BuG 272 – Bericht uit het Gewisse – 19 juni 2015
   
BuG 272 on-line                            Printversie (7p)

Hoeveel Profit vermomd als VZW in de Ouderenzorg?

6,1% plaatsen Woonzorgcentra aangeboden door profit-VZW's,
naast 13,4% profit heeft de commerce 19,5% vd Vlaamse markt,
in 't Waals gewest is dat 49,2% en in het Brussels gewest 61,9%.
Non-Profit VZW's bieden 48% vd plaatsen aan, Publiek 32,5%.
De gemiddelde dagprijs in een home naar statuut en gewest,
voor 't laatste bezorgd door het federaal ministerie Economie.
 
Gemeenten met Woonzorgcentra in het Vlaams gewest

14 gemeentekaarten Vlaamse woonvoorzieningen naar statuut
   
Geldzucht heeft kwalijke invloed in Ouderenzorg', zo luidt het verslag
in Ons Recht 06/2015 over de staking in Profit-onderneming Orpea.

Tabel: Overzicht Ouderenzorg Vlaams gewest alle aanbieders - 2014

Lijst van alle bejaardenhomes en serviceflats met aanduiding     
van de 6 belangrijkste groepen profit-ondernemers/vastgoedbedrijven
met sorteermogelijk ondermeer naar gemeente, aantal plaatsen enz.
Lijst woonzorgcentra              Lijst Serviceflats/Assistentiewoningen
 

