BuG 277 – Bericht uit het Gewisse – 14 augustus 2015
   
BuG 277 on-line                                     Printversie (13p)

"Er zijn te veel immigranten in België",
64% is daar niet helemaal mee akkoord

 Maar 36% is helemaal akkoord dat er te veel immigranten zijn, intussen
wordt de publieke opinie bedonderd door deze zoveelste  IPSOS-draak.
De vraagstelling van Ipsos is dichotoom, akkoord of niet akkoord bv "Er zijn
teveel immigranten in België". De antwoordmogelijkheden zijn evenwel
gradueel, van hoog tot laag, van volledig tot helemaal niet en enkele
tussenstappen, alsof een opinie een elastiek is, een schaal met waarden.
Wetenschappelijk en methodologisch is dat niet correct en misleidend.

Pieter Cleppe en Bilal Benyaich gaan zwaar uit de bocht met een (update
17/08/2015) quasi racistische lezing van migratie en het Ipsos-onderzoek:
"Dat komt ervan met die passieve-en uitkeringsmigratie", 3 mio migranten
in België, "eigen schuld dikke bult". Zie ook reactie Pieter Cleppe hieronder.

Npdata-tabel: Ipsos-onderzoek immigranten en immigratie 2015
Bron: Ipsos publicatie en de Tabellen van het Ipsos-onderzoek    
 

1. Dirk Van den Bulck (CGVS): "Toch opletten met opiniepeilingen"

"Zes op de 10 Belgen vindt dat er teveel migranten zijn. Geen schrik van de publieke opinie?" zo vraagt de Standaardjournalist Jan-Frederik Abbeloos aan Dirk Van den Bulck, hoofd van het Commissariaat-Generaal voor Vluchtelingen en Staatlozen in DS 13/08/2015. "Laat ons toch opletten met opiniepeilingen..." zo antwoordde Van den Bulck in het overigens interessante artikel "Fort Europa is een mythe'. En gelijk heeft hij.
 
Respondenten en bevolking in het ootje genomen

Als 64% niet helemaal akkoord is met de uitspraak "dat er teveel migranten zijn in België" moet minstens bevraagd worden waar de nuance ligt. Het is dan ook not-done om de 24% die "geneigd zijn" akkoord te gaan met deze uitspraak, zomaar samen te tellen met de 36% die 'helemaal akkoord' is. En als men dat toch doet dat moet men ze samenvoegen op de laagste waarde, dus 60% van de Belgen is "Geneigd te zeggen dat er te veel immigranten zijn " en niet op de hoogste waarde zoals Tine Peeters in DM van 14/08/2015 nog maar eens doet: "Zes op de tien Belgen vinden dat ons land al te veel migranten heeft". De vraag mag enkel luiden "Zes op de tien Belgen is geneigd te denken dat er teveel migranten zijn". Die nuance wordt niet gemaakt en daarom is zulk een vaststelling/vraagstelling "2/3 van de Belgen vinden dat er te veel migranten zijn" volksverlakkerij. Het wordt dan een hoax die een eigen leven gaat leiden waar geen kruit of argument meer tegen opgewassen is, alhoewel, we proberen.
 
Dichotoom

Een vraag naar een opinie is altijd dichotoom, dwz akkoord of niet akkoord. En dat weet IPSOS ook, daarom hebben ze de vraag ook zo gesteld. Zo wordt elk van de 7 uitspraken ook ingeleid: Ben je akkoord of niet akkoord met volgende uitspraak. In plaats van de antwoordmogelijkheid ja of neen te geven, wordt, in tegenstelling tot de vraagstelling een soort schaal voorgelegd van volledig akkoord tot volledig niet akkoord. Tussenin nog  'graduele' antwoorden 'geneigd tot of niet geneigd tot akkoord' en tenslotte nog een middenpositie, "noch akkoord, noch niet-akkoord" waarbij de 2 graduele antwoorden weggelaten worden. Verder een mogelijkheid "weet niet", alsof die veel anders kan inhouden dan de middenpositie. Dit soort vraagstelling is achterhaald en onwetenschappelijk. Het is een manipulatieve vraagstelling waarin het de vraag is of het niet de bedoeling is tot xenofobe conclusies te komen. Niet zozeer de vraagstelling is fout maar de wijze waarop de respondenten in de onderzoeksval gelokt worden. Opinieonderzoek is, zoals professor Martens ooit zei, een zoektocht naar de weg die Roodkapje in het bos ging om naar haar grootmoeder te gaan. Maar waarom houden de heren professoren methodologie en sociologie voor de zoveelste maal hun mond, ontmoedigd over zoveel power die in onnut en irrelevantie gestoken wordt?

