BuG 275 – Bericht uit het Gewisse – 15 juli 2015
   
BuG 275 on-line                            Printversie (15p)

Pendel, zelfstandigen, werklozen, leefloon per gemeente
Detail werken en wonen, pendel-in en pendel-uit per gemeente en
naar geslacht, leeftijd, primair, secundair, tertiair, quartaire sector

 

De gedachte 1: "Grieks links heeft gewonnen van Europa. In geen enkel ander land heeft links zich zo kunnen profileren en de wil van de bevolking uitdrukken als Tsipras in z’n onderhandelingen met de EU", zie DWM van 14/07/2015.
De gedachte 2
: "Had het ook niet van moed getuigd om een oproep te doen aan de ‘reguliere’ Syrische Rebellen, de YPG Koerdische strijders en het legitieme al Assad-regime om de militaire handen in elkaar te slaan en gezamenlijk de strijd aan te binden met Daesh en Al Nusra, de échte sektarische krachten in Syrie?", zie reactie op een artikel over de 244 geëvacueerde christenen uit Aleppo op DWM van 12/07/2015.

Tabel met 66 grafieken per gemeente: Pendel, zelfstandigen, werklozen, leefloon per gemeente
 
Deze tabel is een samenvoeging met telkens 66 grafieken per geselecteerde gemeente van volgend materiaal dat reeds in de volgende exceltabellen werd gepubliceerd met opgave van de respectievelijke BuG's voor methodologie en bronnen:

- Tabel Arbeidspendel in BuG 167 
- Tabel Werkend, werkloos en niet-actief in BuG 243   
-
Tabel Zelfstandigen in hoofdbezigheid in BuG 236  
- Tabel Volledige leefloners in BuG 195  

Inleiding

2015 zou het jaar worden van de updates. Niets is minder waar gebleken, nieuwe horizonten werden verkend zoals in de laatste BuG met de bevolkingsontwikkeling in alle landen, nog niet ontgonnen databases werden gevaloriseerd, zoals de loop van de bevolking van 1907 tot 2014, de generatiewisseling met haar groot deficit in West-Europa, in Duitsland en vooral ook Oost-Europa als nieuwe index ontwikkeld.
 
Deze exploraties kregen voorrang op de gewone updates omdat ze antwoorden waren op ondermeer de vragen van Foryouth en Brusselse instanties, Movement X voor een socio-profiel van steden (zie ondermeer een ppt over Antwerpen in 100 dia's) en het onderzoek naar ondermeer de basis van de Griekse (linkse) standvastigheid. Het volledig onderschatte belang van de demografie werd het laatste halfjaar constant in het licht gesteld. Daar stonden we dan met de updates die klaar lagen om gepubliceerd te worden, of het leggen van verbanden tussen reeds gepubliceerd materiaal, zoals in deze BuG wordt voorgesteld.

Het is dus (vakantie) tijd voor een (weeral) unieke samenbundeling van de uitermate verzorgde en goed gedocumenteerde statistiek van het Steunpunt WSE, Werk en Sociale Economie, meer speciaal de cijfers per gemeente in de tabellen Activiteitsgraad en Pendel. Hieraan werden door ons ook de gegevens over het leefloon per gemeente toegevoegd. De koppeling van deze bestanden per leeftijd, geslacht en activiteitssector (primair, secundair, tertiair en quartair), laten toe op gemeentelijk niveau een uiterst gedetailleerd beeld te geven van de tewerkstelling in de gemeente, het aantal werkzame inwoners in en buiten de gemeente en het aantal werkenden van andere gemeenten in de gemeente. Hierbij kan telkens het onderscheid gemaakt worden tussen de activiteitssector, alsmede het onderscheid tussen loontrekkenden en zelfstandigen. Daarbij komt nog het onderscheid naar geslacht en de belangrijkste leeftijdscategorieën, hier beperkt tot jongeren 15-24 jaar, 25-49 jaar en 50-64 jarigen.
 
