BuG 201 – Bericht uit het Gewisse – 18 oktober 2013

BuG 201  on-line                        Printversie (12p)

Meulenberg - wie wat wil bereiken moet er eerst van houden
  
Houthalen-Helchteren, een gemeente niet zoals een andere,
met minder werklozen, minder asielzoekers, minder criminaliteit,
minder leefloners, minder arbeidspendel naar de gemeente,
meer natuurlijk overschot dan vergelijkbare andere gemeenten,
maar meer inwoners met migratieachtergrond, meer moslims,
meer verhuizers uit dan naar de gemeente, minder politie,
 minder rechts in de laatste verkiezingen, kanton Peer.

Of is het de burgemeester er vooral om te doen om, zoals
kleinere centrumgemeenten (Aalst, Turnhout, Sint-Niklaas,
Kortrijk, Roeselare) meer financiële middelen los te weken
uit het gemeentefonds, en meer middelen voor de  politie,
en daar zijn 'relletjes' en incidenten nogal eens
 een welgekomen en beproefde aanleiding voor.

Nieuw: Werkend, niet-werkend, niet-actief per gemeente en
leeftijd, tabel: Bevolking naar statuut, gemeente + leeftijd 2011
met selectie gewest en gemeente en sorteermogelijkheid

Een fiche van de gemeente Houthalen-Helchteren, onderzochte kenmerken en bron:

  1. Bevolking 1831-2012: BuG 184 - Bevolkingsevolutie 1831-2012 
  2. Loop van de Bevolking 1989-2012: BuG 199 - Loop van de bevolking 1989-2012
  3. Wachtregister asiel in Houthalen-Helchteren - BuG 182 - Wachtregister asiel per gemeente
  4. Aantal Leefloners - BuG 195 - Aantal leefloners per gemeente
  5. Lokaal bestuur: arbeidsplaats - BuG 193 - Arbeidsplaatsen in lokale besturen
  6. Lokaal bestuur: woonplaats in de gemeente - BuG 196 - Wonen in de gemeente, lokale besturen
  7. Arbeidspendel - BuG 167 - Arbeidspendel in elke gemeente
  8. Criminaliteit - BuG 191 - Criminaliteitsgraad+ in alle gemeenten in België
  9. Gemiddeld belastbaar inkomen - BuG 191 - Criminaliteitsgraad+ in alle gemeenten in België
10. Gemiddeld m2 sport- en recreatieinfrastructuur: BuG 191 - Criminaliteitsgraad+ in alle gemeenten in België
11. Migratieachtergrond - BuG 179 - Fiche migratieachtergrond in elke gemeente
12. Aantal moslims - BuG 186 - Aantal en % moslims in alle gemeenten
13. Verkiezingen - BuG 172 - Vergelijking kiesuitslag 2010 en 2012 per kanton
14. Werkloosheid - Nog niet gepubliceerde tabel Bevolking naar statuut, gemeente en leeftijd 2011
15. Centrumgemeenten: Tabel -  Bevolking naar statuut, gemeente en leeftijd 2011

6 vooraf's over Meulenberg

Vooraf 1. Meulenberg is altijd een beetje de caïd geweest. Meulenberg is de plaats in Limburg (België) waar nog het langst 'barakken' stonden, in hun laatste gebruik door de Turkse mijnwerkers en hun families die er, zoals alle anderen voorheen, een vooral goedkoop onderkomen vonden. Maar het tekent nog altijd het beeld van de wijk. De 220 barakken, die elk plaats boden aan 80 arbeiders werden na de oorlog gebouwd en eerst door Polen, Oekraïners, en Italianen bewoond, ook door Russische krijgsgevangenen die niet meer terug konden/wilden naar Rusland, en later door Turken en anderen op zoek naar goedkoop logies. Pas in 1972 kwam er een einde aan de barakken van Meulenberg. De eerste mijnwoningen na 1939 die de wijk Meulenberg vormden werden eerst door een 600 tal SS-ers bewoond, niemand van de Belgen of mijnpersoneel wilde er wonen in de oorlogsjaren, omdat men niet in de mijnen wilde werken, behoudens wie er door de Duitsers toe gedwongen werd en een aantal zwarten die zo de Duitsers wilden 'helpen. En na de oorlog werd deze 'tuinwijk' anderhalve maand door Engelse tanktroepen bewoond. Daarmee was het stigma al op de wijk gelegd. Wat is er trouwens van deze historische betekenis over, wie draagt deze geschiedenis nog mee, die toch de eigenheid van Meulenberg en Houthalen-Helchteren mee in de herinnering heeft gebrand?

