BuG 566 - Bericht uit het Gewisse - 9 oktober 2024

BuG 566 on-line            Print  Tablet  Smartphone (8p)

"Voor wie de weg kwijt is en wil vinden is er de
tentoonstelling: "De terugkeer van de mens"
over leven en vooral werk van Frans Wuytack
in de Sint-Niklaaskerk, Korenmarkt in Gent
zie
FB-fotoreportage en
Uit in Vlaanderen"

1. Aan wiens kant staan tijd en demografie?
Toekomst en ondergang partijen op het spel?
Is niet het cordon maar het breken rechts beleid
de echte inzet van de gemeenteverkiezingen ?

Naar grafieken met leeftijd en correlatie per partij

2. De groeiende verhuis van stad naar platteland
zal het politiek landschap, de democratie en
solidariteit verder behoeden en versterken.

Naar extrapolitie verhuis per gemeente tot 2042

3. Ook voor de PVDA wordt een prognose
gemaakt van hun 'doorbraakkans', voortgaande
 op 16 kenmerken die het sterkst samengingen
met hun uitslag voor de gewestelijke verkiezing.
Naar Rang gemeenten met betere uitslag PVDA


En ook Knack pikt in op de onderzoeken en
analyses van npdata.be
, Knack 09/10/2024

1. Correlatie partijuitslag 06/24 en leeftijdsverdeling - Boven

De samenhang van partijuitslagen met de leeftijdsverdeling in de gemeenten per leeftijdsjaar, maakt duidelijk welk de samenhang is tussen leeftijd en partijkeuze. Deze correlatie wordt dus voor elke leeftijd van -1 tot 100+ berekend en in grafiek uitgezet, de leeftijdsverdeling op de linkeras, de correlatie op de rechter.  Als naar de -18 jarigen gekeken wordt en men deze vergeijkt met de +65 jarigen ziet men de kiezerswissel de komende drie verkiezingen. Maar in deze analyse ziet men ook welke leeftijden bij de actieve bevolking van 18 tot 64 samengaan met de partijuitslag van juni 2024. Eenzelfde analyse zou kunnen gebeuren voor de uitslag in 2018 en zal zeker nog gemaakt worden door npdata voor de uitslag voor de provincieraad bij de komende verkiezingen. Of er zou een universitair of studiecentrum moeten zijn dat dit, zoals andere formats, van npdata.be overneemt.

De correlaties zijn voor alle leeftijden en partijen uitgezet op een schaal van 0,5 over 0 naar -0,5 zodat het visueel dezelfde marges omvat en in een oogopslag kan vergeleken worden. Hoe dichter de correlaties de 0-lijn benaderen, hoe minder partijkeuzes aan deze leeftijden verbonden zijn. Voor PVDA is de spreiding van correlaties het hoogst, zowel in positieve als in negatieve zin, voor Open-VLD het laagst.

Maar eerst de grafiek met de leeftijdsverdeling, zonder correlaties. Het vormt de neerslag van een eeuw bevolkingsontwikkeling in het Vlaams gewest en is  als dusdanig ook de spiegel van het natuurlijk-, migratie- en verhuissaldo (tussen gewesten) in deze tijdsperiode.

De Babyboom met de huidige 48-80 jarigen, het dipje van WO2, de aangroei na 2000 (de huidige 20+) en het afnemend natuurlijk saldo bij de 3de en 4de generatie kinderen van migratie (-20 jarigen), bepalen mee de loop van de grafiek volgens leeftijdsjaar in Vlaanderen. Voor elke gemeente, provincie en gewest in België is deze specifiek en kan ze aangemaakt worden (aanvraag bij info@npdata.be). Voor deze toepassing wordt dus nagegaan welke leeftijdsverdeling overeenkomt met een partijkeuze en dit voor elk leeftjdsjaar. Het laat ook toe na te gaan waar eventueel stemmenverlies zou voorkomen door het wegvallen van de stemplicht, voortgaande op de hypothesen die hierrond gemaakt zijn (jongeren, ouderen enz.). Voor de evolutie stempotentieel met migratieachtergrond, opleidingsniveau van de bevolking en de kiezerswisseling in 2030, 2036 en 2042 en dit voor alle gemeenten in België, zie de Tabellen artikel sampol.