En ook worden enkele indexen berekend, bv het aantal -15 jarigen gedeeld door het aantal 65+. Ook de verhouding 15-29 jarigen tav de 50-64 jarigen, een premature generatiewissel die de vervanging van 50-64 jarigen door 1-24 jarigen in beeld brengt. En waarom niet, ook de activiteteitsgraad, de werkzaamheidsgraad onderscheiden naar binnen of buiten de gemeente werkzaam als loontrekkende, het % werkloosheid, de (misleidende) werkloosheidsgraad en het % leeftoon.

Met 2 muisklikken, alle gegevens per gemeente

Het klinkt erg surrealistisch, maar het zit er allemaal in. Met weer die 2 muisklikken kunnen per gemeente  66 grafieken automatisch gegenereerd. Wie specifieke info of toepassingen verlangt kan gewoon verder in de tabel duiken en ze zelf samenstellen of de vraag stellen en ze worden gereed gemaakt.

De gegevens betreffen 2012, maar gezien het in hoofdzaak 'structurele' gegevens betreft zijn de wisselingen van jaar op jaar relatief gering. Voor een update voor 2013 waren wel de gegevens over tewerkstelling, werkloosheid en niet-activiteit beschikbaar maar niet die over de pendel, het hart van deze tabel, zodat 2012 het laatste jaar is waarvoor deze aaneenknoping van gegevens kan gebeuren.

We laten hieronder enkele van de 66 grafieken de revue passeren, maar elkeen kan, zoals gezegd met 2 muisklikken, alle grafieken activeren in de tabel  Pendel, zelfstandigen, werklozen, leefloon per gemeente:
1. selectie gemeente, provincie, gewest of rijk met 'kopie' en
2. plakken van deze rij in het blad 15-64 jaar van het zelfde excelbestand.

Niet alleen voor de gemeenten maar dus ook voor elk gewest, de provincies en het Rijk kunnen deze grafieken in één beweging aangemaakt. Voor de pendelgegevens dient opgemerkt dat het voor Rijk, gewest en provincies de optelling betreft van de pendelbewegingen op gemeentelijk vlak in de diverse omschrijvingen.

Voor elke selectie worden dus onmiddellijk 66 grafieken aangemaakt, gespreid over 11 blz. in de tabel. Hieronder bespreken we, met als voorbeeld Antwerpen, de belangrijkste van deze 11 blz grafieken.

1. De algemene gegevens; zie blad 15-64 in de tabel. Voor een screen van de eerste 6 grafieken, zie Antwerpen-01

1.1. Werken en wonen in Antwerpen (bij wijze van voorbeeld), de aantallen

We hernemen hier één voor één de grafieken en de andere informatie op het 2de blad 15-64 van de tabel, nadat de rij Antwerpen op dit 2de blad op rij 6 is gekopieerd.


Linksboven verschijnt altijd de naam van de selectie, hier Antwerpen. Daarnaast 2 cijfers, 1 het aantal werkende inwoners van Antwerpen, nl. 161.039 en daarnaast het aantal dat in Antwerpen werkt, nl. 240.775. Het betreft hier enkel de loontrekkenden. De zelfstandigen komen later aan de orde.

Dan volgt de grafiek waar deze 2 gegevens hernomen worden:

1. Werkende inwoners van Antwerpen met het onderscheid tussen wie in Antwerpen zelf werkt, nl. 94.270 en het aantal Antwerpenaars dat buiten z'n gemeente z'n brood verdient, nl 66.670.

2. Wie in Antwerpen werkt, onderscheiden naar degenen die wonen en werken in Antwerpen, nl. dezelfde 94.270 die we onder 1 al tegen kwamen, en de 146.505 die wonen in een andere gemeente en in Antwerpen komen werken.

Op zich heeft deze tabel al een grote informatieve waarde, zeker als ze voor elke gemeente eenvoudig kan opgeroepen worden.

1.2. Werken en wonen in Antwerpen, in welke verhouding? en vergelijking met Brussel-stad

Hoe staan wonen en werken nu in verhouding tot elkaar, 2 maatstaven werden toegepast en grafisch voorgesteld. Op de 'factoren' wordt verder ingegaan.

