Inleiding
Met 10 vertegenwoordigers in 2007 tegenover 14 in 2003
lossen allochtonen de rol in de federale politiek. Dramatischer evenwel
is hun aanwezigheid bij de regeringsonderhandelaars: in plaats van 12
vertegenwoordigers bij paars in 2003 zakken zij terug tot 3 vertegenwoordigers
bij Oranje-Blauw in 2007, een reductie met 75%. Het Forum voor
Etnische Minderenheden voelde op 14
juni 2007 de bui al hangen, ook al steeg het aantal
rechtsreeks verkozen allochtonen van 6 tot 8 op 10 juni
2007 (zie BuG 66), de opvolging en coöptatie was voor hen een ramp waarin zij amper
aan bod kwamen. Enkel de CD&V zorgde met Yalçin Hilâl als
opvolgster van Jan Peumans voor een verhoging van de allochtone
vertegenwoordiging tot 2. Alle andere Vlaamse partijen lieten allochtone
opvolging en coöptatie liggen als mogelijkheid het aantal allochtone
verkozenen meer in overeenstemming te brengen met hun aanwezigheid in de
bevolking.. De reductie van de 6 allochtone
PS-vertegenwoordigers tot 2, en hun niet-aanwezigheid bij de
regeringsonderhandelingen is in de allochtonenreductie de belangrijkste factor. De 2
vertegenwoordigers van Ecolo (stijging met 1 tegenover 2003) en
de éne van Groen! tellen voor de regeringsonderhandeling niet mee
zodat op regeringsniveau slechts 3 allochtonen aanwezig zijn
tegenover 12 in de paarse coalitie.
Allochtonen: unieke kans of noodzaak voor politieke invloed langs MOC en ACW
Willen allochtonen nog enig
politiek gewicht uitoefenen blijft er voor hen niet veel over dan zich dringend te richten naar het
MOC (Mouvement Ouvrier Chrétien) en ACW (Algemeen
Christelijk Werknemersverbond), die hen met open armen zal ontvangen, nadat zij de
allochtonen op hun laatste congres als 11de deelorganisatie, naast ACV,
CM, KAJ, KWB enz aan hun hart gedrukt hebben. Ook voor de CD&V
zijn Nahima
Lanjri
in Yalçin Hilâl een unieke kans om in deze legislatuur
méér te doen dan hun eigen en andere partijen in het verleden gedaan
hebben. Hierbij kunnen deze twee allochtone vertegenwoordigers zich
richten naar de oproep van Paula D'Hondt in de Humo
van 02-05-2006: "Ik
vind het vooral erg dat de allochtone parlementsleden nog niet voor hun
mensen hebben gedaan wat wij, de vertegenwoordigers van de
arbeidersbeweging, wel altijd hebben gedaan voor onze achterban. De
arbeidersvrouwen hebben een verschrikkelijk zware strijd moeten voeren
voor politieke participatie. Ik heb de indruk dat de allochtone
parlementariërs het véél gemakkelijker hebben gehad. Ik juich dat
toe, maar ze moeten durven op te komen voor hun mensen.»
Opvolging, coöptatie en
gemeenschapssenatoren: maat voor niets voor allochtonen
Op 28 juni legden de nieuwe kamerleden of hun opvolgers de eed af, op 5
juli de gemeenschapssenatoren en op 12 juli de gecoöpteerde senatoren.
Nadat van de 8 verkozen rechtstreeks verkozen
allochtonen in 2007 er 2 hun Federaal mandaat niet opnemen (Elio Di Roupo
en Marie Arena) stonden de
allochtonen maar met 6 rechtstreeks verkozen aan de start van de
opvolgers- en coöptatiecarrousel. In plaats van 8 opvolgers en
coöptanten zoals in 2003 komen er in 2007 maar 1 opvolger en 3
gecoöpteerde allochtone senatoren bij zodat in totaal maar 4 bijkomende
allochtonen de 6 rechtstreeks verkozen vervoegen.
|
Evolutie
allochtone verkozenen2003-2007
|
|
|
Titularis
|
Opvolger
|
Coöptatie
|
Totaal
|
|
2003
|
6
|
4
|
4
|
14
|
|
2007
|
6
|
1
|
3
|
10
|
|
Evolutie
in aantal
|
0
|
-3
|
-1
|
-4
|
|
Evolutie
in %
|
0%
|
-75%
|
-25%
|
-29%
|
In totaal zakt het aantal allochtone
verkozen dus van 14 naar 10, of een daling met 29%,
terwijl hun aanwezigheid in de kiesgerechtigden gestegen is van 6,9%
tot 8,5% nieuwe belgen tussen 2003 en 2007 of een stijging met 23%.