Hoe de grafieken te lezen: het betreft een 'combinatiegrafiek in excel' waarbij aan de linkerkant de as is uitgezet met aantal inwoners per leeftijdsjaar (donkergrijze kleur). Aan de rechterzijde wordt de schaal van correlaties uitgezet en voor alle grafieken gelijk gezet van aan +0,5000 over 0,000 naar -0,5000 correlatie, met de evolutielijn van de partijen in hun kleur.

1.1. PVDA

Positieve samenhang tot 45 jaar tot 0,3000 correlatie, verminderend negatief, vanaf 60 jaar van -0,3500 tot -0,1000 voor de oudste bevolking.

De leeftijdscohortes met zes jaar doorschuiven laat zien dat de PVDA in 2029 pas haar echte doorbraak zal kennen, tot spijt van wie het benijdt en bestrijdt, 'Doorbraak' voorop. Het wegblijven van jongeren in het stemlokaal zal, indien bewaarheid, vooral de PVDA pijn doen. In het andere geval zal het hen nog een boost geven.

1.2. Vlaams Belang

In tegenstelling tot wat experten en niet representatieve peilingen met grote foutmarges denken vast te stellen is er bij Vlaams Belang, tegen hun perceptie en vermeende impact langs sociale media in, een negatieve correlatie tot -0,3000 met de nieuwe kiezers 18-24 jaar en pas vanaf 36 jaar is er piek van +0,2500 met daarna een continue daling tot -0,1000. Na een piekje tot 0,2000 correlatie is er een continue daling met oudere leeftijd tot 0,1000 dwz een verwaarloosbare samenhang. Op de stemkeuze voor het Vlaams Belang is, behoudens een afhaken van nieuwe kiezers (en de toekomstige generaties) dus geen structurele samenhang met leeftijd vast te stellen. Dat heeft vooral te maken met het opdrogen van hun stempotentieel in de stedelijke regio's en hun tijdelijke opstoot in landelijke gebieden, die de komende decennia ook diverser zullen worden en voor een verdere marginalisering van het Vlaams Belang zullen zorgen. Als het vooral oudere kiezers zijn die geen stem meer zullen uitbrengen zal deze omslag, ook in landelijke gemeenten, al zichtbaar worden. Opvallend is ook dat de -18 jarigen verkiezing na verkiezing het lot van het Vlaams Belang zullen bezegelen.

1.3. N-VA

Verrassingen zijn dus niet uitgesloten bij het onder ogen nemen van deze correlaties met berekening over de gehele leeftijdslijn. Zo is de correlatie voor N-VA  tot 50 jaar negatief om dan in de aanloop van de pensionering fors toe te nemen tot 0,3000 en daarna, vanaf 85 af te nemen. Het demografisch oordeel is dan ook erg ongunstig voor de N-VA de komende decennia wanneer de huidige -50 jarigen verder zullen doorschuiven en de 65+ meer en meer het bijltje erbij neerleggen. De demografie in haar tijdsevolutie staat dus duidelijk niet aan de kant van de N-VA, zeker als de oudere bevolking zich niet naar de stembus zal begeven. 

1.4. Groen

In tegenstelling tot de PVDA, die tot 45 jaar continue een hoge correlatie vertoont, is er voor Groen enkel een piek van 18 tot 24 jaar, dwz de nieuwe keizers die een sterke correlatie zichtbaar maken met een stem op Groen. Dat belooft voor de toekomst. De negatieve samenhang van een stem voor Groen is evenwel niet zo sterk als deze voor de PVDA vanaf 55-60 jaar, en gaat met de oudere leeftijd zelfs over in een beperkt positieve correlatie van +0,2000, alsof de (over)grootouders hun (achter)kleinkinderen willen behoeden voor de negatieve gevolgen van klimaat en oorlogen. Ook op dat vlak zal het bewustzijn groeien.

