|
'Rechtzetting' van Frank Vandenbroucke - Naar BuG-544 verpleegstudenten - Naar de site www.verpleegstudenten.be
Van: Vandenbroucke Frank;
Frank.Vandenbroucke@vandenbroucke.fed.be Beste Jan, Met enige verbazing las ik je bijdrage omtrent de HBO5-verpleegkunde. Ik waardeer je inzet voor deze kwestie. Maar ik stel vast dat in deze bijdrage heel wat foute informatie staat. Gezien het belang van een correct op feiten gebaseerd debat, stuur ik je graag een rechtzetting. Mag ik je vragen om deze rechtzetting te verspreiden? Alvast mijn dank! 1. Met de wet van 28 juni 2023 werd een nieuwe titel geïntroduceerd in de Wet op de Uitoefening van de Gezondheidszorgberoepen (WUG): de Basisverpleegkundige. Studenten die sinds het schooljaar 2023-2024, dit schooljaar dus, zijn ingestapt in de HBO5 opleiding, zullen afstuderen als basisverpleegkundige. Studenten die eerder instapten in de opleiding alsook reeds actieve HBO5-verpleegkundigen, genieten van verworven rechten en krijgen dezelfde bevoegdheden dan Verpleegkundigen Verantwoordelijk voor Algemene Zorg. Het nieuwe profiel heeft dus geen impact op oude HBO5-verpleegkundigen. Dat deze mensen ‘gedegradeerd’ worden, is absoluut niet juist. 2. Ingrijpen was noodzakelijk. Er loopt immers reeds geruime tijd een Europese inbreukprocedure tegen de Vlaamse HBO5-opleiding, aangezien deze niet voldoet aan de opleidingsvereisten voor verantwoordelijk algemeen ziekenverpleger (onze VVAZ), zoals vastgesteld in de Europese Richtlijn 2005/36/EG. In het kader van deze inbreukprocedure was er de keuze tussen: (1) ofwel de HBO5-opleiding versterken, zodat ze voldoet aan de Europese richtlijn, (2) ofwel een niet-euroconform tussenprofiel te creëren in de WUG voor de HBO5-opleiding. De eerste keuze (HBO5-opleiding versterken) is een keuze die onderwijs kon en nog steeds kan maken, maar is ook volgens ons niet de meest duurzame keuze (zie verder). Conform de aanbevelingen van de taskforce Zorg en Gezondheid, hebben we een tussenprofiel gecreëerd in de WUG, voor verpleegkundigen met een graduaatsopleiding van minimum 3 jaar. Alles bij het oude laten was in het kader van de inbreukprocedure echter geen optie, en zou effectief een RIP HBO5-verpleegkunde betekenen. De HBO5-opleiding is voor ons van onschatbare waarde. Om een duurzame toekomst voor de opleiding te kunnen garanderen, hebben we ingegrepen en een aangepast, Belgisch, profiel gecreëerd. 3. De basisverpleegkundige is wel degelijk een verpleegkundige, maar geen verpleegkundige verantwoordelijk voor algemene zorg. Ze heeft een eigen competentieprofiel, kan autonoom de verpleegkunde uitoefenen in minder complexe situaties, in complexere situaties werkt ze samen met de VVAZ of de arts. Via aangepaste brugopleidingen (een taak voor onderwijs) kan men verder evolueren naar VVAZ. Dus, stellen dat de basisverpleegkundige niet meer autonoom kan werken (als een verpleegkundige), is onjuist. 4. Het wetsontwerp kadert in een brede hervorming van het verpleegkundig beroep, waar we de afgelopen jaren actief aan hebben gewerkt. Met deze brede hervorming van het verpleegkundig beroep bereiden we onze zorg voor op de toekomst. We geven een nieuwe invulling aan de verpleegkunde van de 21ste eeuw, toekomstgericht, die ook nieuwe organisatiemodellen mogelijk maakt. In deze brede hervorming van het verpleegkundig beroep, werken we zowel aan de volledige uitrol van de zorgladder in de verpleegkunde, alsook in de uitrol van de agenda van taakdifferentiatie, taakverschuiving en taakdelegatie. Met deze agenda maken we een nieuwe manier van werken mogelijk. Willen we onze zorg in de toekomst waarborgen, moeten we naast investeren, ook durven hervormen en de zaken anders aanpakken. Hierbij maken we werk van verschillende aantrekkelijke functies binnen de verpleegkunde, gaande van zorgkundige over basisverpleegkundige, verpleegkundige verantwoordelijk voor algemene zorg, gespecialiseerde verpleegkundigen, verpleegkundig specialisten tot klinisch verpleegkundig onderzoekers. Dit garandeert brede instroommogelijkheden in het beroep, maar ook carrièreperspectieven binnen het beroep, in de zorg. Maar we zorgen er ook voor dat verpleegkundigen beter ondersteund kunnen worden door anderen, zodat ze zich echt kunnen focussen op verpleegkundige zorg eerder dan bijvoorbeeld logistieke taken of eenvoudige hygiënische zorg, alsook dat verpleegkundigen versterkt worden in hun autonomie en bevoegdheden. We zijn ervan overtuigd dat de toekomst ligt in samenwerking. Dit mag geen hiërarchisch verhaal zijn. Wel wordt er binnen een team samengewerkt, met verschillende mensen met elkeen hun eigen competenties. 