Alle info en methodologie op Global
Footprint Network (externe site)
- De ecologische voetafdruk uitgelegd op de Website
Voetzoekers (externe site)
- Bereken zelf je voetafdruk op WWF-footprintsite
(externe site)
Door npdata opgemaakte Samenvattende
tabel Voetafdruk met alle parameters (xls - 0,2 MB)
De voetafdruk van de consumptie
Eind oktober 2008 was het World Wildlife Fund (WWF) druk in de weer om haar tweejaarlijks rapport onder de
aandacht te brengen met de 'footprint' , de voetafdruk die elke bewoner
van deze planeert achterlaat om in zijn behoeften te voorzien. Voor elk
land wordt ondermeer berekend welke natuurlijke bronnen worden aangewend
om elke bewoner van een land in z'n levensonderhoud te voorzien. Hierbij
wordt nagegaan
1. Wat elk land produceert
2. Wat uit andere landen geïmporteerd wordt
3. Wat naar andere landen uitgevoerd wordt
4. Wat, bij saldo, gebruikt wordt voor eigen consumptie (punt 1+ punt 2 -
punt 3)
Het is vooral dat laatste resultaat, de voetafdruk van de eigen consumptie
(productie + import - export) die in de aandacht komt. België staat met 5,1
voetafdruk, waarvan 4,6 eigen productie en 0,5
import/export-saldo op
de 17de plaats in de wereld
De samenstellende elementen van de Footprint/Voetafdruk
Elke factor waarvoor milieugoederen
gebruikt worden en/of waarvan de afval de natuur belast wordt omgezet naar
en uitgedrukt in een ruimtelijke eenheid, een hectare grond. Al die
omzettingen samen leveren de globale ecologische voetafdruk, de 'global
hectares'. Voor elk land kan berekend worden hoeveel globale hectaren per
inwoner nodig waren voor de jaarlijkse consumptie, de 'global hectares per
person'. Zo kunnen de landen onderling vergeleken worden naar de mate
waarin hun 'voeten' wegen op het milieu. Een hectare komt ongeveer overeen
met een voetbalveld.De voetafdruk geeft een beeld van de werkelijkheid
en doet geen uitspraak over toekomstige evoluties of scenario's.
Wat wordt in rekening gebracht
- De brandstoffen (Carbo)
- Het landbouwland (Cropland)
- Het grasland ( Grazing land)
- Het bos (Forest)
- De visgrond (Visgrond)
- De bebouwde grond (Built-up land)
Voor het watergebruik wordt een aparte voetafdruk opgemaakt met onderschei
tussen watergebruik verbonden aan de eigen productie en uit geimporteerd
watergebruik, verbonden aan de import.
Een volledige toelichting van methodologie, berekening en
resultaten van de voetafdruk is te vinden in de documentatie zoals
hierboven aangegeven.
Alle Footprint gegevens voor alle landen verzameld in
één tabel:
Samenvattende tabel Voetafdruk met alle parameters (xls - 0,2 MB)
Npdata
heeft voor alle landen alle vermelde parameters die in de atlassen
worden weergegeven samengebracht in een overzichtstabel die toelaat landen
te selecteren en te sorteren langs de kolomtitel. Het is een excel-tabel die in een apart scherm opent en die enkel voor on-line
consultatie bedoeld is omdat ze te groot is om uitgeprint te worden. ze
kan ook gedownload worden. Langs de knop 'vernieuwen' of langs Sort Key in de eerste
kolom kan de landenvolgorde altijd in de oorspronkelijke vorm hersteld
worden. In de tabel worden naast de landen door het WWF ook gegevens geglobaliseerd voor landen met
laag, midden en hoog inkomen en met subtotalen voor continenten en
sibcontinenten. Npdata heeft rechts in de tabel 6 kolommen toegevoegd met
berekende gegevens. Deze worden in schuine druk weergegeven.
De 20 landen met de zwaarste voetafdruk per inwoner
Behoudens enkele golfstaten zijn de USA, maar ook Denemarken,
Australia,
Nieuw Zeeland en Canada aanwezig in de top 7 van 2005. Australië en Nieuw
Zeeland zijn echter grootgebruikers van grasland, samen met Uruguay dat
met 4,04 grasland-footprint de absolute kop trekt. Bijna 70% van de
voetafdruk voor de binnenlandse comsumptie in de USA komt voort uit
energiegebruik. Ook Ierland, Griekenland, Tsjechie en de UK telkens met
meer dan 60% laten zich evenwel voorbijsnellen door het natuurland bij uitstek,
Zwitserland, dat met 3,73 voetafdruk voor Carbo-energie 75% van haar voetafdruk aan
brandstof besteedt. Enkel Japan met
76% Carbo-energie komt hier bovenuit na Kuweit en Saoudi
Arbië die meer dan 80% Carbo-energie in hun foortprint nestelen. De
nucleaire energie is sinds 2003 uit de footprint verdwenen zodat de
gegevens 2003 en 2005 voor enkele landen waaronder België onvergelijkbaar geworden zijn.