 
Antwerpen


De meeste Antwerpse werkenden werken in Antwerpen, voor elke Antwerpenaar die woont en werkt in 't stad is er 0,7 die in een andere gemeente werkt. En voor diezelfde Antwerpenaren is er 1,6 die van buitenaf in Antwerpen werkt. Alles bijeen een 'redelijke' verhouding wat tewerkstelling 'eigen Antwerps volk' betreft en het aantal dat van buitenaf deze grootstedelijke functies mee opnemen.

Voor Brussel ziet er dat heel anders uit. Voor elke inwoner van Brussel stad die er woont en werkt is er 1,7 die in een andere gemeente werkt en zijn er 13,5 of 206.324 die vanuit een andere gemeente in Brussel stad werken.

Brussel-stad


Er zijn ook voor elke gemeente 2 factoren berekend: het aantal -15 jarigen gedeeld door het aantal 65+, als het resultaat groter is dan 1 zijn er meer -15 in aantocht, voor Antwerpen zijn er dat 1,06 of anders gezegd 6% meer -15jarigen dan +65 jarigen.. Bij de andere factor worden de 15-29 jarigen in verhouding gesteld tot de 50-64 jarigen, groter dan 1 betekent een hogere instroom dan uitstroom, voor Antwerpen, 1,17 of 17% meer instroom, de generatiewisseling op een jaar gemeten geeft hier een overschot, in tegenstelling tot de algemene tendens voor het Vlaams gewest en België. In Antwerpen komt dus een arbeidsreserve aan die de verouderende landelijke en kleinstedelijke gemeenten van arbeidskrachten kan voorzien. Doe de oefening maar eens voor deze gebieden.

1.3. Aantallen werkenden in en van Antwerpen, vergelijking met Brussel-stad

Als alle werkenden in Antwerpen samengeteld worden, dwz zowel degenen die er werken als degenen die er wonen en in een andere gemeente werken krijgen we een beeld van de werkmogelijkheden in en vanuit Antwerpen.
 
In totaal werken 307.545 mensen in of vanuit Antwerpen, 94.270 wonen en werken er, 66.770 wonen er en werken buiten uit en 146.505 komen er werken vanuit een andere gemeente. Het % van wie er woont of werkt op het totaal geeft een interessante aanduiding van de werkimpact op de eigen bevolking, voor Antwerpen bedraagt dit 30,7%, voor Brussel stad 6,2%. Een andere maatstaf is het aantal x Pendel-in tav het totaal Woon/werkend + Pendel-uit. Het geeft aan wat het gewicht van de inkomende pendel is, voor Antwerpen is dat factor 0,9 of 90% pendel in tav 100% woon/werkend en pendel-uit. Voor Brussel-stad is dat 5x pendel-in tav de gehele tewerkstelling van de werkende bevolking.
 

Antwerpen

 
Brussel-stad


De generatiewisseling de komende 15 jaar zal in Brussel stad een fundamentele breuk met het verleden betekenen doordat de Brusselaars zelf meer en meer de plaats van de pendel-in zullen innemen, gezien ondermeer het Vlaams gewest meer en meer het eigen arbeidsaanbod zal nodig hebben voor hun alsmaar meer negatief wordende generatiewisseling. Ook Antwerpen zal hier andere gemeenten moeten bijspringen.

1.4. Samenstelling van de bevolking naar statuut en plaats van tewerkstelling
 
Als 4 databestanden op gemeentelijk niveau aan elkaar gekoppeld worden ontstaat een uniek beeld van de gemeentelijke bevolking tussen 15 en 64 jaar. Alle % zijn dan zoals het werkzaamheids% vergelijkbaar met elkaar en met groter detail. Dwz het % werkenden  onderscheiden naar loontrekkenden en zelfstandigen, en de loontrekkenden onderscheiden naar wie in de gemeente werkt en wie erbuiten. Daarbij komt het % werklozen en het % leefloners, zodat duidelijk wordt wat het verlies is voor de werkzaamheidsgraad door werkloosheid en leefloon. Zo blijven de de niet-actieven over, dwz die niet beschikbaar zijn voor de arbeidsmarkt, dus de studenten, invaliden, gehandicapten met inkomensvervangende tegemoetkoming, de gepensioneerden om medische reden of die voor 65 jaar met pensioen gingen en al degenen die werkloos zijn maar niet beschikbaar voor de arbeidsmarkt, de werkloze niet-werkzoekenden zoals de oude bruggepensioneerden en de enkele oudere werklozen zonder beschikbaarheid voor de arbeidsmarkt..

