BuG 259 – Bericht uit het Gewisse – 06 maart 2015
    
BuG 259 on-line                               Printversie (13p)
    
Bevolkingsimplosie i.p.v. -explosie in het Brusselse gewest?
   
Voor het eerst bevolkingsdaling in Schaarbeek (-1,8%), Sint-Gillis (-1,2%),
Sint-Joost (-1,2%), Molenbeek (-0,1%)  en Ukkel (-0,03%) op 01/01/2015.
 
Zie tabel
Bevolkingsevolutie 1831-2015 in alle gemeenteen in België
 
Update:
Aantallen voor 2015 zijn voorlopige cijfers van het Rijksregister. Een
vergelijking van de RR-cijfers van 01/02/2014 en de definitieve AD SEI-cijfers
laten een stijging van 0,1% zien tussen AD SEI en R voor België en het Waals en
Vlaams en Waals gewest, voor Brussel +07%. Worden de cijfers van RR op
01/02/2014 vergeleken met deze van 01/02/2015 dan daalt ook hier nog de bevol-
king in Schaarbeek, Sint-Gilis en Sint-Joost, maar minder uitgesproken.
Van een mogelijke' implosie' is dan niet echt sprake maar er zijn dynamieken
aan het werk met duidelijke impact op de bevolkingsevolutie (10/03/2015)



Bovenstaande grafiek is opgemaakt met de 'vergelijkbare' telling door het Rijksregister
op 01/02 van elk jaar. De tendensen voor de helft van de Brusselse gemeenten is duidelijk,
een neergaande trend wat bevolkingsevolutie betreft. Bevolkingsimplosie is dan misschien
wat sterk uitgedrukt, maar in het oog te houden en niet uit te sluiten. (update 11/03/2015)
 

Ondermeer ter stoffering van de Masterclasses van 't ADT-ATO (Agentschap voor
Territoriale Ontwikkeling) en Brussels Academy met op 30/03/2015 om 18h een
publieksconferentie door Patrick Deboosere over Brussel, tussen Bevolkings-
explosie en Stadsvlucht,
met op 31/03/2015 een seminarie voor deskundigen.
  

    


    Bovenstaande grafiek is opgemaakt op basis van de tabel 1831-2015

Inhoud, met rechtstreekse link om naar het betreffende onderdeel te gaan
 

1. Is de daling in 2014 het gevolg van ambtelijke schrappingen?
2. Nu al normalisering van de bevolkingsevolutie in Brussel?
3. Evolutie Bevolking Brussels Hoofdstedelijk gewest de laatste kwarteeuw
4. Bevolkingsevolutie na WO2 van enkele gemeenten nader bekeken
5. Vertraging van de bevolkingsgroei door beperkt woonaanbod?
6. Bevolkingsevolutie in het Brusselse gewest 2010-2014 naar leeftijd

 
1. Is de daling in 2014 het gevolg van ambtelijke schrappingen?
 

Het Brussels Instituut voor Statistiek en Analyse, zeg maar het BISA,  vroeg het zich al af op 30/07/2014 in Brusselnieuws: "Waarschijnlijk was de bevolkingsgroei in de piekjaren wat overschat en zien we nu een correctie (in 2013 nvdr)", aldus nog Jean-Pierre Hermia. "We verwachten in elk geval dat de groei in 2014 opnieuw toeneemt omdat het effect van de massale schrapping weg is." Welnu de groei, die in 2013 al gehalveerd was, van +15.781 naar +8.851, is nog eens gehalveerd in 2014 tot +4.465 met voor het eerst een negatief saldo in 5 van de 19 Brusselse gemeenten.
 
"Gemeenten met een groot bevolkingsverloop vertonen een opvallende stijging in het aantal schrappingen", zo stelt Jean-Pierre Hermia, het hoofd van het BISA nog. "In heel Brussel zijn vorig jaar zo bijna 20.000 inwoners geschrapt. Een jaar eerder waren er dat maar goed 13.000. Absolute koploper is Elsene, waar meer dan 3.600 mensen uit de registers geschrapt werden, drie keer meer dan een jaar eerder. Het is mogelijk dat veel van de geschrapte personen de gemeente al eerder hadden verlaten, en in voorgaande jaren dus onterecht meegeteld werden."
 