1.6. CD&V

CD&V matcht, weliswaar beperkt, met nieuwe kiezers, toch enigszins verrassend. Zijn het de kinderen van een oudere generatie die nog uit de CVP-tijd stammen, de 40-50 jarigen en de (over)grootouders vanaf 80 jaar? De cycli zijn duidelijk. Is het de laatste kramp van diegenen die de CVP/CD&V hebben rechtgehouden, nl de christelijke arbeidersbeweging waartegen de landelijkheid en hun voorzitter zich met veel verbaal geweld tegen keren. Voor wanneer de opstand van de basis en de kaders van alles wat het katholiek en christelijk initiatief heeft tot stand gebracht en dat nu, als zij niet oppassen, te grabbel wordt gegooid door een partij die hen in feite verraden heeft. Welke partij draagt nog de kernwaarden in zich waaruit de christelijke arbeidersbeweging ontstaan is en die nog voluit de toekomst, mede door de diverser wordende samenleving, in zich draagt. En zullen ook hier de jongere en oudere afhakers de kiesuitslag mee bepalen,of zullen zij wel gaan stemmen?

1.5. Vooruit

Na Open-VLD is Vooruit de partij met de kleinste spreiding van de samenhang van partijkeuze en leeftijd. Enkel een piek van 0,3000 op de leeftijd van 30 jaar valt op maar is daarna aflopend tot -0,2000 op 60 jaar, en een nivellering op 0,000 samenhang vanaf 70 jaar. Ook de beperkte samenhang met de nieuwe kiezers valt op. Zoals Open-VLD is Vooruit een partij die wat leeftijdsverdeling betreft geen uitgesproken aantrek laat zien. Het is een democratisch alert om niet verder de weg op te gaan tegen de diverser wordende samenleving en in de slipstream van rechts extreem rechts te verzanden.

1.7. Open-VLD

Zeer beperkte samenhang van een stem voor Open-VLD en leeftijd. Voor de 55-jarigen is er een beperkte piek (0,2000) maar is daarna afnemend.  Naast de negatieve correlatie (-0,2000) op 45 jaar is er vooral de vaststelling van geen of verwaarloosbare samenhang met leeftijd. Op zich hoeft dat geen probleem te zijn, behoudens als de globale uitslag laag is, omdat niet duidelijk is naar welk leeftijdsegment men zich best kan richten om een revival tot stand te brengen. Het niet (meer) aanwezig zjn in de diverser wordende stedelijke regio's en de nivellering van de leefijdsaantrek zijn blijkbaar nog niet tot de partijleiding doorgedrongen. Het is nochtans in de steden dat de nieuwe ondernemingen tot stand komen en langs de middenstand nu al sterk aanwezig zijn in horeca en ondersteunende diensten. Het zal trouwens langs verhuis en nieuwe immigratie zijn dat ook de landelijke gemeenten hun levenskracht zullen herwinnen, te beginnen met buurtwinkels, alternatieve bedrijven voor publiek vervoer, hulp aan huis zoals poetsdiensten, om van de zorg nog niet te spreken.

Schuifbalk: Langs de schuifbalk kan men visueel de verschillende verdelingen van correlaties over de leeftijdslijn nagaan voor elke partij, en er zelf overwegingen bij maken of conclusies trekken. Na de verkiezingen voor de provincieraad op 13/10/2024 kan de nieuwe correlatieverdeling uitgezet worden op dezelfde grafiek per partij en zo kunnen de verschuivingen nagegaan. Wie is geïnteresseerd om dat te doen of er aan mee te werken, en ook de vergelijking te maken met 2018 en 2012, zie info@npdata.be.

2. Groeiende verhuis van de stad naar het diverser wordend platteland  - Boven

Meer nog dan de gewone migratie (asiel is te beperkt om er rekening mee te houden, wat Zuhal Demir en Barbara Pas er ook over beweren) is het de verhuis van de stedelijke omgeving naar plattelandsgemeenten die voor een verdere uitdeining zal zorgen van de diversiteit. Het zogenaamde verzet tegen 'appartementisering'  bv is in feite een poging om een buffer op te werpen tegen deze demografische dynamiek van het diverser worden van de bevolking. 'Appartementisering' is daarbij een samengaan van
1. Belgen met Belgische achtergrond die hun vermogen verzilveren dat zij langs erfenis en werk hebben opgebouwd en hen toelaat om vanuit de stad of landelijke gemeenten om zich van een comfortabelere oude dag te verzekeren.
2. Belgen met migratieachtergrond en ook nieuwe immigratie die zich vestigen in de vrijkomende woningen in de steden én op het platteland.