Vooraf 2. Stenen Erfgoed. Interessante info over de historiek van Meulenberg met alle informatie over de opbouw van de architectuur en het relatieve isolement van Meulenberg, element waar Geert Bourgeois op 16/10/2013 de aandacht op trok. Moeten er geen 'architecturale ingrepen gebeuren, vroeg hij zich af. Een 'ontsnappingsroute voor de politie' dachten wij direct, zodat ze niet langs het café moesten met hun colonnes, waar ondermeer “…een van de politiehonden een relschopper aangevallen had en jongeren toestroomden ” (De Morgen). In het geposte filmpje is duidelijk te zien dat, zonder bedreigd te zijn, de politieagent er niet in slaagt de hond te doen lossen, toch de eerste opdracht die een hond moet leren uitvoeren, maar de jongere meters heeft meegetrokken. Deze hond daarbij alsmaar blaffend voor dreiging samen met enkele verwarde fases in de politiegelederen. Bij de terugtrekking langs het bewuste café, niet de verstandigste beslissing van de officier van dienst, werden enkele stenen gegooid, ook niet de verstandigste beslissing van jongeren, waarvan er allicht al in aanraking geweest zijn met het gerecht en waartussen allicht evenzeer informanten en observators vanuit de veiligheidsdiensten deel zijn geweest van het geheel, zoals bij elke oproer, opstoot en rel het geval is, of de politie en veiligheidsdiensten zouden hun werk niet doen. Alleen is het moeilijk onderscheid te maken tussen het/of de ene en het/of de andere.

Vooraf 3. Meulenberg, aan het warme hart van Limburg gedrukt. Juist omwille van haar historiek en haar regelmatige verkommering, is Meulenberg het lelijke eendje van de mijnstreek waar iedereen toch van houdt (een beetje zoals Molenbeek in Brussel). In Meulenberg vind je daarbij nog de actieve kern van de jaarlijkse Lourdesbedevaart met het engagement van de Mijnwerkers-Brancardiers die nog in hun kinderen en sympathisanten medewerkers vinden voor de jaarlijkse Lourdesbedevaart van de zieken, zie de Bedevaart van 2013. De verhouding parochie Meulenberg en de mijn van Houthalen is nog het voorwerp geweest van  de licentiaatsthesis van Ilse Neyrinck in 2006. Meulenberg is ook de plaats geweest waar studenten in de nasleep van de mijnstaking van 1970 Nederlandse lessen gegeven hebben. Zowel langs de mijnstaking als deze  lessen is Meulenberg me niet vreemd. Ook niet toen ik van Hasselt tot Helchteren voor Fabricom de wegverlichting heb geïnstalleerd in 1973 en 1974, ook op het stuk in Houthalen. Meulenberg, je moet er eerst van houden voor je er wat kan doen, dat is in de opvoeding en het maatschappelijk samenleven zo. Dat de burgemeester openlijk 'families' als criminelen aanduidt, verzonken in de zware criminaliteit, dat is in feite racistisch, stigmatiserend en vooral ook provocerend, een rechtstaat onwaardig, onbegrijpelijk voor iemand met een sp.a/Groen profiel. Criminaliteit is een individueel gegeven, behoudens bendevorming,  maar dan nog wordt het individueel aangerekend, en niet publiekelijk tav een groep uitgesproken of afgerekend.