|
Samenstelling
van de totale Footprint van de 20 landen met de zwaartste voet -
2005
|
|
Rang
|
Top
20 landen
|
Ecological
|
Ecological
Footprint 2005 (global hectares per person)
|
%
Carbo
|
|
|
|
footprint
|
Carbo
|
Cropland
|
Grazing
|
Forest
|
Fishing
|
Built-up
|
in
foot-
|
|
|
|
2005
|
|
|
land
|
|
ground
|
land
|
print
|
|
1
|
United
Arab Emir.
|
9,52
|
7,82
|
1,03
|
0,03
|
0,37
|
0,21
|
0,00
|
82%
|
|
2
|
USA
|
9,42
|
6,51
|
1,38
|
0,30
|
1,02
|
0,10
|
0,10
|
69%
|
|
3
|
Kuwait
|
8,89
|
7,75
|
0,71
|
0,10
|
0,17
|
0,02
|
0,15
|
87%
|
|
4
|
Denmark
|
8,04
|
3,53
|
2,49
|
0,01
|
1,00
|
0,67
|
0,34
|
44%
|
|
5
|
Australia
|
7,71
|
1,98
|
1,93
|
2,82
|
0,94
|
0,08
|
0,06
|
26%
|
|
6
|
New
Zealand
|
7,70
|
2,22
|
0,73
|
1,90
|
0,99
|
1,70
|
0,17
|
29%
|
|
7
|
Canada
|
7,07
|
3,44
|
1,83
|
0,50
|
1,00
|
0,21
|
0,09
|
49%
|
|
8
|
Estonia
|
6,39
|
2,79
|
0,84
|
0,14
|
2,37
|
0,08
|
0,18
|
44%
|
|
9
|
Ireland
|
6,26
|
4,03
|
0,65
|
0,50
|
0,46
|
0,38
|
0,24
|
64%
|
|
10
|
Greece
|
5,86
|
3,63
|
1,48
|
0,33
|
0,27
|
0,06
|
0,09
|
62%
|
|
11
|
Spain
|
5,74
|
3,41
|
1,30
|
0,33
|
0,35
|
0,31
|
0,04
|
59%
|
|
12
|
Uruguay
|
5,48
|
0,23
|
0,28
|
4,04
|
0,56
|
0,25
|
0,11
|
4%
|
|
13
|
Norway
|
5,44
|
1,55
|
0,78
|
0,44
|
0,63
|
3,35
|
0,17
|
28%
|
|
14
|
Czech
Rep.
|
5,36
|
3,33
|
1,12
|
-0,02
|
0,69
|
0,01
|
0,20
|
62%
|
|
15
|
United
Kingdom
|
5,33
|
3,51
|
0,87
|
0,21
|
0,46
|
0,08
|
0,20
|
66%
|
|
16
|
Belgium
|
5,13
|
2,51
|
1,44
|
0,18
|
0,60
|
0,03
|
0,38
|
49%
|
|
17
|
Sweden
|
5,10
|
0,95
|
0,95
|
0,31
|
2,59
|
0,10
|
0,20
|
19%
|
|
18
|
Switzerland
|
5,00
|
3,73
|
0,66
|
0,18
|
0,27
|
0,03
|
0,14
|
75%
|
|
19
|
Austria
|
4,98
|
3,07
|
1,02
|
0,26
|
0,39
|
0,03
|
0,21
|
62%
|
|
23
|
France
|
4,93
|
2,52
|
1,28
|
0,32
|
0,39
|
0,17
|
0,25
|
51%
|
|
29
|
Germany
|
4,55
|
2,31
|
1,21
|
0,09
|
0,36
|
0,04
|
0,21
|
51%
|
België staat een beetje
weggestopt 17de op de ranglijst met een 'gemiddeld' energiegebruik
van 2,51 voetafdruk, de helft van haar totale voetafdruk die 5,13
bedraagt. Maar er is
natuurlijk veel meer te zeggen (en te halen) uit het overvloedige
cijfermateriaal dat door het wereldvoetafdruknetwerk tweejaarlijks wordt
gepubliceerd. Exploreer hiervoor de Samenvattende
tabel Voetafdruk (Exel-tabel)
België heeft hoogste voetafdruk voor import van elders
geproduceerde goederen
Welk is
voetafdruk verbonden aan de import is van goederen uit het buitenland,
dus welke afdruk hebben de producten nagelaten in de landen van waaruit geëxporteerd wordt.
In de boekhouding van de Footprint wordt de voetafdruk van elk
geproduceerd goed ten laste gelegd van het land waar het
uiteindelijk geconsumeerd wordt. Van alle geproduceerde of
ingevoerde goederen wordt ook nagegaan naar welke landen ze uitgevoerd worden.