Of de doorzettende trend van minder groei en bevolkingsafname op andere fenomenen wijst dan op de ambtelijke schrappingen is maar de vraag. Voor 2013 was dat zeker zo, maar men kan niet blijven schrappen, en zoveel Syriëstrijders zijn er nu in Brussel ook weer niet.
 

 
In bovenstaande grafiek wordt per jaar tussen 1989 en 2013 het schrappingsaldo opgelijst, onderscheiden voor Belgen en Vreemdelingen. Vanaf 2009 wordt een grotere ijver aan de dag gelegd om personen die niet meer op hun officiële adres wonen, vastgesteld na 3 politionele controles, en die ook niet in een andere gemeente aanwezig zijn, na controle door het rijksregister, door een beslissing van de gemeenteraad uit het Belgische bevolkingsregister te schrappen, zij worden beschouwd als gemigreerd, en dus ook bij het aantal emigraties geteld. Elkeen kan inzien dat op die wijze het 'migratiesaldo' daalt, tot meerdere eer en glorie van het migratiebeleid dat dan zogezegd effect ressorteert. Zien wat het schrappingsaldo voor 2014 meebrengt.
 
2. Nu al normalisering van de bevolkingsevolutie in Brussel?
 
Bevolkingsexplosie in Brussel, tegen 2020 150.000 inwoners erbij, vooral vanuit de lichtjes afnemende immigratie en het groeiende natuurlijk saldo. Hoe zit het dan met de stelling dat immigratie maar komt en groeit in de mate er woongelegenheid voorhanden of vrijgekomen is. Nog nooit werden in België woningen gebouwd of gereed gemaakt voor immigratie. Enkel wanneer woningen leegkwamen zijn er migranten gekomen. Dat was al zo voorzien door de politici die in de 50tiger- en 60tiger jaren akkoorden sloten met  verschillende landen om de ontvolking van de grotere steden te counteren. Deze (wijze) beslissing heeft uiteindelijk pas in het begin van het nieuwe millennium de bevolkingsdaling doen keren met een langzame opbouw naar de vroegere bevolkingscijfers, of laat ons zeggen het bevolkingsniveau dat zou bereikt zijn indien er geen sprake was geweest van bevolkingsdaling.

  

 
In BuG 254 wordt uiteengezet hoe deze bevolkingsdaling opgevuld is door immigratie, zodanig dat op 55 jaar tijd Brussel geëvolueerd is van een stad met 7,2% inwoners met migratieachtergrond in 1958 tot 72% met migratieachtergrond in 2013. We hernemen nog even de samenvattende grafiek die deze bevolkingsdynamiek tot 2013 illustreert. Voor alle deelgrafieken zie Brussel Gewest Set van 6 grafieken.
   

 
Belangrijk om zien is dat de immigratie (groene lijn) voor het Brusselse Hoofdstedelijk gewest niet meer voldoende is om de binnenlandse verhuis uit Brussel te compenseren en dat het enkel de verhoging is van het geboortecijfer dat voor een langzamer groeiende bevolking zorgt. Maar dat is blijkbaar niet voldoende meer om voor een bevolkingsgroei te zorgen in Schaarbeek, Sint-Gillis, Sint-Joost-ten-Node en Sint-Jans-Molenbeek. Vraag blijft of deze evolutie zich zal doorzetten en ook in andere gemeenten zichtbaar wordt. Brussel stad, bv kent wél een bevolkingsgroei met  +2,3% na een beperkte groei met +1,2% en 1,1% de 2 voorgaande jaren.
 