5. In een tijd waarin de personeelstekorten zo groot zijn en de komende jaren enkel maar groter dreigen te worden, kan het inderdaad contradictorisch lijken om net nu in te zetten op differentiatie, daar waar in het verleden de opleiding tot dezelfde titel leidde. Toch is het, in het licht van de uitdagingen, net cruciaal om dit te doen, zowel om tegemoet te komen aan de verschillende noden die zich stellen in onze gezondheidszorg, de kwaliteit van de zorg te kunnen garanderen alsook de aantrekkelijkheid van het verpleegkundig beroep te kunnen versterken. De gezondheidszorg kent vandaag de dag talrijke uitdagingen. Er is een schaarste aan zorgpersoneel, de benodigde zorg wordt complexer, de zorg kenmerkt zich door een toegenomen techniciteit, er is vergrijzing, een toename van het aantal chronisch zieken en multimorbiditeiten, er is een toenemende betrokkenheid en mondigheid van de patiënt en zijn omgeving en, er is een verschuiving van ziekenhuiszorg en zorg in instellingen naar zorg in de eerstelijn. Deze evoluties en uitdagingen dwingen ons om zeer nauwgezet na te denken over het vraagstuk welke zorgprofessional nu het beste geplaatst is om in een bepaalde situatie zorg te leveren. Ze maken ook duidelijk dat onze gezondheidzorg behoefte heeft aan een variatie in opleidingsniveaus in functie van de toenemende diversiteit aan verpleeg- en zorgkundige opdrachten. De werkbelasting voor verpleegkundigen is vandaag bijzonder hoog waardoor we in de toekomst moeten variëren en meer van hetzelfde dus geen optie is. Door het aanleveren van een duidelijk wettelijk en functioneel kader kan iedere zorgfunctie ten volle tot zijn recht komen, en kunnen allen binnen het functiemodel ‘doen’ waarvoor zij zijn opgeleid. Het huidige zorglandschap en de zorgnoden van patiënten in het gehele scala van de gezondheidszorg zijn zo divers geworden, dat er effectief nood is aan diverse verpleegkundige rollen gaande van het verlenen van basis, gespecialiseerde tot geavanceerde verpleegkundige zorgen. De huidige én toekomstige zorgvraag is van een grootteorde die maakt dat de zorg niet meer ten volle kan worden ingevuld en bijgevolg een grondige functie- en taakdifferentiatie noodzakelijk is. Elke gemeenschap beslist zelf of welke weg het wil bewandelen: de HBO5-opleiding / opleiding gebrevetteerde verlengen dan wel om te vormen tot het niveau van de basisverpleegkundige. De keuze voor het intermediaire niveau lijkt ons meer toekomstgericht. Niet alle studenten die een rol in de verpleegkundige ladder willen opnemen kunnen op bachelor niveau functioneren. Een inkanteling van de HBO5/gebrevetteerd-opleiding in de bacheloropleiding zou bijgevolg leiden tot een uitstroom van mogelijke zorgverleners omdat ze het gewenste opleidingsniveau niet aankunnen. Dit zou het ervaren tekort in de zorg enkel vergroten. Hierbij moet vermeld worden dat enkel het optrekken van de opleiding HBO5/gebrevetteerd in duurtijd onvoldoende is om van een evenwaardige opleiding te spreken. Daarnaast creëert een tussenniveau ook interessante perspectieven voor zorgkundigen die verder willen evolueren in de verpleegkunde. De sprong naar het bachelorniveau is voor hen echter te groot. Ook hier creëren we dus opnieuw perspectieven. Zowel de basisverpleegkundigen als verpleegkundigen met een bacheloropleiding zijn noodzakelijk in het licht van de toenemende zorgvraag en het maken van een onderscheid in profielen maakt een gerichte en efficiëntie inzet mogelijk. Tot slot vind je via deze link de teksten naar het wetsontwerp dat momenteel in bespreking is in de Kamer: De Belgische Kamer van volksvertegenwoordigers (dekamer.be). Dit wetsontwerp bouwt voort op de wet van 28 juni 2023 met betrekking tot de basisverpleegkundige. Beste Jan, dit is een belangrijk maar ook complex debat. Ik hoop dus echt op een rechtzetting. Met vriendelijke groeten, Frank Vandenbroucke |