Deze worden dan meegerekend in de import/exportsituatie van het land waar
ze naar toe gaan. Door telkens export van import af te
trekken wordt enkel het saldo ten laste gelegd van een bepaald land. De samenstelling van alle
geproduceerde goederen in de ganse wereld levert de totale voetafdruk in
de wereld op, en het saldo van alle import en export van deze goederen is 0.
Hoe ziet de import- en exportsituatie er in België uit, welke voetafdruk
wordt ingevoerd, welke utgevoerd?
|
Landen
volgens grootte voetafdruk/inwoner import en export (Bron WWF)
|
|
|
Voetafdruk
import
|
|
|
Voetafdruk
export
|
|
1
|
Belgium
|
18,75
|
|
1
|
Belgium
|
18,19
|
|
2
|
Singapore
|
12,46
|
|
2
|
Norway
|
15,96
|
|
3
|
Netherlands
|
11,74
|
|
3
|
Finland
|
13,42
|
|
4
|
United
Arab Emirates
|
11,34
|
|
4
|
Netherlands
|
11,95
|
|
5
|
Norway
|
9,32
|
|
5
|
Singapore
|
11,23
|
|
6
|
Denmark
|
9,24
|
|
6
|
Sweden
|
10,46
|
|
7
|
Austria
|
7,76
|
|
7
|
Canada
|
9,86
|
|
8
|
Finland
|
7,62
|
|
8
|
New
Zealand
|
9,48
|
|
9
|
Slovenia
|
7,41
|
|
9
|
United
Arab Emirates
|
9,41
|
|
10
|
Sweden
|
6,58
|
|
10
|
Austria
|
7,93
|
|
11
|
Switzerland
|
5,67
|
|
11
|
Denmark
|
7,73
|
|
12
|
Ireland
|
5,46
|
|
12
|
Australia
|
7,56
|
|
13
|
Estonia
|
5,14
|
|
13
|
Trinidad
and Tobago
|
6,92
|
|
14
|
Czech
Rep.
|
4,83
|
|
14
|
Slovenia
|
6,79
|
|
15
|
Canada
|
4,80
|
|
15
|
Estonia
|
6,19
|
|
16
|
Germany
|
4,73
|
|
16
|
Germany
|
5,11
|
|
17
|
Spain
|
4,21
|
|
17
|
Ireland
|
5,10
|
|
18
|
Italy
|
4,16
|
|
18
|
Czech
Rep.
|
5,08
|
|
19
|
Lithuania
|
4,16
|
|
19
|
Slovakia
|
4,98
|
|
20
|
Slovakia
|
4,08
|
|
20
|
Latvia
|
4,84
|
|
21
|
France
|
3,99
|
|
21
|
Lithuania
|
4,69
|
Met een straat
voorsprong is België het land dat per inwoner met 18,75 de grootste voetafdruk importeert
uit het buitenland, dwz België heeft een consumptie en economische activiteit
die per inwoner meest van alle landen beroep doet op natuurlijke
hulpbronnen. Doordat de
export evenwel 18,19 voetafdruk bedraagt is het saldo dat
uiteindelijk meetelt in de consumptie voor België maar 0,5 voetafdruk.
België gaat met 18,75 voetafdruk voor import deze van Singapore
met 12,46 voetafdruk en Nederland met 11,74 ver vooraf . Japan met 2,82 voetafdruk,
weliswaar voor elk van de 128 miljoen inwoners, hangt in veel
minder mate van import af .
Ook voor export staat
België met 18,19 voetafdruk op de eerste plaats, voor Noorwegen met 15,96 voetafdruk.
Noorwegen voert evenwel maar 9,32 voetafdruk in zodat zij hun
productie van 11,11 voetafdruk reduceren tot 4,47 (in het
WWF-rapport staat verkeerdelijk 5,44, ook het detail van de
onderdelen voetafdruk kloppen voor Noorwegen en Nieuw-Zeeland niet met het
totaal. Voor alle andere landen is dit OK). In de overzichtstabel
worden de cijfers gebruikt zoals in het WWF rapport worden vermeld.
In totaal volume
voetafdruk is de Belgische export goed voor de helft van deze van China.
Er is om verschillende redenen veel
te doen om de export van China. Deze is 0,28 voetfdruk per inwoner en
375,2 miljoen
globale hectaren in totaal. Met een volume van 189,56 miljoen hectare
voetafdruk export is de Belgische export goed voor de helft van die van
China, ook al heeft China 124 keer meer inwoners dan België. Tegen deze
achtergrond moet de export van China niet overschat maar die van België
zeker niet onderschat worden. De geëxporteerde voetafdruk van België
bedraagt 1/3 van de geëxporteerde door de USA, toch uit het
oiogpunt van de natuurlijke hulpbronnen die in deze export omsloten
liggen.