De allochtone aanwezigheid in de federale politiek gaat met
een kwart achteruit, de aanwezigheid bij de nieuwe Belgen in de
kiesgerechtigden stigt met een kwart. De combinatie van deze twee
evoluties is ronduit dramatisch.
Van de 10 verkozen allochtonen zijn
er 6 nieuwe vertegenwoordigers . Enkel de reeds in 2003
door de PS gecoöpteerde Jöelle Kapompolé en Sfia Bouarfa
samen met Nahima Lanjri van de CD&V en Dalila Douiffi
van de Sp.a hebben er al een parlementair mandaat opzitten. Voor de
nominatieve lijst allochtone kandidaten en verkozenen 2003 zie BuG
66.
|
Zetels
nieuwe Belgen 2007: titularis, opvolging en coöptatie
|
|
1.
Kamer
|
Partij
|
Titularis
|
Opvolger
|
Coöptatie
|
Totaal
|
|
|
Meryame
Kitir
|
SP.a
|
x
|
|
|
x
|
|
|
Dalila
Douiffi
|
SP.a
|
x
|
|
|
x
|
|
|
Meyrem
Almaci
|
Groen!
|
x
|
|
|
x
|
|
|
Yalçin
Hilâl
|
CD&V
|
|
x
|
|
x
|
|
|
Fouad
Lahssani
|
Ecolo
|
x
|
|
|
x
|
|
|
Elio
Di Rupo
|
PS
|
x
|
|
|
|
|
|
Marie
Arena
|
PS
|
x
|
|
|
|
|
|
Salvi
Veronique
|
CDH
|
x
|
|
|
x
|
|
|
Totaal
|
|
5
|
1
|
|
6
|
|
2.
Senaat
|
|
|
|
|
|
|
|
Nahima
Lanjri
|
CD&V
|
x
|
|
|
x
|
|
|
Carine
Russo
|
Ecolo
|
|
|
x
|
x
|
|
|
Sfia
Bouarfa
|
PS
|
|
|
x
|
x
|
|
|
Joëlle
Kapompolé
|
PS
|
|
|
x
|
x
|
|
|
Totaal
|
|
1
|
0
|
3
|
4
|
|
Algemeen
totaal 2007
|
|
6
|
1
|
3
|
10
|
CD&V, Groen!, CDH en Ecolo verhogen
in 2007 hun aantal allochtonen
Vooral de slechte score van de socialistische partijen bijt de
allochtonen in de staart: Sp.a -2, Spirit -1 en PS -4
allochtone verkozenen, samen met het verdwijnen van de onafhankelijk
gecoöpteerde en de MR verkozene is dat -9 allochtone verkozenen
in vergelijking met 2003. CD&V, Groen! en CDH met elk +1
allochtone verkozene en Ecolo +2 leggen 5 allochtone
verkozenen méér in de balans zodat het negatief saldo 'slechts' -4
allochtone verkozenen is of 29% minder dan in 2003.
|
Evolutie
allochtone verkozenen 2003-20057
|
|
|
Aantal
|
Evolutie
|
|
Partijen
|
2003
|
2007
|
Aantal
|
%
|
|
Groen!