De verhuisdynamiek bestaat altijd uit twee bewegingen, nl in en uit: 'verhuis uit' maakt wooneenheden vrij, 'verhuis in' zorgt voor het intrekken in nieuwbouw en in de vrijgekomen woningen, die meestal vernieuwd en aangepast moeten worden aan de nieuwe voorwaarden voor energiezuinigheid. Het is ook door de inwoners met migratieachtergrond dat het stadsweefsel in de grotere steden zich door decennia heen, vernieuwd heeft en voor groeiende leefbaarheid gezorgd heeft. Zij zullen ook meer en meer politieke zeggingskracht verwerven, ook al weerspiegelt zich dat nog niet in de kandidatenlijsten, zie het belangwekkende onderzoek van de VUB - Gekleurde lijsten 2006, 2012, 2018, 2024.

Prognose verhuissaldo 2030, 2036 en 2042 in aantal en %

Voor elke gemeente is de gemiddelde verhuisdynamiek van de laatste acht jaar in een gemeente (2016-2023) geëxtrapoleerd
naar 2030, 2036, 2042, in aantal en % tav de bevolking op 01/01/2024.

Voor gewesten en provincies geeft dit de volgende toekomstige evolutie, waarbij Brussel de motor is en vooral het Vlaams gewest de inkomende bewoners verwelkomt.

Verhuissaldo: extrapolatie gemiddelde van 2016-2023 naar 2030, 2036, 2043
Omschrijving 2030 2036 2042 2030 2036 2042
BELGIE 0 0 0 0% 0% 0%
  VLAAMS GEWEST 70.310 140.619 210.929 1% 2% 3%
  BRUSSELS HFDST. GEW. -76.871 -153.743 -230.614 -6% -12% -19%
  REGION WALLONNE 6.562 13.124 19.685 0% 0% 1%
     ANTWERPEN -999 -1.998 -2.997 0% 0% 0%
     VLAAMS-BRABANT 31.010 62.019 93.029 3% 5% 8%
     WEST-VLAANDEREN 16.867 33.734 50.600 1% 3% 4%
     OOST-VLAANDEREN 26.483 52.965 79.448 2% 3% 5%
     LIMBURG 5.170 10.340 15.509 1% 1% 2%
     BRABANT WALLON 9.020 18.039 27.059 2% 4% 7%
     HAINAUT 10.869 21.738 32.607 1% 2% 2%
     LIEGE -2.333 -4.665 -6.998 0% 0% -1%
     LUXEMBOURG 1.066 2.132 3.197 0% 1% 1%
     NAMUR 4.926 9.852 14.778 1% 2% 3%

Linken naar tabellen met dezelfde gegevens voor alle gemeenten:
1. België:  In alfabetische orde
2. Per gewest in volgorde van negatief verhuissaldo bovenaan, positief verhuissaldo vanaf onderaan.
Vlaams gewest - Brussels gewest -
Waals gewest

Hieronder bij wijze van voorbeeld de kop van de tabel Vlaams gewest, volgorde negatief verhuissaldo:

Verhuissaldo: extrapoltatie gemiddelde van 2006-2023 naar 2030, 2036,2042
NIS Omschrijving 2030 2036 2042 2030 2036 2042
11025 LINT -680 -1.361 -2.041 -8% -16% -24%
24062 LEUVEN -6.332 -12.665 -18.997 -6% -12% -18%
33040 LANGEMARK-POELK. -470 -939 -1.409 -6% -12% -18%
73028 HERSTAPPE -5 -9 -14 -6% -12% -18%
72039 HOUTHALEN-HELCHT -1.695 -3.390 -5.085 -5% -11% -16%
34043 SPIERE-HELKIJN -112 -224 -335 -5% -11% -16%
13001 ARENDONK -717 -1.434 -2.151 -5% -11% -16%
11002 ANTWERPEN -27.145 -54.290 -81.434 -5% -10% -15%
13014 HOOGSTRATEN -902 -1.805 -2.707 -4% -8% -12%
44021 GENT -9.944 -19.887 -29.831 -4% -7% -11%
38002 ALVERINGEM -183 -366 -549 -4% -7% -11%
72037 HAMONT-ACHEL -518 -1.035 -1.553 -4% -7% -11%
31042 ZUIENKERKE -92 -185 -277 -3% -7% -10%
33041 VLETEREN -104 -209 -313 -3% -6% -9%
13035 RAVELS -438 -876 -1.314 -3% -6% -9%
73042 LANAKEN -698 -1.395 -2.093 -3% -5% -8%
72018 KINROOI -323 -647 -970 -3% -5% -8%
12025 MECHELEN -2.065 -4.130 -6.194 -2% -5% -7%
13023 MERKSPLAS -148 -296 -443 -2% -3% -5%
24041 HOEGAARDEN -102 -204 -306 -2% -3% -5%
13040 TURNHOUT -606 -1.212 -1.818 -1% -3% -4%
72020 LOMMEL -437 -875 -1.312 -1% -3% -4%
71053 SINT-TRUIDEN -514 -1.028 -1.541 -1% -2% -4%