1/3 is zowat het maximale potentieel van rechts/extreemrechts

Wie is er mee gediend, met zulk een onderzoekspresentatie, is meestel wél een relevante vraag. Migranten trekken hun schouders op, de Belgische bevolking weet beter, alleen de politici en een rechts/extreem rechts beleid worden er beter van. Maar ook zij kunnen in de val lopen. Een probleem uitvergroten of niet zien dat het probleem niet bij de migranten of migratie ligt maar bij de sociale depressie bij 1/3 van de bevolking, dat is problematisch. Dichotoom bevraagd of geïnterpreteerd, 1/3 is zowat het potentieel en maximum aandeel van extreem rechts in elke bevolking, ook toen het nationaalsocialisme aan de macht kwam. Daar zou men best de aandacht naar richten, daar schuilt de ziekte van de samenleving en het sociaal onvermogen, die 1/3 vragen om heling en als het even kan herstel als men wil. De komende migratie zal meer en meer ook dit aandeel van de bevolking kunnen betrekken in een positieve dynamiek. Zeker nu de generatiewissel voor het eerst na WO2 voor ruimte in de tewerkstelling zal zorgen. De migratienoodzaak die de laatste decennia de essentiële remedie tegen ontvolking van de steden zal in de komende decennia meer en meer als complement voor het arbeidstekort zorgen.
 
Geen enkele Migratie is seks- en kinderloos of zonder voorouders

En die verdomde 'volgmigratie' dan. Alsof de nieuwe en' kwalitatieve' migraties in de toekomst seks- en kinderloos zal zijn en geen voorouders kent. Het denigrerende 'volgmigratie', zelfs Ive Marx van de UIA is in het bedje ziek, en 'passieve migratie', een uitvinding van de N-V, zijn stigmatiserende begrippen. Ze zijn onderdeel van elke migratie, ongeacht of ze nu de herbevolking van de steden, het op peil houden van het arbeidsaanbod of het asiel tot voorwerp heeft.

2. Vraagstelling dichotoom, antwoorden gradueel

Door de vraagstelling dichotoom te doen, akkoord of niet akkoord  en dan over te schakelen naar een gradatie, alsof een opinie een 'waarde is op een schaal van 1 tot 10 of hoog tot laag, wordt de respondent door de Ipsos-onderzoekers in het ootje genomen. Meteen worden de resultaten van het immigratie en immigrantenonderzoek volledig irrelevant. Het enige om het onderzoek nog enigszins te redden is enkel te kijken naar het % dat volledig/helemaal/strongly akkoord antwoordt.

De door ons opgemaakte tabel Ipsos-onderzoek immigranten en immigratie 2015 ziet er zo uit:

Langs de +jes boven kunnen de sociale variabelen geopend, hetgeen de variatie in de antwoorden toont, en langs de +jes links, hier weggelaten, kan voor elke vraag en antwoordmogelijkheid, voor aantallen en percentages het detail bekeken worden.

Merk ook dat soms gevraagd wordt naar 'migranten' (vraag 2), migratie (vraag 4.5), immigratie (vraag 4.1, 4.3 en 4.5) en in de andere vragen over immigranten, zonder dat duidelijk is waarom of welke impact het kan hebben op de antwoorden. Want tegenover 'immigranten' staan 'emigranten' en die blijven volledig buiten beeld, ook al vormen ze in België in 2013 77% van het aantal immigranten, dwz dat er in 2013 in totaal 146.009 immigranten geteld worden maar dat er ook 111.853 emigranten zijn, dwz inwoners die België verlaten hebben, dus een migratiesaldo van 34.156, de bijkomende migranten dus. Immigratie duidt enkel op de dynamiek van de instroom niet van de uitstroom. De vraagstelling mbt migratie dient daarom secuur en eenduidig te zijn, wat hier niet (altijd) het geval is.

3. Van standpunt en opinie tot elastiek

Als de onderzoekers en later de media 'geneigd tot' (tend to) toevoegen als antwoord dat men vindt dat er te veel migranten zijn, naast "helemaal" (strongly) wordt slinks, zonder dat de respondent het in de gaten heeft wordt het positieve of negatieve antwoord aangedikt om een bepaalde opinie versterken. Het is dan de wetenschapper die met een hocus pocus een opinie uit de hoed van de respondent tovert of een alchemist die de opinie van een bevolking gaat destilleren maar in feite de jenever verdunt van 40° naar 28°. Deze hocus pocus en alchemie heeft niets met onderzoek en onderzoeksethiek, wetenschap of methodevastheid te maken. Het is wetenschap op de rand van bedrog en misleiding. Van den Bulck heeft meer dan gelijk op te letten met zulk een 'opinieonderzoek' waar Ipsos voor staat of gaat.

De onderzoekers stellen dus ondubbelzinnig de dichotome vraag, akkoord of niet akkoord: "Please tell whether you agree or disagree which each of the following statements"

De antwoordmogelijkheden waren evenwel niet dichotoom maar gradueel:
- Helemaal akkoord (strongly agree)
- Geneigd tot akkoord (tend to agree),
- Noch akkoord, noch niet akkoord
- Geneigd tot niet-akkoord
- Helemaal niet-akkoord

Een vertaling van de vraagstelling in de 3 Belgische talen was niet beschikbaar zodat we niet kunnen nagaan hoe de formulering juist was, wij geven hier de eigen vertaling uit het Engels weer. Merk dat bij het 'midden'-antwoord de nuance Helemaal of Geneigd bij akkoord of niet-akkoord is weggevallen, daar wordt op een dichotoom antwoord teruggevallen. In feite zou moeten gevraagd worden of iemand noch helemaal noch geneigd was tot een akkoord of helemaal of geneigd tot een niet-akkoord.