|
Landen
volgens grootte totale voetafdruk import en export 2005 (Bron WWF)
|
|
|
Totale
voetafdruk import
in miljoen ha
|
|
|
Totale
voetafdruk export
in miljoen ha
|
|
1
|
United
States of America
|
765,73
|
|
1
|
United
States of America
|
529,04
|
|
2
|
China
|
540,70
|
|
2
|
Germany
|
422,25
|
|
3
|
Germany
|
390,95
|
|
3
|
China
|
375,22
|
|
4
|
Japan*
|
360,92
|
|
4
|
Canada
|
318,05
|
|
5
|
Italy
|
241,59
|
|
5
|
Russian
Federation
|
260,34
|
|
6
|
France
|
241,18
|
|
6
|
Brazil
|
235,68
|
|
7
|
United
Kingdom
|
216,78
|
|
7
|
France
|
216,93
|
|
8
|
Mexico
|
209,20
|
|
8
|
Netherlands
|
194,85
|
|
9
|
Belgium
|
195,39
|
|
9
|
Belgium
|
189,56
|
|
10
|
Netherlands
|
191,35
|
|
10
|
Indonesia
|
170,61
|
|
11
|
Spain
|
181,29
|
|
11
|
Italy
|
161,15
|
|
12
|
Korea,
Rep.
|
172,83
|
|
12
|
Japan
|
156,17
|
|
13
|
Canada
|
154,79
|
|
13
|
Korea,
Rep.
|
155,41
|
|
14
|
India
|
138,22
|
|
14
|
Australia
|
152,47
|
|
15
|
Turkey
|
98,21
|
|
15
|
United
Kingdom
|
117,43
|
|
16
|
Russian
Federation
|
97,13
|
|
16
|
Argentina
|
114,56
|
|
17
|
Thailand
|
90,96
|
|
17
|
Spain
|
110,17
|
|
18
|
Poland
|
80,18
|
|
18
|
India
|
99,07
|
|
19
|
Malaysia
|
70,38
|
|
19
|
Saudi
Arabia
|
95,51
|
|
20
|
Austria
|
63,53
|
|
20
|
Sweden
|
94,56
|
|
21
|
Indonesia
|
60,55
|
|
21
|
Malaysia
|
94,33
|
|
22
|
Sweden
|
59,46
|
|
22
|
Thailand
|
91,72
|
|
23
|
Brazil
|
55,42
|
|
23
|
Ukraine
|
85,13
|
|
24
|
Singapore
|
53,89
|
|
24
|
Poland
|
81,74
|
|
25
|
Ukraine
|
53,00
|
|
25
|
Mexico
|
77,50
|
|
26
|
Saudi
Arabia
|
52,90
|
|
26
|
South
Africa, Rep.
|
76,85
|
Als een van de kleinere landen staat
België stevig gebeiteld tussen de toplanden wat het globale volume
voetafdruk op het milieu betreft, het is een belangrijke speler aan de kop
van de import-exportlanden gezien de ecologische voetafdruk een
belangrijke aanduiding is voor import
en export. Meer nog dan voor export is China met 540 miljoen voetafdruk
import een belangrijke afnemer van producten en hun voetafdruk
geproduceerd in andere landen. Duitsland staat na de USA aan de top van
het exportvolume wat voetafdruk betreft, en deze in in duitsland
aanzienlijk zuiniger dan in de USA. Het exportvolume van Japan ligt met 360, 9
miljoen hectare meer dan dubbel zo hoog als hun importvolume. In de
import-export voetafdrukrekening in India vooralsnog een kleine speler, Brazilië
een erg grote voor export een zeer kleine voor import.
Een nieuwe parameter: welke milieudruk productie + import samen?
Om een volledig beeld te
krijgen van het gewicht dat een bepaald land legt op het milieu is het
interessant naast de eigen consumptie parameter (productie +import -
export) te berekenen wat de voetafdruk is van de eigen productie + de
import. Voortgaande op productie + import zal in een land enerzijds
geconsumeerd worden en anderzijds geexporteerd. Het is eenzelfde
berekening als gebeurt voor de voetprint van het watergebruiik die ook
bestaat uit het samentelling van het watergebruik verbonden aan de eigen
productie en de import (zie infra)..
Langs de export wordt een groot gedeelte van de geproduceerde en
geimporteerde voetafdruk andere landen doorgeschoven zodat de voetprint van een land enkel
omvat wat
in het
eigen land geconsumeerd wordt. Het beeld gaat daarmee verloren (wordt
gemaskeerd) van wat in een land aan milieudruk 'in productie en
verhandeling' genomen wordt. De nieuwe parameter betreft dus de "milieudruk vóór export".
In dezelfde tabel wordt ook een beeld gegeven van het totale volume
voetafdruk in miljoenen hectare verbonden aan productie en import.
Met 4,57 voetafdruk voor eigen productie + 18,75 geïmporteerde
voetafdruk
staat België met 23,32 voetafdruk aan kop van de 160 geanalyseerde landen
België staat duidelijk aan de kop wat productie en import voetafdruk
betreft, voor Noorwegen en andere landen met een hoge productie-voetafdruk
en Nederland met een relatief hoge import-voetafdruk. Per inwoner wordt in
België de grootste druk op het milieu gelegd langs productie en import.