|
|
1
|
1
|
|
|
LDD
|
|
|
0
|
|
|
SP-a
|
4
|
2
|
-2
|
|
|
Spirit
|
1
|
|
-1
|
|
|
CD&V-NVA
|
1
|
2
|
1
|
|
|
Open VLD
|
|
|
0
|
|
|
VB
|
|
|
0
|
|
|
Subtotaal Vlaams
|
6
|
5
|
-1
|
-17%
|
|
Ecolo
|
|
2
|
2
|
|
|
CDH
|
|
1
|
1
|
|
|
PS
|
6
|
2
|
-4
|
|
|
MR
|
1
|
|
-1
|
|
|
Onafhankelijke
|
1
|
|
-1
|
|
|
FN
|
|
|
0
|
|
|
Subtotaal Franstalig
|
8
|
5
|
-3
|
-38%
|
|
Algemeen
totaal
|
|
14
|
10
|
-4
|
-29%
|
| |
|
|
|
|
|
De allochten
zijn marginaal aanwezig in de regeringsonderhandelingen
Bij de partijen die momenteel de regeringsonderhandelingen voeren
zijn slechts 3 allochtone verkozenen in plaats van 12 in 2003. Alleen
Nahima Lanjri
van de CD&V heeft parlementaire ervaring als kamerlid tussen 2003 en
2007. Samen met haar krijgen Yalçin
Hilâl van CD&V en
Veronique Salvi van CDH het volle gewicht te dragen van de erfenis
van Paula D'Hondt. Als de CD&V beseft welk goud ze in handen hebben
met deze vrouwen van Marokkaanse en Turkse afkomst als politieke
aanknopingspunten voor twee van de belangrijkste allochtone
gemeenschappen in België, dan kan zowel de allochtone gemeenschap als
de CD&V er nog wel bij varen.
|
Regeringsonderhandelingen
|
|
|
Aantal
|
Evolutie
|
|
CD&V-NVA
|
1
|
2
|
1
|
|
|
Open
VLD
|
|
|
0
|
|
|
CDH
|
|
1
|
1
|
|
|
MR
|
1
|
|
-1
|
|
|
Totaal
|
|
2
|
3
|
1
|
|
| |
|
|
|
|
|
Deze drie vrouwen staan
voor de belangrijke taak continuïteit te geven aan de aanwezigheid van 12
allochtone verkozenen in de vorige paarse regering. De
vertegenwoordiging van allochtonen op regeringsniveau wordt als het
ware met de regeringswissel herleid tot 3, of een kwart. Of is het feit dat
ook de allochtone verkozenen in paars van 12 tot 4 zijn
gedecimeerd dat er toch wat misgegaan is, in beleid of
verkiesbaarstelling? Of is de rekening voor allochtonen ook hoog omdat op cruciale punten,
zoals bv hoofddoek en het asielbeleid, de Sp.a en PS mede
afgestraft werden op hun tegengestelde of onduidelijk keuze voor een
open en ondersteunend migrantenbeleid, alsmede de aversie voor
'migranten' en beslotenheid van de meeste andere partijen?
|
Vorige
regeringspartijen 2003-2007
|
|
|
Aantal
|
Evolutie
|
|
SP-a
|
4
|
2
|
-2
|
|
|
Spirit
|
1
|
|
-1
|
|
|
Open
VLD
|
|
|
0
|
|
|
PS
|
6
|
2
|
-4
|
|
|
MR
|
1
|
|
-1
|
|
|
Totaal
|
|
12
|
4
|
-8
|
#
|
| |
|
|
|
|
|
Poltitieke
vertegenwoordiging nieuwe Belgen 51% en allochtonen 26%
Hoe representatief is het aantal verkozen allochtonen vergeleken met
hun aanwezigheid in de bevolking. Hierbij kunnen twee maatstaven gebruikt
worden: het aantal nieuwe Belgen omdat enkel nieuwe Belgen stemrecht
hebben en zich kandidaat kunnen stellen. Men kan evenwel ook alle allochtonen, dwz de vreemdelingen én de nieuwe Belgen
nemen, omdat
uiteraard ook de 'vreemdelingen' mede langs de nieuwe Belgen een
vertegenwoordig verwachten.
Op Belgisch niveau zijn 51% van de nieuwe Belgen en 26%
van de allochtonen vertegenwoordigd. Dit is, vergeleken met 2003 en de
gemeenteraadsverkiezingen zwak en voor Brussel catastrofaal. De
teruggang van de allochtonenvertegenwoordiging op federaal vlak tegenover een
stijgende aanwezigheid in de bevolking, zowel als nieuwe Belg en als vreemdeling,
is een evolutie die tot enige bezinning kan/mag leiden. Hoe kan de verdere immigratie,
emancipatie en
integratie op het politieke niveau opgebouwd en bewaakt worden, als bij de klassieke partijen
niet voldoende ruimte geboden wordt, zoals dit wel het geval geweest is voor de vrouwenbeweging en
haar voorvechters zoals Paula D'Hondt.