Bevolkingsevolutie van jaar op jaar in de 19 gemeenten in Brussel - update tabel
  

Bevolkingsevolutie in de Brusselse gemeenten 2010-2015
Gemeente Bevolk. 2010 2010-
2011
2011-
2012
2012-
2013
2013-
2014
2014-
2015
2010-
2015
Bevolk. 2010
Schaarbeek                               121.232 4.424 2.091 2.840 1.017 -2.324 8.048 129.280
Sint-Gillis                              46.981 1.458 1.053 885 83 -626 2.853 49.834
Sint-Joost-ten-Node                      26.338 1.020 -224 73 240 -321 788 27.126
Sint-Jans-Molenbeek                      88.181 3.552 2.160 760 201 -53 6.620 94.801
Ukkel                                    77.589 699 1.322 877 602 -24 3.476 81.065
Watermaal-Bosvoorde                      24.260 -11 54 164 -59 11 159 24.419
Sint-Pieters-Woluwe                      39.077 417 543 498 306 53 1.817 40.894
Vorst                                    50.258 1.580 1.474 712 500 53 4.319 54.577
Koekelberg                               19.812 449 400 364 292 142 1.647 21.459
Ganshoren                                22.589 470 324 281 172 174 1.421 24.010
Sint-Agatha-Berchem                      22.185 585 161 479 280 183 1.688 23.873
Etterbeek                                44.352 905 245 726 199 184 2.259 46.611
Oudergem                                 30.811 597 555 387 210 221 1.970 32.781
Anderlecht                               104.647 3.265 3.367 2.183 1.716 309 10.840 115.487
Evere                                    35.803 689 517 355 593 359 2.513 38.316
Jette                                    46.818 1.129 858 606 826 442 3.861 50.679
Sint-Lambrechts-Woluwe                   50.749 766 356 721 726 526 3.095 53.844
Elsene                                   80.183 2.019 1.223 791 -884 1.186 4.335 84.518
Brussel                                  157.673 5.537 3.287 2.079 1.831 3.970 16.704 174.377
Brussel Hoofdst. Gewest 1.089.538 29.550 19.766 15.781 8.851 4.465 78.413 1.167.951

 
Merk de bevolkingstoename in het Brussels Hoofdstedelijk gewest van 29.550 in 2010 en de daling ervan tot 4.465 in 2014. Aan dat ritme zal Brussel in 2015 amper 25.000 inwoners bij krijgen tegen 2020, vooruitzichten die uitgingen van de aangroei tussen 2010-2012 konden een projectie maken van 170.000 bijkomende inwoners tegen 2020.
 
Enkel Brussel en Elsene (studentengemeente) zorgden in 2014 nog voor enige bevolkingstoename. Als dat ook in Brussel-stad stilvalt dan kan er misschien de volgende jaren sprake zijn van een zekere bevolkingsimplosie. Zeker ook als de gesettelde migratie meer en meer uitkijkt naar de 1ste en de 2de rand, zoals recent geanalyseerd in het onderzoek van de provincie Brabant uitgevoerd door
Filip De Maesschalck, Tine De Rijck en Vicky Heylen, zie hun recent en uiterst belangwekkend rapport met uniek cijfermateriaal: Over de grens, sociaal ruimtelijke relaties tussen Brussel en Vlaams Brabant. Moeilijk te begrijpen dat enkel in Le Soir van 23/02/2015 een bespreking van dit rapport terug te vinden is, alle andere media hebben het straal genegeerd.
  