Eerst wordt het overzicht in aantallen gegeven, dan in % op de 15-64 jarigen.

De eerste toren in deze grafiek omvat de 15-64 jarigen in de gemeente, de tweede de werkenden die in de gemeente werkzaam zijn. Ook de zelfstandigen komen hier in beeld op basis van hun vestigingsplaats. Van hen wordt verondersteld dat ze er ook wonen omdat er geen pendelgegevens beschikbaar zijn.

Antwerpen

 


10,1% van de Antwerpse 15-64 jarigen is werkloos, 31,1% is niet-actief, de andere 57,8% werkt als loontrekkende of zelfstandige. Dat is dus de werkzaamheidsgraad, waarvan 29,0% bestaat uit loontrekkenden die er wonen, 20,6% loontrekkenden die in een andere gemeente werken en 8,2% zelfstandigen in hoofdbezigheid. 0,9% heeft een volledig leefloon. Een vergelijking met andere gemeenten is hier erg leerrijk en kan gemakkelijk langs de tabel in beeld gebracht.

Ter vergelijking bv de grafiek van Brussel-stad:

Brussel-stad 

Het aantal leefloners is met 2,8% driemaal zo hoog dan in Antwerpen. Het % inwoners van 15-64 jaar dat in Antwerpen werkt ligt met 29,0% meer dan dubbel zo hoog dan het % in Brussel dat 13,2% bedraagt. Dat wordt maar lichtjes gecorrigeerd door het % inwoners dat buiten de gemeente werkt.


1.5. % werkend, werkloos en niet-actief + de werkloosheidsgraad


Voor wie het allemaal te ingewikkeld oogt komt dit samenvattend overzicht van pas in een volgende grafiek:

% werklozen, 10,1% in Antwerpen, %werkenden, 57,8% en 31,1% niet-actieven. Ook de werkloosheidsgraad  wordt berekend (donkergeel), nl 14,9 of het aantal of % werklozen gedeeld door het aantal of % werkenden en werklozen samen. Doordat geen rekening gehouden wordt met de niet-actieven is deze 'graad' misleidend, zeker wat de jongerenwerkloosheid betreft.
  


Vergelijking met Brussel-stad:
  

 
2. Loontrekkenden naar pendel-in, pendel-uit en sector van tewerkstelling

Nog nooit in beeld gebracht is het onderscheid van de pendel in de sector van tewerkstelling, nl de primaire, secundaire, tertiaire en quartaire sector. Na de aantallen wordt het % in de verschillende sectoren berekend per pendelcategorie en vervolgens de verschillende pendelcategorieën per sector.

2.1. Pendel en sector - totaal gegevens

Antwerpen

  



Hiermee komt een genuanceerd beeld tot stand van de tewerkstellingsaard in een gemeente en de mate waarin de pendel van betekenis is voor elke sector. Vooral de vergelijking met andere gemeenten of de algemene situatie per provincie, gewest of rijk is hier bijkomend interessant.

2.2. Pendel en sector naar geslacht

Alsof dit nog niet genoeg was wordt na de keuze van een gemeente ook het onderscheid  tussen mannen en vrouwen voor deze pendel en sectoren in grafieken gegenereerd. Verre van deze hier alle te exploreren, hieronder het totaalbeeld naar geslacht, en sector naar aard van de pendel.
  


 

 
2.3. Pendel en sector naar leeftijdscategorie


En het stopt niet, ook de pendel en sector worden gedifferentieerd naar leeftijdscategorie 15-24 jaar, 25-49 en 50-64 jaar. We nemen ook hier de %ges per sector naar aard pendel. Voor de aantallen en % aard pendel naar sector zie de tabel.




