BuG 140 - Bericht uit het Gewisse 04-02-2011 Printversie (4 p)

  
Documentatie:

- Bevolking alle gemeenten in België tussen 1990 en 2010 (excel-tabel), een unieke tabel met de bevolking per jaar en evolutie in % van de bevolking per decennium, per vijf jaar en per jaar tussen 2005 en 2010. Deze tabel is 'ingeplooid' en kan per provincie en arrondissement open geplooid worden tot op gemeentelijk niveau.
- Officiële criminaliteitsstatistiek 1ste semester 2010 (link). Gezien de databestanden door de politie, na publicatie, nog aangevuld wordt met laattijdig toegekomen of gewijzigde gegevens kunnen bepaalde data afwijken met vroeger in BuG's verwerkte gegevens.

Voortgaande op beide gegevensbestanden kan men voor elke gemeente in België de criminalitietsgraad (aantal misdrijven per 100 inwoners) berekend worden. Elken kan dus eenvoudig dezelfde vaststellingen doen zoals in deze BuG beschreven.
- Internationale stadsververgelijking - gegevens 2001 (html-bestand) - Wie recentere cijfers heeft kan ze doorzenden.

Beschaamd omdat het van beter naar best gaat met Brusselse veiligheid?

Voor wie de BuG's wat volgt begint het allicht te vervelen, die forse en zich doorzettende daling van aantal misdrijven in  het Brusselse gewest, maar niemand van de Brusselse politie, de politiek of media krijgen het over hun lippen, alsof men er beschaamd over is. De op 2 februari 2011gepubliceerde statistieken van aantal misdrijven zijn nochtans duidelijk, ondubbelzinnig en gemakkelijk te exploreren: zie Officiële criminaliteitsstatistiek 1ste semester 2010.

Forse daling misdrijven terwijl de bevolking exponentieel stijgt
 
Tussen 2000 en 2010, gemeten na het 1^ste semester, is het aantal misdrijven in het Brusselse gewest gedaald van 83.134 tot 79.937 terwijl de bevolking aangegroeid is van 959.318 in 2000 tot 1.089.538 in 2010 of een stijging met 130.220 inwoners of +13,6%. Het aantal misdrijven is echter gedaald met 3,8%. Deze vaststelling gaat volledig in tegen het (voor)oordeel, of moeten we 'perceptie' zeggen, dat de misdrijven in Brussel stijgend zijn, ondermeer door de forse bevolkingsgroei. De afname zet zich voor het 2de opeenvolgende jaar door: in 2010 werden er in het 1ste semester 11,2% minder misdrijven geteld dan in de overeenkomstige periode in 2009.
 
Criminaliteitsgraad Brussel lager dan in alle andere grote steden
 
Als deze twee observaties met elkaar gecombineerd worden, dwz het aantal misdrijven berekend worden per 100 inwoners dan krijgen we de criminaliteitsgraad. Gemeenten en regio's kunnen dan onderling vergeleken worden.  Uiteraard is het een globaal cijfer, die alle soorten misdrijven omvat, en met kan verder onderzoek doen naar het vóórkomen en voorkómen van specifieke misdrijven en misdrijfgroepen in gemeenten met specifieke kenmerken, toch kan men er niet onderuit dat Brussel voor het eerst in de vergelijkende registratie van misdrijven, de pool positie inneemt van àlle gemeenten in België wat afname betreft en lager niveau van aantal misdrijven.

 
Met gemiddeld 14,7 misdrijven per 100 inwoners in het 1ste semester 2010 steekt het Brusselse Gewest alle andere grote steden voorbij wat criminaliteitsgraad betreft: Antwerpen met 16,7, Gent met 16,5, Mechelen met 17,6 (hierin zijn, zoals in alle gemeenten, hun plaatselijke PV's inbegrepen). Maar  Brussel neemt ook afstand van Charleroi, 17,2 misdrijven per 100 inwoners en 23,3 in Luik dat stabiliseert op een hoog criminaliteitsniveau.