Vooraf 4. En kan 'sociaal-pedagoog' Gerard Aerts geen actievere rol innemen of krijgen? Deze oud gouwleider van KSA-Limburg heeft in 1965 nog milieuwerking geleid in de toen nog uit krottenwijken bestaande site aan de kerk van Zwartberg. Twee jaar later stond Gerard Aerts samen met Manu Keirse, Bob Pleysier, Hubert Hedebouw en Kris Hertogen langs de wieg waaruit SVB in het Psychootje in Leuven werd geboren, enkele maanden later zag hij z'n medestudenten naar Ford Genk in 1968 en later naar de mijnen vertrekken in 1970, waar Gerard Aerts in de schaduw van de Mijnschool in Houthalen is groot geworden. Misschien kan Gerard Aerts nog z'n ervaring als lachspecialist en Clown eens bovenhalen voor team- en samenwerksessies  van politie, hulpverleners en bewoners, en, waarom niet, ook de gemeenteraadsleden en de burgemeester. Het zou allicht minder krampachtige politieke reacties en relevanter discussies opleveren. Gerard Aerts is de geknipte man om historische bruggen te leggen waarzonder Meulenberg geen recht kan gedaan, zoals hij in een interview in De Morgen van 16/10/2013 al duidelijk aangaf en ook op TV-Limburg op 16/10/2013. Wel erg om iemand over de zure toekomst te horen spreken voor wie van de lach z'n beroep gemaakt heeft. En waarom zou Harrie De Witte z'n expertise van Geneeskunde voor het Volk niet ten dienste zetten van Meulenberg, zoals z'n medestudenten gedaan hebben begin jaren 70 door Nederlandse lessen te geven in "de Meulenberg". En ook in Kolderbos in Genk heeft Harrie De Wit zeker ervaring opgedaan die van dienst kan zijn in Meulenberg.

Vooraf 5. De voorsteden van Brussel, dat zullen dan wel Dilbeek, Asse, Vilvoorde, Machelen en Zaventem zijn, of hoort Mechelen er ook toe? Of verwisselt men vanuit Limburg, hoog in de nieuwe toren van het gemeentehuis in Houthalen-Helchteren  Brussel voor Parijs, moet men zijn verrekijkers terug scherp stellen? Robocops, uw vriend, volgens de nieuwe meester tovenaar van de maatschappelijke integratie en orde, burgemeester Alain Yzermans met nogal wat allochtone acolieten in het gemeentebestuur: "Alleen 'Robocop-agenten' kunnen de orde in bepaalde wijken handhaven", zegt burgemeester Alain Yzermans in HLN van 17/10/2013. "Een probleemwijk als Meulenberg moet niet aangepakt worden door een lokale agent zoals hij vandaag is uitgerust, we kampen met dezelfde problemen als in de Brusselse voorsteden (sic). Zulke wijken worden ook anders aangepakt. Wij ijveren voor een soort 'Robocop-agent', volledig uitgerust met schild, helm en beschermde kledij." Het politierapport met het onderzoek naar de rellen en de politietussenkomst door de algemene inspectie zal tegen het einde van het jaar klaar zijn. Intussen is tot (terechte) verontwaardiging van de eigenaar het café waarlangs de politiecombi scheerde en de enige schade veroorzaakt heeft die er gevallen is (altijd maar als beeld gebruikt alsof het om de door de rellen veroorzaakte schade is), met de vraag wanneer en van waar de steen gegooid is, en wat de impact geweest is van de botsing met de verkeerspaal voor het café. Op het filmpje dat vanuit het café is opgenomen is te zien dat eerst 13 andere politiewagens voor dit hot point voorbij rijden voordat de combi als veertiende buiten controle voorbijschoot en de paal voor het café ramde. Hopelijk zal het onderzoek van de Nationale inspectie hier ook duidelijkheid in brengen. Intussen begrijpt de uitbater van café Meulenberg de sluiting niet, hij vraagt zich af of hij de zondebok is, en waarom de politie al maanden de drugsdealers toelaat om zomaar in de wijk hun ding te doen, de wet geldt toch voor iedereen. Wanneer komt het middenveld van Houthalen-Helchteren en haar mooie omstreken eens aan het woord, wanneer komt de 'allochtone gemeenschap' of wie er voor staat eens op tegen de jarenlange discriminatie en exclusie, en het stigmatiserende optreden van haar politieke overheden? Moet Meulenberg het kneusje blijven?