Rechtstreeks naar BuG 272

   1. Woonzorgcentra
   2. Serviceflats/Assistentiewoningen
   3. Dagprijs in bejaardenhomes naar statuut en gewest
 
Maar eerst 9 gedachten vooraf

De gedachte 1: We zijn de laatste weken erg in de weer geweest om te verduidelijken waarom Tsipras en dus ook Griekenland en de EU een akkoord zullen bereiken, zie het artikel van 09/06/2015 op DWM.
De gedachte 2: Rudi Vervoort en de Brusselse PS zijn trouwe lezers van onze BuG's, het zal hen geen windeieren leggen. De N-VA heeft het moeilijk om toe te geven dat Brussel geen probleem maar de oplossing is, zo stelt hij, ook voor Vlaanderen, denk maar aan de vergrijzing, Vlaanderen zal Brussel nog nodig hebben, zo staat in DS van 17/06/2015.
De gedachte 3: En wie zit nu niet in met Chris Denys, elke dag moet hij twee tot drie sociale items 'verslaan' voor Eén. En af en toe geef ik support, zo bv bij het item dat hij ongelukkig afsloot met de werkgeverskreet: België heeft het hoogste niveau van productiviteit bereikt, het kan alleen nog dalen, dus moeten de loonkosten dalen. Iedereen weet intussen dat door de generatiewisseling de huidige oudere, dure en minder productieve werknemers zullen vervangen worden door jongere, goedkopere en productievere. België staat aan de vooravond van maximale productiviteitswinst, en daarvoor mag de loonkost zelfs een beetje stijgen. En er is ook het recente onderzoek van Vincent Vandenberghe (UCL) Les enjeux du vieillissement de la force de travail, te downloaden op AD SEI Digibib.
De gedachte 4: 95% van alle onderzoek is uitgevoerd door commerciële instanties of heeft een commercieel doel. Bij het sociaal onderzoek is dat 99%. Enkel npdata.be vormt daarop nog een uitzondering en wordt dus meer en meer gebruikt om de sociale doelstellingen en het belang van de bevolking te leren kennen en te ondersteunen. Nu de media nog overtuigen.
De gedachte 5: Realo.com weet wel beter, zij hebben de helft van de databases van npdata geoperationaliseerd. Wie wil weten tot welke statistische sector z'n buurt behoort en welke info er zoals over te vinden is zie Statistische Sector uitleg, Kaart statistische sectoren, zie externe links, Census 2011 per statistische sector. Wie dus alles wil weten over z'n buurt, bv hoeveel moslims er wonen, hoeveel jongeren er reeds naar Syrië vertrokken zijn, waar de halalslagers gelegen zijn, of waar de commerciële bejaardenhomes liggen wordt allicht bij komende updates bedient. Wat de bejaardenhomes betreft, die publiceren we vandaag maar zij zullen allicht al morgen beschikbaar zijn als info over je buurt op www.realo.com.
De gedachte 6: Multiculturaliteit wordt door realo.com geïndiceerd langs de 'nationaliteit', de slechtste meter die er bestaat. Voor wie er toch gebruik van wil maken dient het door ralco.com opgegeven % te vermenigvuldigen met 1,5 tot 5, afhankelijk of het buurten met vooral Europese dan wel niet-Europese  vreemdelingen betreft. Maar dan moet men toch eerst eens in de buurt zelf gaan kijken. Ook voor partijen zijn de gegevens interessant, of de organisaties voor armoedebestrijding, nu weten ze onmiddellijk waar ze moeten zijn voor hun acties en potentiële achterban.
De gedachte 7: In de oude jodenbuurt, de Marinisstraat in Borgerhout wordt bv de 'interculturaliteit' op 13% bepaalt, dat mag gerust met 5 vermenigvuldigd om het reële % van inwoners met migratieachtergrondd te kennen. In de Marinisstraat 7 in Borgerhout (zie gedenkplaats op de google street foto) is ook het huis gelegen waar Mala Zimetbaum werd gevangen genomen. Ze werd eerst naar Breendonk en daarna naar Mechelen vervoerd en zo naar Auschwitz, waar ze Regine Beer nog ontmoet heeft voor ze ontsnapte en opgepakt aan de Slowaakse grens.  Teruggevoerd naar Auschwitz werd ze voor de ogen van het ganse kamp opgehangen werd, niet voordat ze eerst zelf een einde haar leven maakte door haar polsen over te snijden, zie www.getuigen.be, Mala Zimetbaum of Regine Beer. Misschien kan realo.com ook de woonplaatsen van de weggevoerde joden en weerstanders in hun systeem brengen, of waar herinneringsplaten en gedenktekens staan,  we kunnen hen ook wat dit aspect betreft, de gegevens bezorgen, het zal alleszins een educatieve meerwaarde zijn.
De gedachte 8: De Waalse Bart De Wever zo titelt De Standaard van 18/06/2015 een opinie van Christophe Deborsu. Als woordvoerder van PVDA+-PTB-Go! heeft de PVDA+ er alles aan gedaan om hem in Vlaanderen uit the picture te houden. Zal hij ook de PVDA uit de modder trekken waarin zij zichzelf hebben vastgelopen, zie ondermeer ook het artikel op Newsmonkey van 08/06/2015?
De gedachte 9: Waar is de bevolking toegenomen, waar achteruitgegaan in alle gemeenten in Europa. De gemeentelijke burgerlijke stand is de beste meter van geboorten, overlijden en migratie. In een overzichtelijk schema brengt Die Welt alle gemeenten van Europa en Turkije in beeld en hun bevolkingsevolutie 2001-2011, tussen 2 volkstellingen dus. Dat is minder specifiek dan de generatiewissel die de bevolkingsevolutie tussen 1950 en 2040 meet binnen de actieve bevolking, zie  BuG 268, maar het bevestigt alle vaststellingen die we tot nu toe deden, ondermeer over Griekenland, Spanje en Duitsland, zie Die Welt 18/06/2015. Update: Kaart in grote resolutie (op het +je klikken op de kaart).

BuG 272 over de Ouderenzorg

Toen we de recentste cijfers publiceerden over de woonzorgcentra naar statuut, publiek, VZW en profit, zie BuG 213, werden we er langs alle kanten op gewezen dat er bij de VZW's veel mollen zaten. Profit- en vastgoedketens die langs het statuut van VZW toch een graantje meepikken van betoelaging, ondermeer animatoren die enkel voor VZW's waren voorbehouden, omdat er geen gemeenschapsgeld in de privé zakken van aandeelhouders mocht verdwijnen, zo oordeelde (en oordeelt nog altijd) het Grondwettelijk Hof. Dan maar de animator afgeschaft, zo besloot de N-VA-regering, zie BuG 231.