Door de grote export evenwel komt 3/4 van die voetafdruk op rekening van
de landen naar waar geëxporteerd wordt.
|
Landen
volgens grootte voetafdruk/inwoner en totaal productie+import 2005
(Bron WWF)
|
|
|
Voetafdruk/inwoner
productie+import
|
|
|
Totale
voetafdruk productie+import
|
|
|
|
Productie
|
Import
|
Totaal
|
|
|
|
Prod+imp.
|
|
1
|
Belgium
|
4,57
|
18,75
|
23,32
|
|
1
|
United
States of America
|
3.338,8
|
|
2
|
Norway
|
11,11
|
9,32
|
20,43
|
|
2
|
China
|
3.162,0
|
|
3
|
United
Arab Emirates
|
7,59
|
11,34
|
18,93
|
|
3
|
India
|
1.085,4
|
|
4
|
Finland
|
9,87
|
7,62
|
17,49
|
|
4
|
Russian
Federation
|
796,7
|
|
5
|
Canada
|
12,13
|
4,80
|
16,93
|
|
5
|
Japan
|
782,8
|
|
6
|
New
Zealand
|
13,11
|
3,53
|
16,64
|
|
6
|
Germany
|
771,7
|
|
7
|
Netherlands
|
4,25
|
11,74
|
15,99
|
|
7
|
Brazil
|
674,9
|
|
8
|
Denmark
|
6,51
|
9,24
|
15,75
|
|
8
|
Canada
|
546,1
|
|
9
|
Sweden
|
8,98
|
6,58
|
15,56
|
|
9
|
France
|
515,0
|
|
10
|
Singapore
|
2,94
|
12,46
|
15,40
|
|
10
|
Mexico
|
439,4
|
|
11
|
Australia
|
12,69
|
2,58
|
15,27
|
|
11
|
Italy
|
437,7
|
|
12
|
Austria
|
5,15
|
7,76
|
12,91
|
|
12
|
United
Kingdom
|
436,6
|
|
13
|
Estonia
|
7,44
|
5,14
|
12,58
|
|
13
|
Indonesia
|
381,9
|
|
14
|
Ireland
|
5,90
|
5,46
|
11,36
|
|
14
|
Spain
|
357,4
|
|
15
|
Slovenia
|
8,23
|
3,03
|
11,26
|
|
15
|
Korea,
Rep.
|
334,3
|
|
16
|
Kuwait
|
3,85
|
7,41
|
11,26
|
|
16
|
Australia
|
307,8
|
|
17
|
United
States of America
|
8,63
|
2,57
|
11,20
|
|
17
|
Netherlands
|
260,5
|
|
18
|
Czech
Rep.
|
5,59
|
4,83
|
10,42
|
|
18
|
Turkey
|
251,2
|
|
19
|
Germany
|
4,60
|
4,73
|
9,33
|
|
19
|
Belgium
|
243,0
|
|
20
|
Trinidad
and Tobago
|
5,47
|
3,59
|
9,06
|
|
20
|
Poland
|
234,3
|
|
21
|
France
|
4,53
|
3,99
|
8,52
|
|
21
|
Thailand
|
228,6
|
|
22
|
Switzerland
|
2,77
|
5,67
|
8,44
|
|
22
|
Iran
|
216,9
|
|
23
|
Uruguay
|
7,33
|
1,05
|
8,38
|
|
23
|
Ukraine
|
210,2
|
|
24
|
Latvia
|
5,24
|
3,09
|
8,33
|
|
24
|
Argentina
|
209,7
|
|
25
|
Spain
|
4,09
|
4,21
|
8,30
|
|
25
|
Nigeria
|
178,4
|
De totale impact van productie + import op het milieu van de USA en China is
momenteel gelijklopend. Het is tekenend voor de wijzigende
machtsverhoudingen op de wereld waarbij de Russische Federatie na het
uiteenvallen van de Sovjetunie maar een klein broertje geworden is en
India pas aan het venster komt kijken. De Europese Unie is tegen de
achtergrond van de globale voetafdruk nog de economische kracht met de
grootste milieu-impact: Als enkel Duitsland, Frankrijk, Italië, Spanje,
Nederland, België, Verenigd Koninkrijk en Polen worden samengenomen komen
zij met 3.256 miljoen hectaren voetafdruk op hetzelfde niveau als de USA.
Duitsland is in Europa veruit het land met het zwaarste gewicht.
En dan te weten dat Duitsland de laatste jaren er in slaagt z'n voetafdruk
per inwoner te verminderen! Dat opent zeker perspectieven.
Samenstelling van de voetafdruk van de
productie in elk land.
De belasting of het gebruik van het milieu wordt in de berekening van de
voetafdruk opgesplitst in 5 factoren: De brandstof, landbouwgrond,
grasland, bos, visgrond en bebouwing (watergebied achter dammen
inbegrepen).