% evolutie bevolking t.a.v. voorgaand jaar in de 19 gemeenten
    

Bevolkingsevolutie 19 Brussselse gemeente in % tav voorgaand jaar en totaal
Gemeente 2010-2011 2011-2012 2012-2013 2013-2014 2014-2015 2010-2015
Schaarbeek                               3,6% 1,7% 2,2% 0,8% -1,8% 6,6%
Sint-Gillis                              3,1% 2,2% 1,8% 0,2% -1,2% 6,1%
Sint-Joost-ten-Node                      3,9% -0,8% 0,3% 0,9% -1,2% 3,0%
Sint-Jans-Molenbeek                      4,0% 2,4% 0,8% 0,2% -0,1% 7,5%
Ukkel                                    0,9% 1,7% 1,1% 0,7% -0,03% 4,5%
Watermaal-Bosvoorde                      0,0% 0,2% 0,7% -0,2% 0,0% 0,7%
Vorst                                    3,1% 2,8% 1,3% 0,9% 0,1% 8,6%
Sint-Pieters-Woluwe                      1,1% 1,4% 1,2% 0,8% 0,1% 4,6%
Anderlecht                               3,1% 3,1% 2,0% 1,5% 0,3% 10,4%
Etterbeek                                2,0% 0,5% 1,6% 0,4% 0,4% 5,1%
Koekelberg                               2,3% 2,0% 1,8% 1,4% 0,7% 8,3%
Oudergem                                 1,9% 1,8% 1,2% 0,6% 0,7% 6,4%
Ganshoren                                2,1% 1,4% 1,2% 0,7% 0,7% 6,3%
Sint-Agatha-Berchem                      2,6% 0,7% 2,1% 1,2% 0,8% 7,6%
Jette                                    2,4% 1,8% 1,2% 1,7% 0,9% 8,2%
Evere                                    1,9% 1,4% 1,0% 1,6% 0,9% 7,0%
Sint-Lambrechts-Woluwe                   1,5% 0,7% 1,4% 1,4% 1,0% 6,1%
Elsene                                   2,5% 1,5% 0,9% -1,0% 1,4% 5,4%
Brussel                                  3,5% 2,0% 1,2% 1,1% 2,3% 10,6%
Brussel Hoofdst. Gewest 2,7% 1,8% 1,4% 0,8% 0,4% 7,2%

  
Behoudens Brussel stad nemen de meeste gemeenten een fikse duik wat bevolkingsaangroei betreft. Uitgezet op een grafiek wordt dit het best geïllustreerd. Er wordt geen legende opgegeven maar Brussel en ook Elsene, dat vorig jaar in negatief zat omwille van een hoog aantal ambtelijke schrappingen, redden voor Brussel de bevolkingsmeubelen.

 

    

3. Evolutie Bevolking Brussels Hoofdstedelijk gewest de laatste kwarteeuw
 
Uit 
Brussel Gewest Set van 6 grafieken pikken we nog de grafiek op van de laatste kwarteeuw. Verzwakkend migratiesaldo en natuurlijk saldo, verhuissaldo blijft op een zelfde niveau negatief, al deze tendensen samen gaven ook al in 2013 een afname van de bevolkingsgroei te zien. In 2014 zet deze zich dus fors door. Onderstaande grafiek geeft de samentelling dus de cumul van de diverse saldo in deze periode.

 

 
De administratie van AD SEI heeft ons de loop van de bevolking voor Belgen en Vreemdelingen voor de laatste jaren apart toegestuurd, zodat we het overzicht vanaf 1989 tot 2013 voor Belgen en Vreemdelingen apart konden updaten. Ook al heeft de meerderheid van de Belgen in Brussel een migratieachtergrond, toch is het onderscheid nuttig omdat in Brussel meer dan 30% van de inwoners vreemdeling is..
 
Het gecumuleerd migratiesaldo hierboven is de groene lijn, deze wordt hieronder opgesplitst in Belgen en Vreemdelingen met het migratiesaldo per jaar, dus niet jaar na jaar samengeteld.
  

 
Het migratiesaldo voor Belgen is negatief, meer Belgen (ook met migratieachtergrond meegerekend) gaan naar het Buitenland vanuit het Brusselse gewest dan er (terug) komen. Ook voor het verhuissaldo zijn er meer Belgen die uit Brussel verhuizen dan vreemdelingen, ook al wordt het negatieve verhuissaldo voor vreemdelingen groter (de meer uit dan in) de laatste jaren (behalve 2013) en vermindert dat van de Belgen (meer in van uit).

 

 
Het natuurlijk saldo geeft pas vanaf 2002 voor vreemdelingen een stijging aan, dus meer geboorten dan overlijdens, de Belgische Brusselaars komen uit een dal waarbij meer oude Belgen overleden dan oude en nieuwe Belgen voor geboorten konden zorgen. Maar dat is omgeslagen met een gelijkoplopende groei van het natuurlijk saldo voor Belgen en Vreemdelingen in het Brussels Hoofdstedelijk gewest.

