|
Een hoofddoekenverbod op school? Bezint eer ge begint! - 01/07/09 |
|
Ali Salmi, Schepen
in Mechelen bevoegd voor welzijn, preventie, diversiteit, |
|
"De scholen van het gemeenschapsonderwijs (GO!) in Antwerpen en Hoboken
voeren vanaf 1 september een nieuw schoolreglement in. Politieke en
religieuze symbolen zijn vanaf nu verboden. Volgens de directies komt de
gelijkwaardigheid en de vrijheid van de leerlingen in het gedrang.”
– deredactie.be Laat ik beginnen met mijn appreciatie te uiten voor alle scholen die, met de beste bedoelingen, het belang van hun leerlingen voorop zetten. Het onderwijzend personeel heeft een moeilijke taak in een diverse samenleving. We kunnen de realiteit en het straatbeeld niet ontkennen. Ook de spanningen die in onze samenleving aanwezig zijn vertalen zich jammer genoeg in onze klassen, waardoor leerkrachten verplicht worden tot een complexe en delicate evenwichtsoefening. De aanleiding voor deze maatregel is het aanvoelen, vanuit de scholen, dat sommige van hun leerlingen, meer bepaald meisjes met een moslim-achtergrond, steeds meer onder druk worden gezet om een hoofddoek te dragen. Ik erken dit probleem en de noodzaak om paal en perk te stellen aan het gedrag van diegenen die onaanvaardbare sociale druk zetten op hun medeleerlingen. Ik ben er echter evenzeer van overtuigd dat deze maatregel NIET de juiste oplossing is. In essentie perkt men de vrijheid van de ene om een hoofddoek te dragen in, om de vrijheid van de andere om er geen te dragen te beschermen. Dit is het omgekeerde van een win-win situatie: iedereen verliest hierbij. Het laatste wat ik, als overtuigd Interculturalist, wens zijn aparte islamitische scholen. Dit zou namelijk een ferme stap achteruit zijn in een moeizaam integratieproces dat sowieso nog een lange weg te gaan heeft. Deze maatregel zal ongetwijfeld aangegrepen worden om zulke aparte scholen te promoten. Deze maatregel is dan ook koren op de molen van zij die voorstander zijn van segregatie, dit is spek naar de bek van extremisten en fundamentalisten in beide kampen. Precies het soort mensen dat ervan overtuigd is dat de islam niet past in de Europese samenleving en hun islamitische tegenhangers die in de westerse waarden een bedreiging zien voor hun levenswijze. Nog maar eens worden de zaken voorgesteld alsof de islam en het westen tegengestelde, onverenigbare levenswijzen zijn. Een wereldbeeld waar ik mij, als moslim én Vlaming met kracht tegen verzet. De hoofddoek als symbool
en afleidingsmanoeuvre “Het
is belangrijk dat westerse landen vermijden om moslim-burgers te
hinderen bij het beoefenen van hun religie op de wijze die ze gepast
vinden – bijvoorbeeld, door te dicteren welke kledij een moslima zou
moeten dragen. We kunnen vijandigheid tegenover eender welke religie
niet vermommen als ‘liberalisme’.” Aldus Barack Obama in zijn speech “A new beginning” in Caïro enkele weken geleden. De lotgevallen van Manihur Özdemir, het eerste parlementslid met een hoofddoek in ons land, onderstrepen het belang van deze stelling. Keer op keer wordt de hoofddoek aangegrepen om een symbooldiscussie te voeren die de aandacht afleidt van de echte problemen waarmee allochtonen in ons land worstelen: nergens in Europa is de kloof tussen autochtoon en allochtoon, van de arbeidsmarkt tot het klaslokaal, zo groot als in Vlaanderen en België. Ik maak een duidelijk onderscheid tussen dergelijke stemmingmakerij en de goedbedoelde maatregel van enkele Antwerpse scholen die een bepaalde groep van hun leerlingen willen beschermen tegen een toenemende sociale druk. De vrijheid van de ene beperken om die van een andere te beschermen zal echter niets aan de kern van de zaak veranderen: de kloof tussen allochtoon en autochtoon, tussen westerse en islamitische waarden wordt er niet kleiner door. Integendeel: er is een reëel gevaar dat deze goedbedoelde beschermingsmaatregel leidt tot de oprichting van aparte islamitische scholen. Een vorm van segregatie die de kloof dus enkel zal uitdiepen en verbreden. Ik aarzel dan ook niet om een hoofddoekenverbod op school een stap richting de afgrond te noemen; ik hoop dat de betrokken directies zich de komende maanden beraden over de mogelijke gevolgen van deze maatregel. Tussen twee culturen Het bestaande probleem, van meisjes die onder druk gezet worden om een hoofddoek te dragen, moeten we op een andere manier kunnen aanpakken. Zij die anderen onder druk zetten moeten we berispen en indien nodig bestraffen. Bovenal moeten we uit onze loopgraven komen en vertrekken vanuit de overtuiging dat westerse en islamitische waarden elkaar niet uitsluiten. In ons land wonen zoveel mensen als ik, mensen die leven “tussen twee culturen”, die dag in dag uit bewijzen dat je én Vlaming én moslim kan zijn. Het klopt dat dit niet altijd even eenvoudig is, het is dan ook essentieel dat we onze jongeren leren omgaan met verschillen en hen helpen om in te zien dat ieders identiteit bestaat uit verschillende laagjes, in plaats van de wereld voor te stellen als een strijd tussen “Wij” en “Zij” en de illusie te wekken dat alles zwart-wit is. Als we mensen verengen tot slechts één aspect van hun identiteit moeten we niet verbaasd zijn als zij zich vervolgens angstvallig vastklampen aan dit ene aspect en van daaruit een wel héél eng en simplistisch wereldbeeld opbouwen. De school: van slagveld
tot dialoog In het begin van mijn betoog stelde ik dat onderwijzend personeel geconfronteerd wordt met maatschappelijke spanningen die zich manifesteren in hun klas. Het klaslokaal en de speelplaats zijn echter tegelijkertijd dé aangewezen locaties om deze spanningen af te bouwen. Jongeren leren omgaan met verschillen, met complexiteit en gelaagdheid, hen leren samenleven in diversiteit, is de beste manier om deze spanningen te verminderen. Ervoor zorgen dat jongeren van allochtone origine de schoolbanken verlaten met gelijke startkansen op de arbeidsmarkt, is de beste manier om de sociale kloof te overbruggen. Laat ons dus focussen op de echte problemen en laten we die samen aanpakken want ze belangen ons allen aan. Geen kleine taak, ik weet het, we kunnen er dus maar beter vandaag mee beginnen, voor er wéér een generatie verloren gaat, voor de kloof nog wat breder wordt en het water nog wat dieper. De eerste stappen naar een interculturele samenleving zetten we in interculturele scholen.
|