België is van de landen met een hoog inkomen relatief laag geplaatst wat
energiegebruik per inwoner betreft. De andere factoren worden uiteraard
sterk bepaald door de geografische omstandigheden, vooral wat visgrond
betreft. Het hoge gebruik van de grond voor landbouw per inwoner (1,44
voetafdruk) en zeker de extreem
hoge bebouwing (met 0,38 globale hectare per inwoner) zijn voor België zeer opvallend.
|
Voetafdruk
per inwoner in Hectare grond, België en de wereld - 2005
|
|
|
België
|
Wereld
|
Landen
volgens inkomen
|
|
|
|
|
Hoog
|
Gemiddeld
|
Laag
|
|
Brandstof
|
2,51
|
1,41
|
4,04
|
1,00
|
0,26
|
|
Landbouwgrond
|
1,44
|
0,64
|
1,15
|
0,62
|
0,44
|
|
Grasland
|
0,18
|
0,26
|
0,28
|
0,22
|
0,09
|
|
Bos
|
0,60
|
0,23
|
0,61
|
0,18
|
0,15
|
|
Visgrond
|
0,03
|
0,09
|
0,17
|
0,09
|
0,02
|
|
Bebouwing
|
0,38
|
0,07
|
0,13
|
0,08
|
0,05
|
|
Totaal
|
5,14
|
2,70
|
6,38
|
2,19
|
1,01
|
België
staat 5de in wereldrangorde wat gebruik van landbouwgrond per inwoner
betreft: 1,44 voetafdruk tegenover 0,64 gemiddeld. Het betreft hier
akkerbouwproducten die zowel in
België als in het buitenland geproduceerd worden, toch een opmerkelijke
vaststelling. Hiermee wordt onrechtstreeks ook het uitermate grote belang
van het Europese landbouwbeleid voor België aangeduid en eventuele
wijzigingen van de Europese regelgeving nu ook 'scheve' groeten mogen
verkocht worden.
|
Voetafdruk
landbouwgrond - 2005
|
|
Land
|
Landbouwgrond
|
|
Denmark
|
2,49
|
|
Australia
|
1,93
|
|
Canada
|
1,83
|
|
Greece
|
1,48
|
|
Hungary
|
1,48
|
|
Belgium
|
1,44
|
|
USA
|
1,38
|
|
Belarus
|
1,34
|
|
Spain
|
1,30
|
|
France
|
1,28
|
Belgïe staat met 0,38 voetafdruk
voor Denemarken met 0,34
voetafdruk aan de kop van de wereldranglijst van gebruik van bebouwde
oppervlakte per inwoner voor haar eigen consumptie, de gebieden die door
afdamming in gebruik genomen worden inbegrepen. Frankrijk als relatief
groot land komt met 0,25 voetafdruk op de 3de plaats. Deze
vaststelling is allicht koren op de molen van hen die nu al het spook van de
overbevolking over Belgïë zien waren, zeker na de laatste (en herziene)
bevolkingsvooruitzichten van het AD SEI en het Planbureau. Het WWF
waarschuwt echter voor het onterechte gebruik van de vaststelling die zijn
maken op een geven moment en die niet zomaar naar de toekomst mogen geëxtrapoleerd
worden.
|
Voetafdruk
bebouwde grond - 2005
|
|
Land
|
Bebouwde
grond
|
|
Belgium
|
0,38
|
|
Denmark
|
0,34
|
|
France
|
0,25
|
|
Ireland
|
0,24
|
|
Saudi
Arabia
|
0,22
|
|
Germany
|
0,21
|
|
Austria
|
0,21
|
|
Hungary
|
0,20
|
|
Czech
Rep.
|
0,20
|
|
Sweden
|
0,20
|
Voor elke factor kan op
samenvattende
tabel Voetafdruk nagegaan worden welke de
plaats is van elk land, voor elke factor die meespeelt in de voetafdruk
zoals gepubliceerd in de Atlas van de voetafdrukken van het WWF. Langs de
kolomhoofding kan gemakkelijk een land geselecteerd worden of een op- of
aflopende rangorde berekend.
Ecologische reserve of deficit:
België voetafdruk is 'deficitair'
Na de voetafdruk voor consumptie wordt
meestal nagegaan welke de 'Biocapaciteit' is, nl welk het potentiële
vermogen is van de natuurlijke hulpbronnen om te produceren en afval te
verwerken in een land. De biocapaciteit wordt dan tegenover de consumptie geplaatst en
nagegaan of er een 'deficit' is ofwel een 'reserve'.