Voortgaande op de dichotome vraagstelling is het enige relevante antwoord "Helemaal akkoord" met de uitspraak als deze negatief gesteld is (5 van de 7 uitspraken (vraag 4.3 tot 4.7)) en "Helemaal niet akkoord met de uitspraak wanneer deze positief gesteld wordt (Vraag 4.1 en 4.2). Een nuance dient apart als dichotome vraag gesteld, bv "Vind je het een goede zaak dat de migratie de ontvolking van de steden heeft gecompenseerd, steden die anders maar de helft van hun huidig inwonersaantal zouden kennen? of  nog "Vind je het noodzakelijk dat migratie het arbeidstekort in de toekomst zal opvangen omdat anders het welvaartsniveau in België zal dalen?" enz.. en ook deze "Vindt je dat asiel dient verleend aan asielvragers die omwille van oorlogsomstandigheden hun vraag aan de Belgische overheid stellen?, of nog "Vind je dat asielvragers om economische redenen dienen erkend omdat ze mee een factor zijn in het op peil houden van het arbeidsaanbod in België" enz...

4. 36% van de respondenten is helemaal akkoord met de uitspraak "Er zijn te veel immigranten in België"  - 64% niet helemaal akkoord, in feite niet-akkoord.

64% heeft bewust niet voor deze opinie gekozen. Zij zijn niet helemaal akkoord zijn met de stelling "Er zijn te veel immigranten in België. Op dezelfde wijze hebben 24% van de respondenten geantwoord dat zij geneigd zijn akkoord te gaan met uitspraak "er zijn te veel immigranten in België", zonder er evenwel voor te kiezen, anders hadden ze de eerste antwoordmogelijkheid gekozen. Hoe dan ook zijn 76% niet geneigd akkoord te gaan met de uitspraak dat "er te veel immigranten zijn in België". Maar in feite geven zij een genuanceerd antwoord zonder dat de nuance verduidelijkt wordt. Het kan zijn dat ze geneigd zijn tot een akkoord omdat de kleur van de ogen van migranten hen niet aanstaat, zie War, Bob Marley.

IPSOS heeft dus wel de juiste dichotome vragen gesteld maar telt Helemaal akkoord en Geneigd tot akkoord samen om aldus de conclusie toe te laten, getrokken door de media, dat 61% van de Belgen vind dat er teveel immigranten zijn in België, hetgeen natuurlijk larie en apekool is. IPSOS kan zeggen dat zij die conclusie niet maken, zij tellen wel de 2 samen in de Top2 Box, zodat de journalisten en de media het maar voor het rapen hebben om een volledig onwetenschappelijke uitspraak te doen en de onderzoeksgegevens te verkrachten en zonder voorwerp te maken. Van journalisten die merendeel een universitaire opleiding gehad hebben, met inbegrip van een cursus(je) statistiek mag men evenwel verwachten dat zij wel resultaten kunnen lezen en de nuance maken. Dat ook de methodologen zoals Jaak Billiet en Marc Swyngedouw volledig afwezig blijven met een commentaar op dit langs alle kanten rammelend onderzoek en zeker de onzinnige en onnuttige conclusies ervan zoals in de pers geventileerd, geeft aan dat zij alle moed en alle hoop verloren hebben om daar nog tegen in te gaan. Of komt er toch nog een schot voor de boeg van hen?

5. Wat is er van het IPSOS-onderzoek immigratie en immigranten

Vooreerst misschien zeggen dat een onderzoek naar wat een bevolking denkt over immigranten in wezen en methodologisch niet verschilt van een vraag of de bevolking vindt dat er teveel koeien of varkens zijn, of dat er teveel kiwi's worden ingevoerd, of dat er geen peren naar Rusland dienen uitgevoerd. Resultaten van dit soort opinieonderzoek drukken geen werkelijkheid uit, en laten evenmin toe deze werkelijkheid te veranderen. Zelfs binnen een dichotome vraagstelling wordt men meestal niet wijzer. Alleen politici en, zoals we verder zullen zien, opiniemakende wetenschappers zoals Bilal Benyaich en Pieter Cleppe kunnen zich op basis van deze resultaten die zij kritiekloos aanvaarden, te buiten gaan aan quasi racistische commentaren, op het fascistoïde af. Maar daarover later meer, eerst het onderzoek.