Vooraf 6. Meulenbergse jongeren in een robocopkostuum aan de slag. We hernemen hier een suggestie van de jubileum BuG 200: "Het hoeft allicht ook geen decennium te duren voor men degenen die voor problemen zorgen en de werkloze jongeren van Meulenberg van nu in hogere getale zal terugvinden in het eigen politiekorps en in andere uniformberoepen zoals bij het spoor, bewakingsfirma's, verzorgingssector, chauffeurs bij de Lijn, gevangenisbewakers, Bpost.. Misschien daarrond ook eens een forse campagne opzetten in Meulenberg, met het Europese geld van de recyclage van de Ford bv."

 
Houthalen-Helchteren, Meulenberg inclusief, een gemeente, beter dan een andere

En hoe situeert Houthalen-Meulenberg zich tussen andere gemeenten in Vlaanderen? Hieronder volgens enkele elementen samengesteld uit gegevens zoals gepubliceerd op de npdata-site. Elk gegeven is beschikbaar voor alle gemeenten. Voor elk element wordt de BuG vermeld waar deze gegevens uit zijn betrokken en waar deze ook voor andere gemeenten kunnen geëxploreerd worden. Telkens wordt een korte commentaar gegeven.

1. Bevolking 1831-2012: BuG 184 - Bevolkingsevolutie 1831-2012 

Bij de tot standkoming van België was Houthalen-Helchteren een kleine gemeente met enkel duizenden inwoners. Pas in 1925 komt er een expansie op gang door de kolenwinning die duurt tot 1984 met 25.516 inwoners, waarna de bevolkingsaangroei langzaam terugvalt door de mijnsluitingen en maar tot een tot een minimale groei leidt het laatste decennium: 30.515 inwoners op 01/01/2013.
  

 
2. Loop van de Bevolking 1989-2012: BuG 199 - Loop van de bevolking 1989-2012

De bevolkingsevolutie, was, behoudens enkele jaren (2002 en 2007), positief vooral door het natuurlijk saldo (meer geboorten dan overlijdens) dat het negatieve verhuissaldo( meer mensen die uit Houthalen-Helchteren verhuisden dan er naar toe kwamen) compenseerde. Migratie speelde in de bevolkingsevolutie de laatste 20 jaar maar een relatief kleine rol, maar is sinds 2007  licht stijgend ook al was 2012 een absoluut dieptepunt met een migratiesaldo van 49, het laagst sinds1998. Door het continue aanhoudende hoge natuurlijk saldo en het negatieve verhuissaldo blijft Houthalen-Helchteren een 'jonge gemeente' waar meer dan nu allicht blijkt, dient in geïnvesteerd.
 

In het grafische beeld is duidelijk te zien dat het natuurlijk saldo en in mindere mate de migratie het negatief verhuissaldo heeft gecompenseerd. De eerste grafiek betreft een gecumuleerd totaal, de 2de grafiek de situatie per jaar voor de bijkomende bevolking. In de derde grafiek is duidelijk dat het aandeel nieuwe Belgen in Houthalen-Helchteren, enkel gekeken naar de periode 1989-2012 relatief hoog is. De politieke vertegenwoordigers kunnen het zich niet permitteren om de diversiteit in de gemeente en gelijkwaardige leefomstandigheden te negeren. Zij geven soms de indruk de oude 'mijnaristocratie' te vervangen en zich als dusdanig te gedragen. Ze hebben alleszins al een 'kasteel' gebouwd dat doet herinneren aan de grote woning die de directeur van de mijn van Houthalen heeft laten bouwen (zie verslag erfgoed in punt 2 vooraf).
  