  

 
Dit beeld nodigt uit om geboorten en overlijdens eens apart te bekijken met onderscheid tussen Belgen en Vreemdelingen, die in Brussel meer dan 30% van de bevolking uitmaken.
 


 

 
De geboorten nemen bij vreemdelingen toe na 2006, periode van toename van de immigratie, terwijl het aantal overlijdens laag en maar beperkt stijgend is. Bij de 'Belgen' is vanaf 1995 een stijging begonnen die tot 2009 heeft gelopen om dan lichtjes af te nemen. De overlijdens van de oude Brusselaars zijn langzaam dalend geworden en stabiliseren door het ouder worden van de Nieuwe Belgen.
 
Bovenstaande 2 grafieken geven bij saldo de 3de grafiek hierboven, je kan hierop even je voorstellingsvermogen oefenen.
 
Afname of stabilisering op een laag niveau maakt minder huizen vrij voor nieuwe immigratie. Borelingen worden opgenomen in reeds gehuisveste gezinnen. Druk op de woningmarkt en het openen van nieuwe perspectieven geeft een negatief verhuissaldo in Brussel terwijl de immigratie stagneert, niet zozeer omwille van het gevoerde beleid, maar door het beperkter ter beschikking komen van woningen.
 
Deze gegevens en grafieken zijn uniek, nog nergens anders gepubliceerd. Dit materiaal is beschikbaar voor alle gemeenten in België en zal in een van de volgende BuGs ter beschikking komen.
 
4. Bevolkingsevolutie na WO2 van enkele gemeenten nader bekeken
 
De verwerkte gegevens gaan tot 01/01/2014 en geven dus geen beeld van het eventuele 'kanteljaar' dat 2014 wel eens kan zijn. Toch geeft het al enigszins inzicht in de evolutie de laatste jaren waarin de afbrokkeling van de bevolkingsgroei al zichtbaar was.
 
Schaarbeek
- link naar de Set met 6 grafieken - Schaarbeek, hieronder de grafiek na WO2



Na 1951 is in Schaarbeek de bevolkingsdaling begonnen met een onderbreking in 1963 maar waar vlug een einde aan kwam om vanaf 1966 tot 1995 door te gaan. In die periode transformeerde Schaarbeek tot een gemeente met meer dan 80% inwoners met migratieachtergrond, vooral als gevolg van inkomende migratie gezien het natuurlijk saldo na WO2 tot 1990 op 0 bleef. Pas in 1995 heeft de migratie en dan ook een stijgend natuurlijk saldo de bevolkingsafname gestopt.

Ook hier lag geen economische noodzaak aan de basis van de immigratie, wel het vrijkomen van woningen wegens bevolkingsafname en het is deze leegstand die de aanzuigkracht vormde voor de migratie vanuit het buitenland. Zonder migratie bestond Schaarbeek eenvoudigweg niet meer. Zelfs nu zorgt de immigratie op haar eentje voor de uitstroom ui Schaarbeek door verhuis en komt het bevolkingssaldo uitsluitend op rekening van het natuurlijk saldo.

Het gebrek aan inzicht in of zicht op deze evolutie en het ontbreken van politieke democratie heeft gemaakt dat de inwoners van Schaarbeek in grote mate zijn miskend in hun burger- en mensenrechten, ook al bewoonden ze meer en meer de grote lanen, de herenhuizen en de arbeidersbuurten. Pas na de toegang tot de Belgische nationaliteit hebben ook de Schaarbeekse inwoners meer en meer greep gekregen op het beleid en politieke spel, alhoewel er nog een hele inhaaloperatie zal nodig zijn om Schaarbeek, samen met alle andere Brusselse gemeenten de uitstraling (terug) te geven die zij historisch altijd al gehad hebben.

Sint-Gillis - link naar de Set met 6 grafieken - Sint-Gillis, hieronder de grafiek na WO2

Volledig hetzelfde beeld in Sint-Gillis als in Schaarbeek, alhoewel in Sint-Gillis de immigratie pas in 2000 terug op gang gekomen is, zodat de bevolkingsaangroei die in 2000 langzaam terug op gang kwam pas in 2010 enig allure kreeg.