Voortgaande op de publicatie van de volledige set tabellen over alle landen, hebben we alle tabellen over België verzameld in een gemakkelijk te hanteren exceltabel, Ipsos-onderzoek immigranten en immigratie 2015, dus met inbegrip van de verschillen in resultaat voor alle sociale variabelen. In deze tabel wordt zowel de aantallen als de %-ges gegeven:

- Geslacht (Man, Vrouw)
- Leeftijd (-35, 35-94, 50-64 jaar)
- Burgerlijke staat (Getrouwd, andere)
- Opleiding (Laag, Midden, Hoog)
- Of men hoofdinkomenstrekker is (Hoofdinkomenstrekker, andere)
- Hoogte van het inkomen (Laag, Midden, Hoog)
- Of men zelfstandige (bedrijfseigenaar) is (Bedrijfseigenaar, andere)
- Of men kaderlid is (Kaderlid, andere)
- En voor België (Brussels/Vlaams/Waals gewest)

Het is verwonderlijk dat in geen enkele perscommentaar de resultaten naar deze variabel wordt geventilleerd, zeker waar het de gewesten, ooleiding en inkomen betreft. In de bron: Ipsos publicatie en de Tabellen van het Ipsos-onderzoek die zelf door de media wordt aangehaald liggen ze nochtans zomaar voor het grijpen.
 
Zonder in te gaan op de methodologie wat steekproeftrekking en representativiteit betreft is duidelijk dat 500 mensen werden bevraagd langs internet en dat de resultaten 'gewogen' werden, dwz in overeenstemming gebracht met het gekende aantal in de gehanteerde subcategorieën. Zo is het Brusselse gewest goed voor 55 respondenten. Hoeveel daarvan een migratieachtergrond hebben in het onderzoek werd evenwel niet bevraagd, nochtans een essentiële variabele.

6. Ipsos-onderzoek, vraag per vraag - Tabel Ipsos-onderzoek immigranten en immigratie 2015

Vraag 1. Hoe lang leeft je in België?

In vraag 1 wordt gevraagd hoelang men al in België leeft, 6% leeft minder dan 10 jaar in België, voor Brussel is dat 12%. terwijl er in Brussel toch 31% vreemdelingen wonen en een goed aantal van de Belg-gewordenen minder dan 10 jaar in België wonen. In totaal zijn voor Brussel 55 mensen bevraagd.

Vraag 2. Zijn de migranten de laatste 5 jaar ...
 
In vraag 2 wordt gevraagd of de migranten Sterk toegenomen zijn, Een weinig toegenomen, Hetzelfde gebleven; Een weinig afgenomen of Sterk afgenomen. Hier wordt de keuze gelaten tussen de 5 mogelijkheden, dus niet om ja of nee te antwoorden op elke mogelijkheid. We geven de resultaten in % per gewest.
 

 
Meer dan de helft of 56% , in het Vlaams gewest met 59% meer dan de andere, zijn de respondenten van oordeel dat immigratie sterk is toegenomen. Los van het feit wat hun oordeel is over de emigratie komt deze vaststelling maar in beperkte mate overeen met de werkelijkheid want de immigratie is de laatste 5 jaar afgenomen. In de media wordt voor het gemak ook wie vindt dat de immigratie een weinig is toegenomen maar gevoegd bij degenen voor wie ze sterk is toegenomen, zo komt men aan 84%. Als de vraag gesteld was voor een periode van 10 jaar dat klopte dit antwoord maar, spijtig genoeg voor de zoekende respondent is de immigratie juist afgenomen.
 

 
Sinds 2009, 5 jaar geleden is de immigratie beginnen afnemen terwijl de emigratie is toegenomen, minder immigratie en meer emigratie heeft een steile terugval van het migratiesaldo tot gevolg, van 79.448 in 2010 tot 34.156 in 2013. En voor 2014 ligt dat in dezelfde lijn. Dat zijn de harde cijfers, die men best niet laat afhangen van de opinie van een willekeurig gekozen en beperkt aantal respondenten. Voor het detail per gewest en voor elke gemeente, zie Loop van de bevolking per gemeente 1989-2013.

Vraag 3. Zou je zeggen dat de immigratie in het algemeen een positieve of negatieve impact gehad heeft op België?

De antwoordcategorieën waren hier Zeer positief, Eerder positief, Noch positief noch negatief, Eerder negatief, Zeer negatief en Weet niet. Men moest een van de 5 mogelijkheden aanduiden, dit in tegenstelling tot de vragen over uitspraken in de 7 vragen onder 4, waar gevraagd werd akkoord of niet akkoord te zijn terwijl men toch 5 mogelijkheden kreeg voorgeschoteld.

We nemen bij wijze van voorbeeld de sociale variabele opleiding omdat die het meest verschil laat zien.

 
34% van de respondenten vind in het algemeen dat immigratie een Zeer negatieve impact gehad heeft op België, 30% eerder negatief. Zeggen dat 64% of 2/3 van de respondenten, uitvergroot tot 2/3 alle Belgen vindt dat immigratie, voor het gemak gelijkgesteld met migranten, een negatieve impact gehad hebben op België is er volledig over en ongepermitteerd. Eerder negatief wil ook zeggen, niet helemaal negatief dus ook met positieve aspecten. Die differentiëring en nuancering gaat volledig verloren. Ofwel vindt men dat immigratie/ immigranten/migranten een negatieve impact gehad heeft ofwel een positieve, ja of neen, dus dichotoom. Zijn er volgens jou teveel of te weinig koeien in het land, ja of neen, maar niet 'eerder weinig' of 'eerder veel' en die dan maar bij 'weinig' of 'veel' optellen. Dit is een soort onderzoeks- degeneratie waar geen kruid tegen opgewassen is en waar de methodologen het allang opgegeven hebben duidelijkheid te verschaffen. Maar onwetenschappelijkheid en methodologische tekorten hebben geen enkele impact op de werkelijkheid of op wat mensen denken. En de migranten, het kan hen terecht, allemaal worst wezen. Zeker in Brussel, waar minstens 3/4 een migratieachtergrond heeft, wordt daar, voor de zoveelste keer, allicht een rondje mee gelachen.
 