Het is te voorzien dat België, ondermeer omwille van
geografische omstandigheden, een groot deficit zal laten zien, en dat
landen met een kleine voetafdruk, zoals de meeste Afrikaanse landen een
grote reserve hebben. Het is natuurlijk aantrekkelijk maar verkeerd om
voor elk land een 'evenwicht' voorop te stellen of deficit en reserve als
slecht of goed te betitelen. Het geeft de toestand weer zonder een norm te
stellen.
|
Landen
volgens deficit of reserve biocapaciteit tav voetafdruk/inwoner (WWF)
|
|
|
Deficit
in voetafdruk/inwoner
|
|
|
Reserve
in voetafdruk/inwoner
|
|
1
|
United
Arab Emirates
|
-8,44
|
|
1
|
Gabon
|
23,67
|
|
2
|
Kuwait
|
-8,36
|
|
2
|
Bolivia
|
13,59
|
|
3
|
Israel
|
-4,45
|
|
3
|
Congo
|
13,35
|
|
4
|
United
States of America
|
-4,40
|
|
4
|
Canada
|
12,98
|
|
5
|
Spain
|
-4,40
|
|
5
|
Mongolia
|
11,15
|
|
6
|
Japan
|
-4,29
|
|
6
|
Central
African Rep.
|
7,79
|
|
7
|
Greece
|
-4,17
|
|
7
|
Australia
|
7,71
|
|
8
|
Singapore
|
-4,13
|
|
8
|
Finland*
|
7,67
|
|
9
|
Belgium
|
-4,00
|
|
9
|
Paraguay
|
6,49
|
|
10
|
Switzerland
|
-3,73
|
|
10
|
New
Zealand
|
6,36
|
|
11
|
United
Kingdom
|
-3,68
|
|
11
|
Argentina
|
5,67
|
|
12
|
Italy
|
-3,53
|
|
12
|
Namibia
|
5,27
|
|
13
|
Libya
|
-3,27
|
|
13
|
Uruguay
|
5,03
|
|
14
|
Portugal
|
-3,21
|
|
14
|
Brazil
|
4,90
|
|
15
|
Macedonia,
FYR
|
-3,16
|
|
15
|
Sweden
|
4,87
|
|
16
|
Korea,
Rep.
|
-3,04
|
|
16
|
Botswana
|
4,85
|
|
17
|
Netherlands
|
-2,93
|
|
17
|
Mauritania
|
4,48
|
|
18
|
Lebanon
|
-2,65
|
|
18
|
Russian
Federation
|
4,36
|
|
19
|
Czech
Rep.
|
-2,62
|
|
19
|
Congo,
Dem, Rep,
|
3,56
|
|
20
|
Denmark
|
-2,34
|
|
20
|
Latvia
|
3,48
|
|
21
|
Germany
|
-2,29
|
|
21
|
Papua
New Guinea
|
2,76
|
|
22
|
Slovenia
|
-2,26
|
|
22
|
Estonia
|
2,70
|
|
23
|
Oman
|
-2,13
|
|
23
|
Madagascar
|
2,66
|
België is duidelijk
deficitair wat voetafdruk betreft op een zelfde niveau als de USA. Het
deficit van Duitsland is maar de helft van dat van België. Bij de landen
met reserve, dus overschot op hun voetafdruk vergeleken met hun
biocapaciteit vallen vooral enkele geïndustrialiseerd landen op: Canada
met 13 voetafdruk overschot, Australië 7,6, Finland en Zweden, waarin de
natuurlijke rijkdommen een groot gewicht hebben t.a.v. van een
'ontwikkelde' voetafdruk. Na Gabon zijn het vooral Bolivia en andere
Afrikaanse landen die opvallen door een hoog natuurlijk potentieel -
Morales en blijkbaar ook N'kunda zijn zich daar ten zeerste van bewust.
België is het land met de grootste import van waterfootprint per
inwoner van de wereld
België komt nog eens
verrassend uit hoek in het WWF voetprintrapport wanneer gekeken wordt naar
het watergebruik verbonden aan de import. De watervoetafdruk van de
consumptie in België bedraagt 1.802 M3 per inwoner in de periode
1997-2001. Daarmee komt België op de 19de plaats. De USA is de grootste
watergebruiker met 2.483 M3 per inwoner.
Als evenwel gekeken wordt naar de watervoetafdruk voor eigen productie en
wat uit het buitenland ingevoerd wordt dan prijkt België voor deze invoer
op de eerste plaats met 1.214 M3 water per inwoner, voor Zwitserland
dat met 1.190 M3 80% van z'n waterverbruik verbonden aan consumptie
uit het buitenland haalt en voor Nederland zelfs 82% in de
periode 1997-2001.