 

Sint-Joost-ten-Node - link naar de Set met 6 grafieken - Sint-Joost-ten-Node, hieronder de grafiek na WO2

Sint-Joost-ten Node heeft haar bevolking zien verminderen al zeer vroeg na de oorlog in 1949, dat is een langzaam proces geweest gecombineerd met een langzaam verminderend natuurlijk saldo. Hoe langzaam ook maar dit dubbel effect heeft Sint-Joost-ten Node als een van de eerste gemeenten in Brussel vrijgemaakt voor immigratie. In 1990 was 60% van de bevolking in Sint-Joost-ten-Node van vreemde nationaliteit.

De uitstroom langs verhuis is zeer groot in Sint-Joost, en het is de immigratie en een langzaam stijgend natuurlijk saldo na 1980 dat de bevolking in 2010 opnieuw op het niveau gebracht heeft van 1945. In die periode is Sint-Joost geevolueerd tot de gemeente met het hoogste % inwoners met migratieachtergrond., meer dan 90%.
  


 

Sint-Jans-Molenbeek - link naar de Set met 6 grafieken - Sint-Jans-Molenbeek, hieronder de grafiek na WO2

Tussen 1946 en 1976 was er een gestage bevolkingsontwikkeling in Molenbeek als gevolg van een voortschrijdend migratiesaldo, dat ook een licht dalend natuurlijk saldo moest compenseren dat in 1970, mede als gevolg van de naoorlogse immigratie vanaf 1970 positief werd. Na een stabilisatie tot 1982 wordt een lichte bevolkingsdaling ingezet die in 2000 bruusk omkeert en leidt tot een ultra-groei die mede ondersteund wordt door een exponentieel stijgend natuurlijk saldo. Pas in 2012 blokkeert de stijging, ze stabiliseert in 2013 en neemt in 2014 zelfs af.
   

 
De bevolkingsgroei door immigratie tot de jaren 70-tig, en de bevolkingsdaling, mede veroorzaakt door het overlijden en/of trekken van de oude Belgen gedurende een kwarteeuw (1982-1997) heeft in Molenbeek een dynamiek van intensieve bevolkingswisseling van autochtoon naar allochtoon teweeggebracht.
 

Ukkel -
link naar de Set met 6 grafieken - Ukkel, hieronder de grafiek na WO2
 



5. Vertraging van de bevolkingsgroei door beperkt woonaanbod?

Op gevaar af dat het een obsessie wordt zijn we op zoek naar factoren die het aspect wonen in een tijdsperspectief kunnen illustreren. En o wonder, de Census 2011 biedt hiervoor heel wat materiaal, ook al is het niet erg toegankelijk, maar daar passen we een mouw aan.

In het bestand over de woningen werden de gegevens van het kadaster met het aantal wooneenheden gekoppeld aan het bestand domiciliering van het Rijksregister, dwz er werd nagegaan of een geregistreerde wooneenheid ook bewoond was, dwz of iemand er z'n domicilie had. 2de verblijven, studentenkoten, bewoning door mensen die er geen domicilie voor aanvragen wordt dan beschouwd als niet-bewoond en dit voor alle gemeenten in België. Alles samen toch een interessant gegeven waar we hier niet op ingaan, dat is voor een van de volgende BuG's.

Even interessant is het bouwjaar van de wooneenheden. Als hypothese konden we stellen dat hoe minder woningen er gebouwd zijn tussen 1981 en 2011, dus hoe minder druk op de woningmarkt, hoe hoger de immigratie, hoe meer de wisseling van bewoners ruimte kreeg en de woningen dus om de migranten geroepen hebben. Omgekeerd hoe hoger het aantal nieuwe woningen in een gemeente, hoe groter de druk op de woningmarkt op basis van de interne dynamieken, en hoe minder ruimte er was voor buitenlandse immigranten. Voor grensgemeenten of oude migratie kan dat er anders uitzien. Voor Essen bv zijn 48,6% van de woningen gebouwd tussen 1981 en 2011, dat zijn vooral Nederlanders geweest die overlijden of er momenteel uit wegtrekken en hun huizen te huur of te koop aanbieden, zoals in de TV-reportage mbt de uitvergrote Belgiëroute al te zien was). Het is de leegstand in Essen die de migranten geroepen heeft om langs een uitje in België z'n huwelijken te regulariseren. Dit maar terzijde.