Ook al hebben we nog een goed aantal updates gereed liggen, van de criminaliteit bijvoorbeeld, ook een interessante indicator om toe te voegen aan de lijst van Realo.com, hebben we ons even gebogen over het mollenwerk van de profit. Zoals in China de 'kapitalistische' ondernemingen zich mogen te goed doen aan de Chinese markt, weliswaar onder communistische voorwaarden, zo mag de profit ook haar graantje meepikken in de ouderenzorg, evenwel onder de voorwaarden van Vereniging Zonder Winstgevend doel, de VZW dus. Zij dienen ook alle CAO's wat barema's, eindeloopbaanverlofdagen, Sociale Maribel na te leven. Alles is vastgelegd in algemeen bindend verklaarde CAO's, hetgeen wil zeggen dat niemand er zich aan kan onttrekken. En als zij of anderen personeel uit het buitenland halen dan dienen zij, en ook interim-bureaus, zich aan de geldende CAO's te houden, tot grote tevredenheid van de buitenlandse werknemers. Maar van een echte immigratie van zorgpersoneel is vooralsnog geen sprake, en waarom zouden zij niet mogen komen, ten andere?

In deze analyse gaan we voort op de tabel ons bezorgd door de dienst Ouderenzorg van de Vlaamse gemeenschap. Deze lijst laat toe, na afpunten en zoeken op naam de aanbieders van woonzorgcentra en serviceflats/assistentiewoningen te ordenen volgens statuut, Profit (commerciëel), Publiek en VZW, en daarbij de VZW te onderscheiden naar VZW-Profit en VZW-Non-Profit.In de tabellen doen we ook opgave van de 6 belangrijkste Profit ondernemingen, in feite vastgoedondernemers met een zorgcomponent in een segment waar voor hen winst te halen valt.

Update: Hoe werden de VZW 's gevonden in Profit beheer?

Door voor elke VZW na te gaan in het repertorium van de Vlaamse gemeenschap of de bestuurders behoren tot de 6 gekende commerciële ondernemingen, dwz Armonea, Orfea, Vulpia, Senior-Assist, Soprimat of Senior Living Group. Omgekeerd door voor elk van de homes in beheer van deze 6 organisaties na te gaan of zij homes hebben die als VZW zijn ingeschreven in het repertorium van 775 homes. Voor deze 6 profit-ondernemingen is dat sluitend. Bleef de vraag of bij de andere als BVBA, NV enz  ingeschreven profit-homes er ook nog waren die een VZW uitbaatten. Door de bestuursadressen van deze homes te leggen naast de bestuursadressen van de VZW’s kon een en ander blijken maar daar zijn er evenwel geen andere uitgekomen. Het zijn vooral of uitsluitend deze 6 grotere profit-ondernemers die zich van het VZW-statuut bedienen. Wie nog andere VZW's met profit-connectie kent kan het laten weten

Tabel: Overzicht Ouderenzorg Vlaams gewest alle aanbieders - 2014

Onder Profitondernemingen vallen volgende statuten:

BV B = burgerlijke vennootschap onder de vorm van een BVBA
BVBA = besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
CV = commanditaire vennootschap
CVBA = coöperatieve vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
GCV = gewone commanditaire vennootschap
NP = natuurlijke persoon
NV = naamloze vennootschap

Onder Publieke aanbieders vinden we terug:

AUTO = autonoom provinciebedrijf of APB
Inst = instituut
WO = internationale wetenschappelijke organisatie (van Belgisch recht)
OCMW = openbaar centrum voor maatschappelijk welzijn
OPDR = opdrachthoudende vereniging van gemeenten
Ver. = vereniging (naar publiek recht), bijvoorbeeld Zorgbedrijf OCMW Antwerpen

Ouderenzorg, een vehikel met vele wielen.