Brussels gemeenten laten grote verschillen zien

Tussen de Brusselse gemeenten zijn er uiteraard grote verschillen, maar opvallend is toch dat Sint-Jans-Molenbeek bv met 10,1 misdrijven per 100 inwoners in haar gemeente niet ver af staat van de gemiddelde 'Belgische' criminaliteitsgraad die 9,4 bedraagt in het 2de semester 2010.

 
Criminaliteit in Brussel heeft méér dan in andere gemeenten te maken met Brussel stad en Sint-Gillis, allicht ook beïnvloedt door de registratie van misdrijven in Brussel stad en Brussel 'Zuid'. De politiediensten hebben hier allicht nog wel wat verklarende elementen. Voor Brussel stad is evenwel een forse daling ingezet, terwijl ook Sint-Gillis een gevoelige afname kent, een tendens die ook is waar te nemen in Sint-Joost-ten-Node. Het criminaliteitsniveau in de andere Brusselse gemeenten ligt veel lager gezien het gemiddelde voor het ganse Brusselse gewest 14,7 bedraagt.
 
Wanneer zet Koning Albert en Minister Turtelboom gans Brussel eens in de bloemetjes?

Het bezoek van koning Albert aan de politiediensten op 3/02/2011 en de mededeling van de daling van de misdrijven in Kuregem in 2010 door minister Turtelboom, waren goede gelegenheden om de positieve resultaten van de inzet van politie én bevolking in Brussel eens in de kijker te stellen. Of had men dan ook moeten wijzen op het feit dat in Anderlecht, als enige gemeente in Brussel in het eerste halfjaar de criminaliteit gestegen is met 3,0%, ondanks de daling van het deelgebied Kuregem. Misschien kan Anderlecht de positieve evolutie, die reeds was ingezet in 2009 met 15,1 misdrijven per honderd inwoners tegenover 16,8 het jaar voordien, in 2011 voortzetten na de dip, in het eerste halfjaar 2010. Of welke is juist de impact geweest van de 0-tolerantie in Kuregem op de misdrijfcijfers voor gans Anderlecht?.

Of is de Brusselse politie lakser en de burger niet meer aangiftebereid

Het argument dat politie in Brussel lakser zou (geworden) zijn, meer toelaat, dat mensen geen aangifte meer doen, dat er no-go zones zouden zijn enz zijn argumenten die niet specifiek aan Brussel gebonden zijn en die tegengesproken worden door het 2-jaarlijks onderzoek naar veiligheid en veiligheidsgevoel. Dat men niet te licht omspringt met de vergelijkende en dagelijks bijgehouden misdrijfstatistiek die sinds 2000 werd op punt gesteld. Of zijn er andere positieve dynamieken aan het werk, ondermeer langs een zich telkens vernieuwende migratie en met de inzet van politie en de bevolking om het in Brussel goed om leven te maken. Wie blijvend miskent dat z'n kind het goed doet zal juist het kwade zaaien dat men niet wenste te oogsten.
 
De evolutie van aantal misdrijven in de belangrijkste steden in België

Het is moeilijk voor te stellen dat in een stad die het voorbije decenium aangegroeid is met 130.220 inwoners, het aantal misdrijven, gemeten na het eerste halfjaar, met 3.197 gedaald is. In  deze lange termijnvergelijking scoort Antwerpen en Gent erg slecht terwijl de veiligheidsinspanningen in de grote steden in Wallonië hun vruchten hebben afgeworpen, ook al is de bevolkingsgroei daar veel minder spectaculair.
  

 
In %-ges daalt het absoluut aantal misdrijven in het Brussels gewest op 1 decennium met 3,8% waar het in Antwerpen met 26,7% stijgt en in Gent met 43.0%. Dat kan er op wijzen dat in Gent en Antwerpen de stijging van de bevolking langs de migratie veel minder 'verteerd' wordt, op meer weerstanden stuit en minder in het stedelijke weefsel aanvaard en integreert, dit in tegenstelling tot Brussel.
 