De hoge positie van Lint, Arendonk en andere gemeenten met een asielcentrum van Fedasil, is een gevolg van het verwerven van de vluchtelingenstatus, de domiciliëring in deze gemeenten en de verhuis naar andere gemeenten voor permanente vestiging. Voor de andere gemeenten wijst het negatief verhuissaldo op de ruimte en de wooneenheden die vrijkomen voor compensatie door nieuwe immigratie en een positief migratiesaldo. Een negatief verhuissaldo gaat daarom samen met een positief migratiesaldo, zoals kan geëxploreerd worden in BuG 559, "Migratie, het best bewaarde geheim in België"

De staart van de verhuisprognose in het Vlaams geweest brengt gemeenten in volgorde van positief verhuissaldo in beeld. Zij staan voor een dynamiek waarbij natuurlijk saldo en migratiesaldo vermindert en nieuwe inwoners zich in de gemeente vestigen langs binnenlandse verhuis.

Verhuissaldo: extrapoltatie gemiddelde van 2006-2023 naar 2030, 2036,2042
NIS Omschrijving 2030 2036 2042 2030 2036 2042
23027 HALLE 2.191 4.382 6.572 5% 10% 16%
11004 BOECHOUT 722 1.443 2.165 5% 10% 16%
41082 ERPE-MERE 1.092 2.184 3.276 5% 10% 16%
35029 DE HAAN 671 1.341 2.012 5% 10% 16%
73009 BORGLOON 611 1.221 1.832 5% 11% 16%
44045 MOERBEKE 359 717 1.076 5% 11% 16%
23052 MERCHTEM 947 1.893 2.840 5% 11% 16%
41024 HAALTERT 1.040 2.079 3.119 5% 11% 16%
24104 TERVUREN 1.260 2.520 3.780 5% 11% 16%
24135 TIELT-WINGE 625 1.250 1.874 5% 11% 16%
23064 PEPINGEN 255 510 765 6% 11% 17%
41081 ZOTTEGEM 1.592 3.185 4.777 6% 12% 17%
24109 TREMELO 883 1.766 2.648 6% 12% 17%
31004 BLANKENBERGE 1.199 2.397 3.596 6% 12% 18%
38025 VEURNE 762 1.524 2.286 6% 12% 18%
12029 PUTTE 1.205 2.411 3.616 6% 13% 19%
13031 OUD-TURNHOUT 969 1.938 2.907 7% 13% 20%
46024 STEKENE 1.297 2.594 3.890 7% 13% 20%
45062 HOREBEKE 140 279 419 7% 14% 21%
35011 MIDDELKERKE 1.410 2.820 4.230 7% 14% 21%
11050 WIJNEGEM 942 1.884 2.826 9% 18% 27%

De volledige lijst van gemeenten in het Vlaams gewest is te exploreren langs Vlaams gewest.

3. Gemeenten waar PVDA z'n beste scores zou kunnen halen - Boven

Voor de opmaak van deze lijst wordt voortgegaan op de 16 gemeentelijke kenmerken die het sterkst samengingen met een betere score voor de PVDA in de gewestverkiezingen van juni 2024. Het is dezelfde analyse als gebeurd is voor het Vlaams Belang zoals verschenen in de Gids op Maatschappelijk gebied, september 2024, zie BuG 564, en de Lijst Vlaams Belang volgens barstrisico cordon. Hieronder de kop van de lijst voor de PVDA, voor de lijst met alle gemeenten, zie Lijst PVDA volgens doorbraakkans