In Brussel vinden we met 34% het hoogste aantal respondenten terug die vinden dat immigratie geen positief effect gehad heeft voor België, dwz 19 van de 55 respondenten. De opinie van de respondenten in alle gewesten is hier gelijklopend, ook als zijn er merkelijke verschillen in % inwoners met migratieachtergrond per gewest.

Vraag 4. Gelieve te zeggen of je akkoord bent of niet met elk van de volgende 7 uitspraken

Vraag 4.1. "Immigratie is goed voor de economie van België":

30% is helemaal niet akkoord met de voorgelegde uitspraak dat immigratie goed is voor de economie. Maar dat betekent ook dat 70% zich niet achter deze expliciete uitspraak stelt, zij zijn genuanceerder op dat punt. Over het waarom en de aard van deze nuance wordt geen verdere informatie gegeven of is niet bevraagd.
 

 
In Wallonië is met 35% een hoger aandeel van de respondenten niet akkoord met de positieve bijdrage van immigranten aan de economie, in Brussel is dat maar 22%. Ook lager opgeleiden zien minder positieve impact dan de hoog opgeleiden.
 
Vraag 4.2.  "Immigranten maken België tot een interessantere plaats om te leven":

Ook hier is 30% is helemaal niet-akkoord dat immigranten België tot een interessantere plaats om te leven maken. 70% van de respondenten nuanceren en zeggen dat ze niet helemaal akkoord zijn met deze uitspraak.
 

 
Ook hier zijn de lager opgeleiden en Walen meer negatief met respectievelijk 35% en 34%.

Vraag 4.3. "Immigratie heeft een te grote druk gelegd op de publieke diensten van België".

Na de 2 positief geformuleerde vragen wordt een versnelling hoger geschakeld met een typisch 'vooroordeel'. De druk op publieke diensten wordt tussen haakjes in de vraagstelling geconcretiseerd: Gezondheidszorg, vervoer, onderwijs. Dit item wordt door Pieter Cleppe, van de opkomende Engelse zogezegde denktank Open Europe nog eens extra in de verf gezet, zie verder, de 'uitkeringsmigratie' zoals hij de gezinshereniging noemt. Het is meteen een klassiek xenofoob vooroordeel.
 

 
Bij laag opgeleiden zijn er bijna dubbel zoveel die volledig akkoord zijn dat er te grote druk op de 'publieke dienstverlening' is gelegd. Voor het gewest is hier geen differentiatie.

4.4 "Immigranten in België maken het voor Belgische inwoners moeilijker een job te vinden."

27% is volledig akkoord met een ander en wellicht het hardste xenofoob vooroordeel, 'ze pakken onze jobs af". Ook hier zijn het de 'laag-opgeleiden' die de kaas gegeten hebben, misschien eens een onderzoek naar de sociale positie en denken van laag-opgeleiden, en waarom ze laag-opgeleid werden of blijven.
 

  
In Brussel wordt duidelijk minder in termen van jobroof gedacht.
 
4.5. "Immigratie is er de oorzaak van dat mijn land verandert op een manier die ik niet graag heb."

"I'dont like" mocht niet ontbreken in deze face-book wereld waarin enkel 'likes' gepermitteerd zijn. Met deze vraag worden de islam en de moslims geviseerd. Immigratie, de moslims, zijn er de oorzaak van dat België verandert in de richting van de sharia", om het even plat te zeggen als de vraag insinueert. Zeker bij zo'n vraag is het van belang zelfs met een gesloten vraag, de mogelijkheid te geven in welke richting dan. Alsof in een bevraging langs internet elke bijkomende vraag, elke explicitering, elke nuancering mag of moet wegvallen. Maar elke vraag kost geld en wie is eigenlijk opdrachtgever van dit onderzoek, of gebeurt het met het eigen kapitaal van Ipsos? Of mag allemaal niet teveel geld of tijd kosten?
  

Opnieuw zijn de laag-opgeleiden de klos, terwijl zij juist de meest belanghebbende zijn bij een verandering van de samenleving. Misschien daar eens werk van maken, want lage opleiding is meestal ook slechte bewoning, minder werk, lager inkomen. Wie het voor de migranten goed maakt maakt het meestal ook voor de lagere opgeleiden goed. Als de laag-opgeleiden dat gaan doorhebben is de toekomst verzekerd. Ook al steekt Brussel er een beetje bovenuit, de verschillen tussen de gewesten zijn klein.