  

% bouwjaar wooneenheden, % in eigendom, % centrale verwarming
Bouwjaar wooneenheid Census 2011 Wooneen-heden % voor 1919 % 1919-1944 % 1946-1980 % 1981-2011 Totaal % Eigen-dom Centr. Verw.
België 5.308.946 23,6% 13,5% 38,2% 24,7% 100% 69,0% 76,0%
   Vlaams gewest 3.057.389 13,3% 13,6% 42,7% 30,5% 100% 74,2% 79,7%
   Brussels Gewest 581.086 31,7% 20,0% 37,0% 11,3% 100% 42,2% 68,7%
      Schaarbeek 59.698 51,2% 24,0% 20,5% 4,4% 100% 43,3% 58,1%
      Sint-Joost-ten-Node 11.691 65,6% 5,6% 19,4% 9,4% 100% 35,7% 52,2%
      Sint-Gillis 29.152 74,0% 8,1% 13,3% 4,6% 100% 30,6% 53,0%
      Sint-Jans-Molenbeek 40.088 34,3% 14,8% 36,0% 15,0% 100% 40,2% 60,2%
      Ukkel 41.749 5,7% 32,6% 50,2% 11,6% 100% 52,2% 85,9%
   Waals gewest 1.670.471 39,8% 11,0% 30,3% 18,9% 100% 68,5% 71,8%


Bovenstaande gegevens zijn beschikbaar voor alle gemeenten, ook voor wat aantal en % 'niet-bewoonde' wooneenheden betreft, dus waar niemand gedomicilieerd is, ook met opdeling naar bouwjaar. Wie geïnteresseerd is kan de basistabel per gemeente opvragen.

Behoudens voor Sint-Jans-Molenbeek, dat al een atypische bevolkingsevolutie had zoals hierboven vastgesteld, zijn Schaarbeek, Sint-Gillis en Sint-Joost gemeenten met een extreem laag aantal nieuwe woningen, hetgeen er zoals gezegd op kan wijzen dat daar, op 4 decennia bekeken, het vrijkomen van huizen door overlijden en door verhuis naar elders, de migratie en de migranten heeft aangetrokken, zonder dat er woningen werden bijgebouwd. Migratie op zich zal nooit aanleiding geven tot de bouw van sociale of andere woningen, enkel wanneer deze leeg komen te staan, en de bevolking dus afneemt, zullen deze door migranten bewoond worden. Op gewestniveau kan er een lineair verband gelegd worden tussen aantal bijgebouwde woningen en het % inwoners met migratieachtergrond.

Ander opvallend gegeven is het verschil in eigendom hebben van de woning tussen het Brussels gewest en de andere gewesten en de zeer lage woningeigendom in Sint-Gilis bv. Dit laag eigendomsgehalte gaat samen met een zeer hoog % woningen die voor 1919 gebouwd zijn. Blijkbaar wordt in een aantal gemeenten in Brussel nog gewoond in oudere huizen. Het gebrek aan accommodatie en de lagere huurprijzen die dan gevraagd worden houden het wonen daar enigszins betaalbaar. Voor beleidsvoerders ligt wat kwalitatief wonen betreft nog een helse opdracht weggelegd in Brussel. Deze vaststelling wordt ook geïllustreerd door het zeer lage % wooneenheden met centrale verwarming in de gemeenten met bevolkingsafname, nl iets meer dan de helft. In een aantal gemeenten zijn blijkbaar de limieten bereikt voor een expansie van de bevolking, en de immigratie is niet meer in staat om de uitstroom uit Brusselse gemeenten op te vangen. De vraag wordt dan interessant in welke leeftijdscategorieën deze uitstroom plaatsvindt? Dat nemen we er nog even bij.