|
Landen
volgens watergebruikvoetprint 1997-
2001 in
M3/inwoner (WWF)
|
|
|
Watergebruik
in M3/inwoner
|
|
|
Buitenlandse
watertoevoer in M3/inwoner
|
|
1
|
United
States of America
|
2.483
|
|
1
|
Belgium
|
1.214
|
|
2
|
Greece
|
2.389
|
|
2
|
Switzerland
|
1.190
|
|
3
|
Malaysia
|
2.344
|
|
3
|
Oman
|
1.033
|
|
4
|
Italy
|
2.332
|
|
4
|
Portugal
|
1.013
|
|
5
|
Spain
|
2.325
|
|
5
|
Italy
|
1.003
|
|
6
|
Portugal
|
2.264
|
|
6
|
Israel
|
1.000
|
|
7
|
Thailand
|
2.223
|
|
7
|
Austria
|
1.000
|
|
8
|
Sudan
|
2.214
|
|
8
|
Netherlands
|
973
|
|
9
|
Libya
|
2.056
|
|
9
|
Papua
New Guinea
|
950
|
|
10
|
Canada
|
2.049
|
|
10
|
Lebanon
|
891
|
|
11
|
Mali
|
2.020
|
|
11
|
Kuwait
|
876
|
|
12
|
Papua
New Guinea
|
2.005
|
|
12
|
Jordan
|
871
|
|
13
|
Nigeria
|
1.979
|
|
13
|
Norway
|
861
|
|
14
|
Chad
|
1.979
|
|
14
|
United
Kingdom
|
834
|
|
15
|
Senegal
|
1.931
|
|
15
|
Denmark
|
831
|
|
16
|
France
|
1.875
|
|
16
|
Sweden
|
816
|
|
17
|
Russian
Federation
|
1.858
|
|
17
|
Greece
|
804
|
|
18
|
Syria
|
1.827
|
|
18
|
Spain
|
762
|
|
19
|
Belgium
|
1.802
|
|
19
|
Germany
|
743
|
|
20
|
C6te
d'lvoire
|
1.777
|
|
20
|
Mauritius
|
730
|
|
21
|
Kazakhstan
|
1.774
|
|
21
|
Libya
|
701
|
|
22
|
Cambodia
|
1.766
|
|
22
|
Japan
|
699
|
|
23
|
Benin
|
1.761
|
|
23
|
Korea,
Rep.
|
668
|
|
24
|
Romania
|
1.734
|
|
24
|
Finland
|
653
|
|
25
|
Turkmenistan
|
1.728
|
|
25
|
France
|
473
|
Dit resultaat voor België hang samen met vorige vaststelling m.b.t.
import en met de samenstelling van de voetafdruk. Ingevoerde
landbouwproducten en kledij bv vragen bij de productie veel water.
Duitsland: het voorbeeld dat positieve evolutie over een langere
termijn kan
In de prachtige brochures van het WWF met veelvuldige tabellen en vooral
sprekende grafieken kan men verder de gegevens exploreren en tot zich
laten doordringen. Gedetailleerde
info over de ecologische voetafdruk in België (en Frankrijk, Spanje
en Duitsland).
Doordat de gegevens 2003 en 2005 voor de Westerse landen niet
vergelijkbaar zijn is er een speciale brochure opgemaakt die met terugwerkende
kracht een tijdsevolutie heeft gereconstrueerd vanuit de in 2005
gehanteerde methodologie tussen 1961-2005. De onderstaande grafieken werden alle overgenomen uit voormelde brochure van
WWF-België
Ecologische voetafdruk in rood - Biocapaciteit in groen
Ecologische
voetafdruk in rood - Biocapaciteit in groen
Bij constante biocapaciteit is de voetafdruk, na die Wende in 1989
constant blijven dalen, en na 2003 zelfs in sterke mate. In België staat
men misschien ook voor een historische 'Wende' wat voetafdruk betreft,
alhoewel dat zich in de komende rapporten moet bevestigen.
Ook bij stijgend Bruto Binnenlands Product is, zoals in Duitsland, een
'zuinige' voetafdruk mogelijk
Een uitermate interessante oefening werd door WWF-België gemaakt door
de evolutie van het Bruto Binnenlands Product uit te tekenen naast de
voetafdruk. De gegevens van het ons onbekende maar erg originele Groningen
Growth & Development Center levert het materiaal aan voor de
BBP-lijn.
BBP in blauw-
Ecologische voetafdruk in rood
BBP in blauw- Ecologische voetafdruk in rood
Na die Wende in 1989 is Duitsland op
achterstand gekomen maar na enkele jaren op een bredere basis verder
ontwikkeld. Twee jaar geleden hebben zij zich economisch terug aan de kop
van Europa gezet. In deze ontwikkeling heeft het 'DDR'-potentieel, de know-how
van een sociaal gerichte economische ontwikkeling en integratie van
belangrijke 'sociaal-gerichte' beleidsprincipes geleid tot een forse
aandacht voor het milieu en een industriële aanpak van een milieubewust
beleid. Wie even de moeite doet eens in 'Oost'-Duitsland rond te toeren
zal z'n ogen opentrekken.
Zorgt ervaring van socialisme in de DDR voor het Duits ecologisch wonder?
De huidige financiële crisis in al
z'n impact is misschien een goede of noodzakelijke gelegenheid om de
positieve ervaringen van het 'Europese' socialisme uit het Oosten, zoals
in Duitsland meer en meer het geval is, te integreren in de handhaving en
verder uitbouw van een sociaal gerichte en meer door de overheden
gestuurde economie, sociale politiek en publieke dienstverlening met
ondermeer de aandacht voor het milieu.
Jan Hertogen socioloog
______________________________________________________________
|