4.6. "Voorrang moet gaan naar immigranten met hogere kwalificatie die tekorten kunnen aanvullen"

En dan komt de moeilijkste vraag voor wie het niet heeft op de migranten, want nu moet men aanduiden of, als ze dan toch komen, het best hoog-opgeleiden en hogere gekwalificeerden zijn, enkel als ze tekorten in bepaalde beroepen kunnen aanvullen. Dan maar liever een 'genuanceerd' antwoord geven dan helemaal akkoord met de stelling die hier maar 12% haalt bij helemaal akkoord.

De hoog-opgeleiden komen ook hier voorbeeldig uit de hoek, dubbel zo 'positief' als de laag-opgeleiden, in Brussel meer dan de andere gewesten, Vlaanderen het minst.
 
4.7. "Er zijn teveel immigranten in België."

En dan, na de batterij van voorgaande vragen en een dubbelzinnig vraag over de hoog-opgeleide migranten die voorrang moeten krijgen het toetje op de taart: Zijn er nu teveel immigranten in België, akkoord of niet. In plaats van met ja of neen te kunnen antwoorden wordt het antwoord vermalen in 6 mogelijkheden die in de vraagstelling zelfs niet vernoemd werden. Enkel het antwoord' helemaal akkoord' kan hier als relevant beschouwd worden, samen met de 64% die hiermee niet helemaal akkoord gaan. "Geneigd tot" kan men niet herleiden tot het dichome "Ja".

Omwille van de cruciale positie van de vraag die het meeste de media heeft in verlegenheid gebracht gaan we voor deze vraag alle sociale variabelen na. Voor de andere vragen kan die eenvoudig geëxploreerd worden in tabel Ipsos-onderzoek immigranten en immigratie 2015.

Opleiding en Gewest
 

41% van de laag-opgeleiden is helemaal akkoord met de uitspraak dat 'ze' met teveel zijn. In Brussel het minst maar daar is ook 3/4 van de bevolking met migratieachtergrond, maar hoeveel van hen zaten in de enquête, dezelfde vraag kan trouwens gesteld voor het Vlaams en Waals gewest.

Geslacht, Leeftijd, Burgerlijke staat

Man en vrouw antwoorden, ook voor de andere antwoorden, in een wonderlijk evenwicht, altijd gelijklopend. Voor leeftijd is, zoals hier ook vastgesteld hoe ouder meen respondent is, hoe meer expliciet akkord dat er teveel immigranten zijn in België. Hier loopt dit op tot 44% bij de 50-64 jarigen.

De echte ouderen, de 65+ zaten niet in de enquête, maar goed ook zeker want anders zou het % nog een stuk hoger gelegen hebben. Maar goed dat de ouderen niet meer meetellen in deze samenleving, toch niet in onderzoeken zoals die van IPSOS. Gehuwden springen er ook hier bovenuit, maar dat zal wel komen omdat hoe ouder hoe meer gehuwd, of hoe meer tijd om tegen elkaar te zagen over die migranten?
   

Inkomen, Zelfstandigen (Bedrijfseigenaar), Werkend

Hoog inkomen en hoogste %, nl. 40% helemaal akkoord dat er teveel immigranten zijn in België, ook wie niet zelfstandige is (want die verdienen weinig) en de kaderleden (die wel veel inkomen hebben) vinden in meerdere mate dat er teveel immigranten zijn. Laag-opgeleiden en hogere inkomens één strijd?
 

7. Pieter Cleppe en Bilal Benyaich, volledig uit de bocht

Het begint al goed met de inleiding van Tim F. Van Mensbrugge in het artikel in DM van 10/08/2015 "61% van de Belgen wil minder migranten"

“Immigratie verandert ons land in slechte zin”. Los van ‘ons land’ is dit een commentaar met ethische connotatie (goed en slecht)."Immigratie is er de oorzaak van dat mijn land verandert op een manier die ik niet graag heb (I don’t like)” zo luidt de vraagstelling in het IPSOS-onderzoek. Alsof alle likes op facebook ook een moreel en/of waardeoordeel uitdrukken. Tim F. Van Mensbrugge maakt nog andere uitschuivers. De negatieve sentimenten tegenover migranten hebben we te danken aan het gebrekkige migratie- en integratiebeleid. Het slechte nieuws is dat de toekomst nog veel méér migranten brengt. Het goede nieuws is dat we ze zullen kunnen gebruiken. Alsof de  twee laatste statements het vroegere beleid kunnen legitimeren.

De enige en meteen meest sprekende vaststelling die uit het IPSOS-onderzoek kan gebeuren is dat de zogezegd negatieve beoordeling van immigratie daalt van 72% in 2011 naar 61% in 2015, of een daling met 15%, dat kan tellen. Voor alle andere uitspraken is enkel de affirmatieve van belang, dwz waar een respondent “helemaal akkoord” mee is. Enige kritische beschouwing of methodologische doorlichting was teveel gevraagd voor Pieter Cleppe van de 'denktank' Open Europe en Bilal Benyaich, doctorandus.