Berekening rang volgens 16 kenmerken PVDA - 10/2024 - rang
Vlaams gewest   28% 8% 4% 0,4%
Gemeente Bevol-king 2024 PVDA     % 06/2024 Rang  PVDA Migra-tieach-tergr. % mos-lims UVW-werk-loos Leef-loon
ANTWERPEN 544.759 22,9% 1 61% 22% 9% 1,7%
GENT 269.597 14,0% 2 41% 15% 5% 2,8%
VILVOORDE 47.445 21,4% 3 65% 27% 5% 1,7%
GENK 67.877 19,2% 4 63% 19% 6% 1,1%
BORSBEEK 11.379 14,7% 5 35% 12% 7% 1,6%
SINT-NIKLAAS 81.863 12,3% 6 34% 15% 6% 2,1%
TURNHOUT 47.305 10,7% 7 40% 10% 7% 2,2%
OOSTENDE 72.586 9,9% 8 29% 9% 9% 2,9%
DROGENBOS 5.944 14,0% 9 66% 11% 4% 0,9%
MECHELEN 89.313 14,4% 10 40% 16% 5% 2,2%
WILLEBROEK 28.248 13,4% 11 38% 16% 5% 1,8%
MACHELEN 16.576 21,2% 12 69% 23% 5% 1,5%
BOOM 19.431 18,1% 13 43% 17% 6% 0,9%
RONSE 27.356 18,3% 14 39% 17% 7% 0,6%
ST-PIET.-LEEUW 36.525 16,0% 15 55% 12% 4% 0,7%
ZAVENTEM 36.676 12,8% 16 61% 13% 4% 0,7%
LEOPOLDSBURG 16.607 10,7% 17 32% 14% 5% 0,5%
MAASMECHELEN 40.219 16,5% 18 65% 18% 5% 0,8%
WEMMEL 18.179 13,1% 19 55% 11% 5% 1,2%
HASSELT 80.828 9,0% 20 26% 8% 5% 1,3%
TIENEN 36.581 9,4% 21 25% 7% 5% 1,4%
AALST 90.995 8,7% 22 28% 8% 4% 1,2%
ZELZATE 13.704 19,3% 23 34% 11% 3% 1,6%
LEUVEN 104.009 9,0% 24 39% 9% 4% 1,6%
ZWIJNDRECHT 19.580 12,7% 25 27% 10% 8% 0,8%
TEMSE 31.271 9,5% 26 27% 12% 5% 0,7%
MENEN 34.417 9,1% 27 30% 9% 5% 0,9%
MORTSEL 26.588 10,1% 28 27% 8% 5% 0,9%
GRIMBERGEN 39.860 13,6% 29 44% 14% 4% 0,7%
LIER 38.210 9,8% 30 24% 9% 4% 1,8%

De volledige tabel met alle gemeenten in volgorde van het samengaan met de waarden van de 16 kenmerken die het meest gunstig zijn voor een positieve uitslag voor de PVDA. is te exploreren langs PVDA, rang gemeenten volgens 16 kenmerken.

Zoals Ninove voor Vlaams Belang een erg atypische gemeente is, zo is Zelzate dat voor de PVDA, ondermeer omwille een hoog % arbeiders die in het algemeen correleren met een Vlaams Belang stem (30,9% in Zelzate, tegenover 19,3% voor de PVDA op 06/2024, zie Zelzate). Maar het kan keren, ook in Zelzate zal verdere diversiteit mede de democratie behoeden en versterken en een perspectief geven aan het samenleven en -werken van alle inwoners. Zien of ook Antwerpen hier de richting al kan aangeven, "iets waar Antwerpen historisch sterk in is", volgens Bart De Wever toch in Terzake van 08/10/2024. Komt er na zwarte zondag in 1991 een gouden zondag in 2024 zoals Jos d'Haese in dezelfde terzake al voorhield en wordt Zohra Otman van Groen de nieuwe burgemeester?

Slot: welke partij kan zeggen, niet alleen de tijd staat aan onze kant maar ook de demografie? Welke tendensen laten niet alleen de gemeenteraadsverkiezingen, maar vooral ook de provincieraadsverkiezingen zien? Het volk kiest, zoals de grond, de zaden en planten die er zullen groeien.

Jan Hertogen, socioloog
0487 335 552

Wie geen berichten meer wenst te ontvangen kan dit langs een Re melden met opgave "Uitschrijven". Ingeval van alias het originele emailadres doorgeven.