|
Politieke
verkozenen allochtonen federaal - 2007
|
|
|
Kamer
|
Senaat
|
Totaal
|
|
Mandaten
|
148
|
74
|
222
|
|
Allochtonen
|
6
|
4
|
10
|
|
%
vertegenwoordiging
|
4,1%
|
5,4%
|
4,5%
|
|
%
allochtonen in de
bevolking (1)
|
17%
|
17%
|
17%
|
|
%
nieuwe Belgen in de bevolking (2)
|
9%
|
9%
|
9%
|
|
Vertegenwoordigingsgraad
allochtonen
|
23%
|
31%
|
26%
|
|
Vertegenwoordigingsgraad
nieuwe Belgen
|
46%
|
61%
|
51%
|
|
(1)
Vreemdelingen + Nieuwe Belgen 2006 - npdata
|
|
|
|
(2)
Nieuwe Belgen 2006- npdata
|
|
|
|
Vlaamse gemeenschap geeft meer ruimte
voor allochtonen dan Franstalige gemeenschap
Vergeleken met de Franstalige partijen
scoren de allochtonen in de Vlaamse gemeenschap sterken dan in de Franse
gemeenschap. De vertegenwoordigingsgraad van nieuwe Belgen is 65%
in Vlaanderen tegenover 39% in de Franse gemeenschap waarbij
vooral Brussel verweesd achterblijft. Brussel.
|
Politieke
vertegenwoordiging allochtonen naar taalgroep federaal
|
|
|
Vlaams
|
Franstal.
|
Totaal
|
|
Aantal
allochtonen verkozenen Kamer
|
4
|
2
|
6
|
|
Aantal
allochtone verkozenen Senaat
|
1
|
3
|
4
|
|
Totaal
allochtone verkozenen
|
5
|
5
|
10
|
|
Totaal
verkozenen (1)
|
136
|
86
|
222
|
|
%
allochtone verkozenen
|
4%
|
6%
|
5%
|
|
%
nieuwe Belgen in bevolking (2)
|
6%
|
15%
|
9%
|
|
Vertegenwoordigingsgraad
nieuwe Belgen
|
65%
|
39%
|
51%
|
|
(1)
Verdeling 61,2% Vlaams-, 38,8% /Franstalig
|
|
|
|
(2)
Nieuwe Belgen 2006- npdata
|
|
|
|
De 176.311 inwoners van
Marokkaanse afkomst in Brussel,
meer dan de helft van deze bevolkingsgroep in
België (berekend gegeven, voortgaande op
vreemdelingenaantal, Belgwording, migratie, geboorte- en emigratiesaldo),
hebben geen enkele vertegenwoordiging in de partijen die momenteel de
onderhandelingen voeren voor een nieuwe regering . Zij zijn nochtans de
grootste migrantengroep in België, met relatief gezien het hoogste
aantal nieuwe Belgen. Nahima
Lanjri draagt niet alleen als vrouw, maar ook als Marokkaanse allochtoon meer
dan de helft van België op haar schouders.
Methodologische noot - Professor Dirk Jacobs waakt.
En ja, hoe kan je nu spreken over 'allochtone' verkozenen en
'allochtone' kandidaten. Hiertoe wordt de 'naamherkenningsmethode'
aangewend, toegepast door één persoon. Iedereen kan vlug en eenvoudig
deze methode natrekken en desgevallend mee corrigeren. Volgens professor Dirk Jacobs in
een analytische
beschouwing van 3 blz op z'n weblog is dit een (te) smalle basis
maar bij ontstentenis aan geld en tijd om het 'wetenschappelijk' te doen
is het "'neuzen
tellen' van het aantal allochtone kandidaten een relatief onschuldige
exercitie. Bovendien zal Hertogen wellicht niet al te ver van de
realiteit zitten, dus is er wat dat betreft geen reden om hier
wakker van te liggen", en daar kan npdata mee leven. Wij wensen
Dirk Jacobs nog te danken voor de melding dat npdata één van de 3.518
namen ten onrechte als autochtoon in de kandidatenlijst had aangeturft. De
lijst met kandidaten is intussen aangepast. Op zijn andere, meestal
gratuite bemerkingen over
de impact van de allochtone stem, het aantal Marokkanen/Italianen in
België en het aantal inwoners van vreemde afkomst
per nationaliteit en gemeente komen
we bij gelegenheid nog terug.
Jan Hertogen, socioloog
|