"De sentimenten zijn een erfenis van het verleden, de kraan stond open" (Bilal Benyaich)

"De Belg is niet tuk op migranten en dat is niets nieuws", merkt Bilal Benyaich op, politicoloog aan de UGent en bij denktank Itinera. "Ik denk dat die sentimenten een erfenis zijn van het gebrek aan beleid uit het verleden. Dat dragen we mee. De kraan stond open, nu al wat minder. Mensen die de laatste vijftien à twintig jaar naar ons land zijn gekomen, kwamen vaak niet in de eerste plaats om te werken of te studeren, maar veeleer om familiale redenen." Dat is een goede samenvatting van het Vlaams Blok discours van 1991, en wat de visie op de laatste 20 jaar betreft, onwetenschappelijk, a-historisch en zonder te onderkennen dat juist de migratie door de leeglopende steden werd aangetrokken en dat zonder gezinshereniging Antwerpen en Brussel nog altijd hun bevolking zouden zien verminderen. Dat zien doet opiniërende wetenschappers in feite de aversie, de stigmatisering en racisme tav migranten voeden, ook al is dat het verste van hun bedoelingen.

"De uitkeringsmigratie uitzweten, te weinig 'hoogwaardige' migranten" (Pieter Cleppe)

Volgens Cleppe is België veel te genereus geweest met familiehereniging. "Wanneer een Turkse Belg trouwde met een analfabeet meisje uit de bergen, mocht ze niet alleen haar ouders, maar ook haar grootouders meebrengen", zegt hij. "Om het heel cru te stellen: men heeft gefocust op uitkeringsmigratie en veel te weinig op hoogwaardige profielen. Elke Turkse grootmoeder die je binnenlaat, is een jonge ondernemer minder. ... Dat is een probleem dat we zullen moeten uitzweten. De fout uit het verleden is dat er te veel kansloze en te weinig hoogwaardige migranten waren."

Negatieve houding van de inheemse bevolking tav Passieve migranten (Benyaich)

"Andere Europese landen slaagden er in om meer migranten aan te trekken die in de eerste plaats wilden werken en waarbij familiale redenen minder speelden. Dat verklaart voor een groot stuk de discrepantie tussen Duitsland en België."Wanneer familie op de eerste plaats komt als migratiemotief, speelt dat mee in de negatieve houding van de inheemse bevolking", duidt Benyaich. "Passieve migranten vragen een lang en onzeker integratietraject."

Duitsland heeft tot nu geen echte migratie gekend, ondermeer door Harz IV en vooral de instroom van miljoenen oud-DDR-burgers na de Wende. Maar Duitsland zal hét migratieland worden in de toekomst, dat waren ze dus niet in het verleden. Bilal gaat ook volledig voorbij aan het feit dat de contracten met Marokko en Turkije in eerste instantie de gezinshereniging tot doel hadden, daar moet hij de politieke toelichting van de beleidsvoerders maar eens op nalezen. Want enkel de gezinshereniging kon de steden en daarmee ook België van de ondergang redden. De beleidsvoerders in de 60-ger jaren wisten dat de immigratie uit Spanje, Portugal en Griekenland zou opdrogen omdat de kolonelsregimes zouden vallen. Nu de 3 miljoen migranten van de laatste decennia culpabiliseren, hen zien als een 'vergissing' omdat ze niet 'hoogwaardig' waren is als een moeder die bij volwassenheid haar kinderen verstoot omdat het niet de bedoeling was dat ze er waren. Zulk een analyse is op het misdadige af.

En ongegeneerd het onderscheid actieve en passieve migratie van de NV-A overnemen, dat is wel een erg zware prijs om zogezegd relevante opiniemaker te zijn of te worden.

Influx groter dan het absorptievermogen van de samenleving (Bilal Benyaich)

"Wanneer er in korte tijd in een buurt een grote groep passieve migranten bijkomt, remt dat de integratie af, en dan krijg je geheid last van gettovorming, armoede, radicalisering en criminaliteit. "Wanneer de influx groter wordt dan het absorptievermogen, treedt integratie te laat of niet op" Het zou een uittreksel uit het 70 puntenprogramma van het Vlaams Blok kunnen zijn?

We zullen zien dat het nieuwe België wordt vormgegeven door de nieuwe migranten (Bilal Benyaich)

Toch zou het best kunnen dat we binnenkort blij zullen zijn dat migranten tout court nog naar ons willen komen, want de kans is groot dat we het in ons eentje niet redden. Kijk naar Duitsland, waar de bevolking zou krimpen zonder migratie - dat gebeurde begin deze eeuw zelfs al mét migratie. Ook bij ons dreigt dat scenario. "Het probleem van de komende decennia is dat de arbeidsmarkt onder druk komt te staan van vergrijzing en robotisering, met minder jobs voor de lagere middenklasse en vooral jobs heel laag en heel hoog op de sociale ladder. Daarnaast zal het economisch zwaartepunt verschuiven naar Oost-Azië", voorspelt Benyaich. "We zullen zien dat het nieuwe België wordt vormgegeven door de nieuwe migranten en hun nakomelingen.

Een perspectief openen voor toekomstige migranten door na te stampen naar de huidige is niet mooi meer. Enkel door de waarde en de structurele meerwaarde van de migratie in het verleden te erkennen zal deze van de toekomst veilig gesteld worden.