In de Ouderenzorg maakt men onderscheid tussen Woonzorgcentra, de WZC, (775 aanbieders) waar Rustoorden voor Bejaarden (ROB) en Rust- en Verzorgingstehuizen (RVT) samen genomen worden. Verder zijn er de Serviceflats en Assistentiewoningen (552 aanbieders), al of niet in eigendom van de ouderen. Ook nog de Centra voor Kortverblijf (398 aanbieders), Centra voor Herstelverblijf (5 aanbieders), Dagverzorgingscentra conform artikel 51 (40 aanbieders) en andere, niet-conform aan artikel 51 (218 aanbieders) en tenslotte de Palliatieve dagverzorgingscentra (5 aanbieders). In totaal gaat het dus om 1.951 aanbieders waarvan er uiteraard verschillendezijn die  meerdere opvangvormen ouderenzorg aanbieden. We focussen hier op de Woonzorgcentra en de Serviceflats/Assistentiewoningen en sluiten af met de laatst gekende gemiddelde dagprijs per statuut en gewest.

1. Woonzorgcentra

De 775 aanbieders zijn goed voor 74.834 'bedden', dwz personen die er kunnen verblijven, de meerderheid hiervan zijn rust- en verzorgingsplaatsen (RVT).

De 'formele' proftsector, hier de profit-profit genoemd is goed voor 10.063 bedden of 13,4%. 4.523 bedden of 6% van het totaal, heeft deze profitsector geactiveerd als VZW, zonder winstdoel, om zo in staat te zijn toch noch hun graantje mee te pikken van de lucratieve zorg en hun aandeelhouders hun 'aandeel' in de winst, pardon in het 'overschot' te geven, want zo heet 'winst' in een VZW.

Ook met deze aanpak blijft het aandeel van de profit-ondernemers in de Woonzorgcentra beneden de 20%, nog mijlenver verwijderd van het aandeel in Wallonië (49,2%) en Brussel (61,9%) als enkel gekeken wordt naar de 'zuivere' profit-ondernemingen daar. Met de N-VA en de Open VLD aan het roer in Vlaanderen achtten de commerciële ondernemingen en de vastgoedmakelaars hun tijd gekomen om ook in Vlaanderen winst te maken op de zorg aan mensen.

Goed om deze kapers op de zorgmarkt concreter in beeld te brengen, in volgorde van aantal profit-bedden in VZW-statuut. Voor de Adere' zijn we ook nagegaan of het bestuursadres niet overeenkwam met een ander home onder VZW-statuut, en dit was niet het geval, wat op zich niet uitsluit dat bij de andere homes, dus buiten de 6 genoemde profit-aanbieders, geen verdoken VZW-profit meer zouden bijzijn. Maar met dit overzicht zijn wel de belangrijkste in beeld.

Hier wordt de mate aangegeven waarmee een profitonderneming beroep doet op de VZW-formule om z'n diensten aan te bieden. Soprimat en Vulpia quasi volledig, Orpea voor 2/3, Senior-Assist en
Senior Living groep voor de helft en Armonea voor 8%.

Berekend op het geheel van de plaatsen in Woonzorgcentra gebeurt 31% van de aanbiedingen door profit-ondernemers onder VZW-statuut.

Gemeentekaarten Woonzorgcentra: klik op de link voor een spreiding van betreffende homes over de Vlaamse gemeenten, van groen naar rood in hoger aantal plaatsen, wit zijn gemeenten zonder home. De kaarten kunnen on-line langs + vergroot worden zodat de gemeentenamen zichtbaarder worden.

Algemeen Totaal
Totaal Profit:        Profit-Profit  VZW-Profit         
Totaal Non-Profit: Publiek        VZW-Non-Profit  

Hieronder het voorbeeld van Profit en Non-Profit-aanbieders Woonzorgcentra

Woonzorgcentra profit-ondernemers
  

 
Woonzorgcentra Non-Profit aanbieders

2. Serviceflats en Assistentiewoningen

Voor ons was dit onderdeel een grote onbekende. Wel wisten we dat OCMW's in het verleden geïnteresseerd waren in deze formule en hebben we de totstandkoming van deze wetgeving een beetje kunnen volgen omdat ze afgekeken was van deze in de gehandicaptenzorg (Zelfstandig Wonen). Maar we wisten niet dat deze woonvorm zulk een uitbreiding genomen had, met vooral de OCMW's aan de kop. Ook hebben we hier minder profit-ondernemingen teruggevonden als VZW, allicht heeft de profit er minder voordeel bij zich in deze woonvorm als VZW te doen erkennen.