Houthalen-Helchteren
   

Houthalen-Helchteren
 
Houthalen-Helchteren
 

3. Wachtregister asiel in Houthalen-Helchteren - BuG 182 - Wachtregister asiel per gemeente

Met de inschrijving van 1 asielzoeker per 1.000 inwoners blijft Houthalen-Meulenberg ver onder het nationaal gemiddelde van 5 per 1.000 in België en 4 per 1.000 in Vlaanderen. In het verleden functioneerde een Asielcentrum in het oude vakantiecentrum Hengelhoef dat in 2005 evenwel werd verkocht, ondermeer ook na protesten van de bewoners.
  

4. Aantal Leefloners - BuG 195 - Aantal leefloners per gemeente

De gemeente Houthalen-Helchteren vangt 3 keer minder leefloners op dan het gemiddelde in België. Dat komt overeen met 78 leefloners op 30.394 inwoners, waarvan de helft een volledig leefloon krijgt en de andere helft een verminderd leefloon omdat zij dit combineren met een ander inkomen, meestal uit de werkloosheid of de ziekteverzekering.
 

 
5. Lokaal bestuur: arbeidsplaats - BuG 193 - Arbeidsplaatsen in lokale besturen

In  Houthalen-Helchteren werken er 625 contractuele en vastbenoemde ambtenaren verbonden aan het gemeentebestuur. Hiervan werken er 70 voor de lokale politie, 1 per 429 inwoners dus, het gemiddelde voor België is 1 lokale politieagent per 323 inwoners, maar hier zijn ook de grote steden inbegrepen - het betreft hier dus enkel de lokale politie. Naast de 168 gemeenteambtenaren werken er 66 bij het OCMW en verder de klassieke gemeentelijke diensten op het vlak van zorg, welzijn en cultuur.
 

 
6. Lokaal bestuur: woonplaats in de gemeente - BuG 196 - Wonen in de gemeente, lokale besturen
 
Hoeveel gemeentepersoneel woont in de gemeente, ongeacht in welke gemeente ze werken. Zo wonen er 76 politieagenten in Houthalen-Helchteren, en 141 die in een algemeen ziekenhuis buiten Houthalen werken, allicht in het ZOL in Genk. Ook wonen er 24 provincieambtenaren in Houthalen-Helchteren.
 

    
7. Arbeidspendel - BuG 167 - Arbeidspendel in elke gemeente

Van de 30.222 inwoners zijn er 21.012 tussen 15 en 64 jaar. Hiervan werken er 1.621 als zelfstandige en 10.946 als loontrekkende. Van deze 10.946 loontrekkende inwoners zijn er 2.659 die in de eigen gemeente werken, 8.287 verdienen hun brood evenwel in een andere gemeenten. Houthalen-Helchteren is dus niet erg zelfvoorzienend wat de tewerkstelling van eigen inwoners betreft, zeker na de sluiting van de mijnen, toen het wellicht anders was. Maar naast de 2.659 inwoners die in de eigen gemeente werken zijn er 5.989 die vanuit een andere gemeente in Houthalen-Helchteren komen werken. De gemeente zorgt dus voor werk voor 8.663 loontrekkende werknemers. Zij hebben dus een negatief pendelsaldo, dwz meer mensen die buiten de gemeente gaan werken dan er van buitenaf in de gemeente komen.
  

 
8. Criminaliteit - BuG 191 - Criminaliteitsgraad+ in alle gemeenten in België

De criminaliteitsgraad+ in Houthalen-Helchteren ligt met 5,6 feiten per 100 inwoners in 2012 beduidend lager dan het gemiddelde in het Vlaams gewest waar het 7,9 bedraagt. In de criminaliteitsgraad+ wordt ook rekening gehouden met in- en uitgaande arbeidspendel, toerisme, spoorwegverkeer, en studentenaanwezigheid die telkens worden omgezet in een bevolkingsequivalent. Tav van 2000 is er een daling in Houthalen-Helchteren met 18,4%, na de stijging in 2011 met 12,1% is er in 2012 een daling geweest met 0,3%. Voor een volledig verslag van de criminaliteit met detail voor elk misdrijf in 2012 met vergelijking vanaf 2000 zie het officiële politierapport Houthalen-Helchteren 2012. Men kan er nakijken hoeveel diefstallen, hoeveel drugsdelicten enz... Daarmee heeft men meteen ook het overzicht van de Politiezone Houthalen-Helchteren, gezien deze alleen maar bestaat uit Houthalen-Helchteren.
 