6. Bevolkingsevolutie in het Brusselse gewest 2010-204 naar leeftijd

De bevolkingscurve van Brussel is eigen-aardig en atypisch, de bevolkingsgroei situeert zich vooral bij de -20 tot 35 jarigen. Het geeft ook aan dat de buitenlandse immigratie amper voldoende geweest is om de uitstroom uit Brussel en het overlijden van de oude Belgische Brusselaars op te vangen. Anders gezegd, als de bevolkingsgroei pas vanaf  2001 is ingezet, dwz dat de buitenlandse immigratie dan pas de omslag heeft kunnen maken, is de bevolkingsaangroei uitsluitend het gevolg van de groei van het aantal geboorten die het aantal overlijdens meer en meer is beginnen overtreffen. Maar dat is blijbaar in de 5 gemeenten met bevolkingsdaling niet voldoende meer om het negatieve saldo van de binnenlandse en buitenlandse migratie op te vangen. Maakt de bevolkingsevolutie per leeftijdsjaar de laatste 5 jaar ons daarin wat wijzer?
 


   
Het doorschuiven per leeftijd van de grafische lijn  van 2010 met 5 jaar geeft volgend beeld

 


In deze grafiek wordt, met enige inbeeldingskracht, duidelijk waar de groei, en waar de afname van de Brusselse bevolking naar leeftijd gesitueerd wordt: vooral dus in de leeftijdsgroep van de huidige 20-30 jarigen als gevolg van immigratie en stijgend geboortecijfer, groei die nog zo'n 15 jaar zal aanhouden. Er is een progressief groeiende afname na 50 jaar, verhuis naar andere gemeenten? en na 75 jaar, de overlijdens.

Als deze evolutie uitgezet wordt als % groei of afname per leeftijdsjaar tav 5 jaar voordien, en men projecteert deze lijn als een loodrechte op een 0 as, wordt deze evolutie ' visueler'. De bevolkingsaangroei kent momenteel haar hoogtepunt op 25 jaar, met vooraf en erna de bevolkingsboost langs geboorten die 24 jaar geleden begon.

  


Een vergelijking van een procentuele verdeling van de bevolking over de verschillende leeftijdsjaren per gewest komt nu spontaan in de gedachte, allez vooruit.

 

 

De huidige leeftijdsgroep 20-35 jaar in het Brusselse gewest vormt dé arbeidsreserve voor het Vlaams en Waalse gewest de komende decennia, wanneer dus de huidige 50-jarigen in deze gewesten met pensioen beginnen gaan vanaf 2030. Want daarna zullen er steeds minder actieven overblijven in het Vlaams en Waals gewest om het werk te doen. Dat is ook de ware reden waarom men nu zo zit te pushen om tot 67 jaar te werken, ook al zijn er jongeren en vooral Brusselaars genoeg om dan het werk te doen. Tegen dan zal men allang beslist hebben de pensioenleeftijd te doen dalen, in de 30-urenweek te werken voor een voltijds loon en de eindeloopbaanregeling van de Non-Profit voor iedereen uit te breiden. Met een Syriza à la Belgique met de PVDA als motor, een écht linkse meerderheid in het Europese parlement, die dan al enkele jaren mag terugkijken op een duurzame vrede Palestina-Israël die zij bewerkstelligd hebben en Rusland die een aanvraag ingediend heeft om toe te treden tot de Europese Unie hoeft het er allemaal nog zo slecht niet uit te zien.

Intussen zal ook Wallonië zich meer dan Vlaanderen verjongen, zie het surplus in het Waalse gewest bij de huidige 5 tot 30 jarigen. Binnen 15 jaar zullen de huidige Vlaamse 65+ de 80 jarigen zijn, die zich meer dan in andere gewesten laten verzorgen door de Brusselse gouden reserve mét hoofddoek die hen de billen zal verschonen.
 
Jan Hertogen, socioloog
www.npdata.be
0487 335 552
           
Wie geen berichten meer wenst te ontvangen kan dit langs een RE melden