Het publiek initiatief staat aan de kop in de serviceflats met 43,4%, voor de VZW-Non-Profit met 42,2%. De commerciëlen proberen hun achterstand in te halen met vooralsnog 14,5% van de Serviceflats/assistentiewoningenmarkt. Het aandeel van de VZW-profit 'mollen' is hier 3,7%, daar waar het in de Woonzorgcentra 6,0% is.

Meer gespecificeerd naar de Profit-ondernemers heeft Armonea, in tegenstelling tot de Woonzorgcentra de helft van haar aanbod van 854 flats onder VZW-statuut.

Vulpia kiest in beide woonvormen resoluut voor het VZW-statuut. Vulpia omschrijft zichzelf als "de koepel waaronder de exploitatietak Vulpia Care en de vastgoedtak Vulpia Real Estate opereren". Op een veel lager niveau van aanbod kiezen Senior-Invest en Soprimat in grote mate voor de VZW-vorm. Senior Living groep is naar ons bevinden niet aanwezig in de serviceflats, evenmin als Orpea.

Wie beter de situatie op het terrein kent kan ons altijd aanvullende info geven over het statuut van de aanbieders op de ouderenmarkt.

Gemeentekaarten Serviceflats: klik op de link voor een spreiding van betreffende homes over de Vlaamse gemeenten, van groen naar rood in hogere aantal plaatsen, wit zijn gemeenten zonder home. De kaarten kunnen on-line langs + vergroot worden zodat de gemeentenamen zichtbaarder worden.

Algemeen Totaal
Totaal Profit:        Profit-Profit  VZW-Profit         
Totaal Non-Profit: Publiek        VZW-Non-Profit  

Hieronder het voorbeeld van Profit en Non-Profit-aanbieders Serviceflats/Assistentiewoningen

Serviceflats/Assistentiewoningen Profit-ondernemers
  

 
Serviceflats/Assistentiewoningen Non-Profit aanbieders

 
3. Wat betalen ouderen gemiddeld voor een dag verblijf in Woonzorgcentra.

Vooraf zeggen dat de prijsregulering vanaf 1 juli 2014 is overgegaan naar de gemeenschappen, evenals de bevoegdheid over de ouderenzorg. Het overzicht van de gemiddelde prijzen per statuut en gewest van 30/06/2015 is dus het laatste federale overzicht, ons toegeleverd door het ministerie van economie. Het omvat ook de prijsevolutie vanaf 2001. Hier beperken we ons tot het overzicht half 2014.

Oud worden in de Ardennen is het goedkoopste en de gemiddelde prijzen tussen de diverse statuten liggen er het minst uiteen, in tegenstelling tot het Vlaams gewest waar de VZW er een beetje uitspringt, alhoewel hier ook 11% profit-VZW's tussenzitten (6% van het aandeel van 54% van de VZW's).

Dit zijn  prijzen die geen rekening houden met supplementen. Voor een dagprijs dient een standaardpakket aan diensten geleverd. De publieke homes zijn in elk gewest het goedkoopst.

Maar voor een goed aantal van de rusthuisbewoners volstaan het pensioen en rente-inkomsten niet om de kosten van een verblijf in een bejaardenhome te betalen. De Tegemoetkoming voor Hulp aan Bejaarden (Federaal, Sociale Zekerheid), de Inkomensgarantie voor Ouderen (Rijksdienst voor Pensioenen) en de Tegemoetkoming voor Residentiële Zorg (Zorgverzekering Vlaanderen) kunnen hier wel wat bijspringen voor het eigen vermogen van de bejaarde wordt aangesproken en/of de familie moet bijspringen. In de ontkoppeling van de Bejaardenzorg van de Hospitaalzorg onder Dehaene in 1988, ook het jaar waarin de witte woede tot stand kwam, werd de factuur van het ouder worden in verregaande mate doorgeschoven naar de bejaarde en werd hij in feite uit de Sociale en Bestaanszekerheid geschoven, met de familie als laatste redplank. Dat is nog altijd een schande die op Dehaene en de politieke beleidsvoerders alsmede hun kabinetsmedewerkers van toen rust.
 
Jan Hertogen, socioloog
www.npdata.be
0487 335 552
             
Wie geen berichten meer wenst te ontvangen kan dit langs een RE melden