9. Gemiddeld belastbaar inkomen - BuG 191 - Criminaliteitsgraad+ in alle gemeenten in België

Het gemiddeld Belastbaar inkomen in Houthalen-Helchteren bedraagt 8.614€ per inwoner, dat is lager dan het gemiddelde voor België en een goed stuk lager dan in het Vlaams gewest waar het 9.860 € is. Voor Limburg bedraagt het gemiddeld belastbaar inkomen 9.438 €, zodat men Houthalen-Helchteren bezwaarlijk een rijke gemeente kan noemen, behoudens wat het nieuwe gemeentehuis betreft.

10. Gemiddeld m2 sport- en recreatieinfrastructuur: BuG 191 - Criminaliteitsgraad+ in alle gemeenten in België

In tegenstelling tot de situatie in de Brusselse gemeenten en met 3,7m2 sport-en recreatieinfrastructuur per inwoner bedraagt deze in Houthalen-Helchteren  62,1m2 per bewoner, dat is 3x meer dan het gemiddelde in het Vlaamse gewest. Houthalen-Helchteren is dan ook onderdeel van een belangrijk Limburgs natuurgebied, die ook voor sport- en recreatie is gevaloriseerd. De natuur is ook voor Meulenberg en haar jeugd een voorafname op de toekomst, als men er zorg voor draagt natuurlijk, voor de jeugd en voor de natuur.

11. Migratieachtergrond - BuG 179 - Fiche migratieachtergrond in elke gemeente

Voor de volledige fiche Houthalen-Helchteren met alle nationaliteiten, zie Fiche Houthalen-Helchteren. In onderstaand overzicht  worden enkel nationaliteiten met meer dan 10 inwoners weerhouden, in volgorde van aanwezigheid in de gemeente. In de 3de kolom worden zowel de vreemdelingen, Belg geworden vreemdelingen als hun nageslacht samengeteld, in de 5de cijferkolom wordt het percentage weergegeven, 36% van Houthalen-Helchteren heeft een migratieachtergrond. Onderaan de fiche wordt het aantal vreemdelingen en Belgen opgegeven, en het onderscheid Europese en niet-Europese achtergrond. Ook de Integratiemonitor van Houthalen-Helchteren opgemaakt door de Studiedienst van de Vlaamse regering omvat een schat aan informatie.

De Italianen (waar is de tijd dat de Italianen de 'slechteriken' waren) zijn nog de meest voorkomende migratieachtergrond in Houthalen-Helchteren met 11,4%, dan Turkije met 10,8% en vervolgens Marokko met 6,38%. Ook Spanje is nog met enig volume aanwezig, nl. 2,0%. Samen vormen zij 84% van alle aanwezige migratieachtergronden in Houthalen-Helchteren, het gaat dus om een wezenlijke maar toch nog beperkte diversiteit die 36% van de Houthalense bevolking omvat, met een migratie die quasi is stilgevallen maar met een relatief hoog natuurlijk saldo. Grieken en Polen zien volgens dit overzicht in mindere mate aanwezig in Houthalen-Helchteren, evenals andere Oost-Europese landen, die nochtans de weg naar Houthalen-Helchteren moeten kennen.
 

 
12. Aantal moslims - BuG 186 - Aantal en % moslims in alle gemeenten
 
13,5% van de bevolking in Houthalen-Helchteren is moslim, dat is 1/3 van de bevolking met migratieachtergrond. Hiermee komt Houthalen op het dubbele van de aanwezigheid van Moslims in België, en het drievoudige van de moslimaanwezigheid in het Vlaams gewest.
  