De evolutie op korte termijn zet de positieve evolutie van misdrijfcijfers het Brussels gewest met -11,2% in 2010 in een uitzonderlijk licht, zeker als ze zetten naast de positieve evolutie die met -4,8% in 2009 ook al in het 1ste kwartaal zichtbaar was. Ook het 1ste kwartaal stelden we deze evolutie al vast in dezelfde grootteorde, nl -11,2% (zie BuG 135) . Enkel Anderlecht blijft in 2010 slepen met een stijging van 3,0%, tegenover een daling van -22,2% in Brussel Stad, -19,9% in Elsene, van -10% in Sint-Jans-Molenbeek en Sint-Joost-ten-Node en -13,6% in Sint-Gillis.

Daartegen steekt de evolutie de laatste 2 jaar in de grote steden in Vlaanderen en Wallonië schril af. In 2009 keken Antwerpen, Gent en vooral Mechelen aan tegen een forse stijging die in de eerste helft van 2010 is gestabiliseerd. In Charleroi en Luik was er in 2009 een stabilisatie gevolgd door een redelijke daling in Charleroi en een lichte stijging in Luik.

De Brusselse gemeenten zijn dus op de lange termijn en voor het tweede jaar op rij 'geconfronteerd' met een erg sterke daling van het aantal misdrijven en dit 'ondanks' of 'dankzij' de stijging van de bevolking waarin de migratie het grootste aandeel heeft.  

Bevolkingsevolutie 2000-2010 in Brussels gewest en enkele steden in België

Ter informatie en als achtergrond hierbij een grafisch beeld van de bevolkingsevolutie in het Brusselse gewest en enkele steden. Om de evoluties vergelijkbaar te maken wordt het bevolkingsaantal in 2000 in alle steden gelijk gesteld aan 100, zodat de verdere evolutie als een % bovenop deze 100 kan gelezen worden.
 

De bevolkingsevolutie in Brussel het laatste decennium is nog van een andere orde dan deze in Antwerpen, Gent en Mechelen. Om de evoluties van alle gemeenten in België te exploreren en dit tussen 1990 en 2010, met gegevens voor elk jaar en %-evoluties per decennium, per 5 jaar en per jaar, de laatste 5 jaar zie Bevolking alle gemeenten in België tussen 1990 en 2010 . Op een 2de blz van deze exceltabel kan ook de vergelijking van de bevolksevolutie met de prognose 2007-2010 nagegaan worden, waarvan we hier de vergelijking voor het Brussels gewest overnemen.
 

Misdrijfevolutie in het Brussels gewest en enkele steden in België

Het aantal misdrijven in 2000 wordt gelijkgesteld aan 100 en de verdere evolutie kan gelezen worden als een % bovenop de 100. Vergeleken met Gent en Antwerpen is de evolutie in het Brussels gewest gemodereerd stijgend tot 2008 en fors dalend de laatste twee jaar, in tegenstelling tot de forse stijging in 2003 in Antwerpen en Gent, stijging die zich in feite nog de laatste twee jaar doorzet. In Charleroi is er een forse daling in 2001 die tot 2009 langzaam opgepeuzeld wordt met in 2010 terug een afname. In Luik is er een voortdurende evolutie naar beneden, maar op een erg hoog niveau van misdrijfaantallen.

 
Criminaliteitsgraad in het Brussels gewest en enkele andere steden

Eens te meer blijkt de 'atypische' evolutie in Brussel die in 2009 is ingezet en die zich het eerste halfjaar in 2010 fors doorzet, zeker omdat hier misdrijven en bevolking in verhouding gezet worden. Mechelen was bij monde van Burgemeester Somers op de plaatselijke TV zeer verheugd over de daling van de misdrijfcijfers in 2010 maar dan toch na een forse boom en een stijging met 42% tussen 2006 en 2009, vooral veroorzaakt door toepassing van een lokaal politiereglement, dat enkel in Mechelen zulk een omvang aanneemt.
 

Wie doet beter zolang het in het Brusselse gewest niet slechter gaat? Zien wat de komende jaren brengen, maar de werkelijkheid is bestendiger dan het idee dat men er over heeft of dat men erover ingang wil doen vinden.

Jan Hertogen, socioloog