Merk de pendel uit bij de 14-25 jarigen en het hogere aantal werk/wonen in Antwerpen bij de 50-64 jarigen, waarbij de tewerkstelling in de lokale openbare diensten allicht niet onbelangrijk is. De eerstkomende jaren komen deze functies vrij, ook voor de jongeren. Een bespreking ten gronde is hier niet de bedoeling. Dat is voor de plaatselijke beleidsvoerders en beleidsveranderaars. Hier worden enkel de basisgegevens beschikbaar gesteld.

3. Samenstelling van de pendel en de bevolking naar geslacht

De volledige set van 6 grafieken zoals onder punt 1 beschreven zijn beschikbaar naar geslacht. We hernemen hier de verdeling van de bevolking naar pendel en statuut voor Mannen en Vrouwen. Leefloners zijn hier bij de niet-actieven inbegrepen.

Antwerpen: Mannen naar statuut en pendel

  

 
Antwerpen: Vrouwen naar statuut en pendel

 

Het aantal mannelijke zelfstandigen is meer dan het dubbele van de vrouwelijke. Ook het aantal werkenden buiten de gemeente ligt hoger bij de mannen, dit in tegenstelling tot wonen en werken in de stad waar de vrouwen hoger in aantal zijn.

4. Samenstelling van de pendel en de bevolking naar
leeftijd en geslacht

De verdere opdeling van pendel, statuut, geslacht en leeftijd wordt maar beperkt geïllustreerd in de grafieken in de tabel. Wie verder specifieke info wil genereren kan zelf de tabel verder aanvullen (dat is technisch niet evident) of de vraag stellen aan npdata. Hier nemen we als voorbeeld pendel en statuut van de 15-24 jarigen onderscheiden naar geslacht, in % op de 15-24 jarigen.
 

Antwerpen, pendel en statuut 15-24 jarige mannen

Antwerpen, pendel en statuut 15-24 jarige vrouwen

 
Om hier even de werkloosheidsgraad te berde te brengen het laatste overzicht van de set van 6 grafieken voor elk van deze subcategorieën bij de 15-24 jarigen naar geslacht:

Antwerpen, % statuut en werkloosheidsgraad 15-24 Mannen

 
Antwerpen, % statuut en werkloosheidsgraad 15-24 Vrouwen

Merk de extreem hoge werkloosheidsgraad bij de jongeren in Antwerpen, omdat geen rekening gehouden wordt met de niet-actieven, terwijl het % werklozen bij mannen 12,2% en de vrouwen 9,4% bedraagt.

Tot slot nog de illustratie van statuut en pendel voor 15-24 jarige mannen en vrouwen in Sint-Jans-Molenbeek:

Sint-Jans-Molenbeek-15-24 jaar, Mannen

 Sint-Jans-Molenbeek-15-24 jaar, Vrouwen


Een hoog % werkloosheid, daar niet van, wordt berekend als werkloosheidsgraad van 40% en meer omdat geen rekening gehouden wordt met de meer dan 63% niet-actieven, waaronder allicht een aantal NEET's (Non Education, Employed, Training). Een % van een % is een abstractie waarmee beleidsmatig weinig verduidelijkt wordt. Maar iedereen kiest altijd %ges en verhoudingen die hem of haar het best uitkomen.. Hier worden evenwel de alternatieven met enige helderheid naast elkaar in beeld gebracht en dit voor alle gemeenten of sublokaliteiten. Wie er werk van wil maken kiest maar datgene wat het meeste resultaat oplevert in een % op de bevolking.

En nu een tweetal weken er tussenuit. De Griekse crisis en op het einde ook Iran heeft nogal wat krachten opgeslorpt. Na de vakantie is het de beurt aan Syrië en Palestina.

 Tabel  Pendel, zelfstandigen, werklozen, leefloon per gemeente


Jan Hertogen, socioloog
www.npdata.be
0487 335 552
             
Wie geen berichten meer wenst te ontvangen kan dit langs een RE melden