Het sociaal systeem is te genereus (Pieter Cleppe)

"Het idee dat migratie onze sociale zekerheid en ons pensioenstelsel zal rechthouden is een vergissing", meent Cleppe. "Onze sociale zekerheid is een piramidesysteem. Je hebt steeds meer mensen nodig om de basis te voeden. Zelfs als we die vinden, los je de kern van het probleem niet op, namelijk dat we veel langer leven. Natuurlijk is het zo dat je meer belastingen int als je meer migranten importeert, maar ook dan blijft het sociaal systeem te genereus."

Bang zijn voor migranten is bang zijn voor groei (Jean-Christophe Dumont en Frederic Donckier)

Pieter Cleppe leest er best het artikel in DM van 24/07/2015 eens op na "Bang zijn voor migranten is bang zijn voor groei, onderzoek toont aan dat instroom nieuwe krachten economie sterker maakt" met het verslag van de onderzoeken van Jean-Christophe Dumont van de OESO en Frederic Donckier van de UCL.

Integratie moet van 2 kanten komen (Bilal Benyaich)

"Integratie moet gebeuren op individueel niveau én op het niveau van de ontvangende samenleving. Het integratiebeleid van de toekomst moet de inheemse samenleving betrekken. Integratie moet van twee kanten komen en mislukte integratietrajecten hebben sociale uitwassen tot gevolg."

Integratie moet van één kant komen, het beschrijft de dynamiek die uitgaat van de ontvangende samenleving om een zo gelijk mogelijke leef- en rechtspositie en toegang tot alle maatschappelijke onderdelen mogelijk te maken. Ondermeer ook tot de religie waar de Islam, zelfs na erkenning in 174 uitgesloten werd van financiering. Volgens de laatst gekende cijfers is de financiering van de protestanten nog altijd hoger dan de islam. Integratie van gehandicapten is ook zaak van de samenleving die zich moet aanpassen aan de specificiteit en een gelijke rechtspositie. Het onderwijsproject M is daar een zeer laattijdige poging toe.

De oude migratie staat gereed om de nieuwe met open armen te ontvangen

Als Bart Eeckhout in DM van 13/08/2015 stelt dat "Twee tegengestelde fenomenen hebben de goodwill ten aanzien van nieuwkomers fors aangevreten: de mislukking van het integratiebeleid, al van toen migranten nog gastarbeiders heetten, en het decennialange agressieve xenofobe discours van extreemrechts.". Bart bedoelt allicht ook dat de integratie door de migranten mislukt is, maar in feite gaat het om het onvolkomen opvangen van de geweldige transitie van de stedelijke bevolkingen: van 7% allochtonen in Brussel in 1960 naar 75% 55 jaar later, zeker ook in Antwerpen dat letterlijk op uitsterven stond met een halvering van het district Antwerpen. Afname van de bevolking die pas in 2000, 3 decennia na de forse migratie-input, is gekeerd. De integratie stelt zich pas nu in volle omvang en veel meer dan vroeger is men er op voorbereid omdat sinds het laatste decennium alsmaar grotere aantallen met migratieachtergrond als bachelor en master afstuderen De 12 komende jaren zullen 4 nieuwe generaties bachelors en masters afstuderen. De oude migratie zal als een deken zijn om de nieuwe veel beter dan vroeger te ontvangen en te 'integreren.'

Als politologen, juristen, economen, zoals Bilal en Pieter met veel goede bedoelingen zich op het terrein van de maatschappelijke en sociale analyse begeven is het misschien best om ook eens naar sociologen te luisteren. Maar waar blijven ze, waar is het sociaal onderzoek gebleven, wanneer doen de professoren Sociale Wetenschappen hun mond eens open?

Aanbieding

In Straatsburg-revisited, deel 1 en Straatsburg-revisited, deel 2 op DWM deden we al verslag van onze 'academische' loopbaan. Wanneer komt er nog eens een socioloog met maatschappelijk relevante analyses; het 'beleidservaringsgegeven' bv? Misschien komt die vraag omdat we nog kinderen zijn van Ward Leemans, zie Afscheid van een vader. Volgens hem waren er maar 3 sociologen die hem begrepen hebben. Buiten Joos Wauters ben ik op zoek naar de derde. Met Jan Renders, Jan Peumans, Leo Neels, Tom Brouwer, Herwig Janssens, Agnes Bode is deze allicht nog niet gevonden. Wie staat nog in de aanbieding?

Jan Hertogen, socioloog
www.npdatat.be

Reactie Pieter Cleppe van 17/08/2015: "Gelieve de termen xenofoob en racistisch te verwijderen. Ikzelf ben als liberaal voorstander van migratie, maar ik heb mijn twijfels of volledige open grenzen mogelijk zijn (al wil ik daar gerust een debat over voeren). Ik geloof dat als er dan restricties komen, het best is om mensen aan te trekken op basis van verdienste en niet op basis van familiebanden of het vooruitzicht op uitkeringen. Voor vluchtelingen denk ik dat het onze plicht is om hen te helpen (ook de economische) en aangezien dit politiek onmogelijk is, stel ik voor om veilige "vrijhavens" voor hen buiten de EU op te richten, waar ze een leven kunnen opbouwen"