 
13. Verkiezingen - BuG 172 - Vergelijking kiesuitslag 2010 en 2012 per kanton
 
Houthalen-Helchteren behoort tot het kieskanton Peer, en dat geeft al aan dat de mentaliteit eerder al tot het Noorden van Limburg behoort dan tot Midden Limburg met Genk en het ligt verder van Hasselt dan Zonhoven. In 2012 is er, vergeleken op kantonniveau voor de Provincie in Limburg 9,36% minder Rechts of Extreem Rechts gestemd dan in 2010. Dat merkt ook de commentator in de Morgen van 17/10/2013 op het einde van z'n beschouwend artikel over de N-VA. In kanton Peer was die achteruitgang -9,74; dus iets hoger dan voor Limburg en een stuk hoger dan de -6,29% voor het Vlaamse gewest, dat door de provincie Antwerpen, toch nog -2,39%, het gemiddelde zag dalen. Deze achteruitgang komt vooral voort het communicerende vaten effect tav het Vlaams Belang en LDD. Ook in Houthalen-Helchteren verloor het Vlaams Belang 5,38% van de kiezers in 2012 en eindigde op 7,64% naast de 19,4% van de N-VA, zie Verkiezingsuitslag Houthalen-Helchteren 2012. Andere partijen voelen er blijkbaar voor de rol van de VB-benadering van migranten en de stigmatisering van de 'allochtone gemeenschep' wat criminaliteit betreft over te nemen. Zien wat dat geeft voor de verkiezingsuitslag op kantonniveau in 2014.
       

 
14. Werkloosheid - Nog niet gepubliceerde tabel Bevolking naar statuut, gemeente en leeftijd 2011

De toetssteen voor gemeentelijke of lokale problemen is nogal eens de werkloosheidsstatistiek, vooral dan voor jongeren. De tabel  Bevolking naar statuut, gemeente en leeftijd 2011 geeft hiervoor het volledige detail. Deze tabel gaat voort op de site van Steunpunt WSE, Vlaamse Arbeidsrekening, met zeer interessant en actueel materiaal voor elke gemeente in België. De originele gegevens en hun bronnen van het Steunpunt WSE staan op het 2de blz van de tabel.

De gegevens Houthalen-Helchteren zoals in de oorspronkelijke Steunpunt WSE-tabel

Een eenvoudige kopie van de gemeente Houthalen-Helchteren geeft al een erg interessant beeld. Per leeftijdscategorie wordt het aantal werkenden, niet-werkende werkzoekenden en niet-actieven naast elkaar gezet. Voor de 2 eerste categorieën wordt het % op de bevolking berekend, voor de werkloosheid wordt evenwel het % op de beroepsactieve bevolking berekend, een % van een % dus. Dat houdt dus geen rekening met het feit bv dat, gezien de leerplicht tot 18 jaar in België, er praktisch geen werkenden zijn tussen 15 en 17 jaar, behoudens enkele deeltijds-werkenden/deeltijds-lerenden. Daarom voegen we in de voorlaatste kolom het % werklozen toe berekend op de bevolking (in vet en zonder cursivering). Vooral in de jongerencategorieën is, zoals blijkt, de 'werkloosheidsgraad' misleidend omdat het geen rekening houdt met de studenten en andere niet- of nog-niet actieven. Het % niet-werkenden op de bevolking geeft een veel beter en meer vergelijkbaar beeld van de impact van de werkloosheid bij jongeren en in het algemeen. Bij de niet-actieven zijn inbegrepen de werklozen die niet beschikbaar zijn op de arbeidsmarkt, zoals bruggepensioneerden enz, vandaar hun hogere aantal en lagere aantallen werklozen in de oudere leeftijdscategorieën.

Zoals men kan vaststellen is het werkloosheids%, nl het aantal werklozen op de bevolking ook in de jongere leeftijdscategorieën erg laag, met een lager werkloosheids% bij de vrouwen, ook al ligt de niet-activiteit daar hoger (niet-activiteit is het verschil tussen 100% en de opgegeven activiteitsgraad).
 

 
Een nieuwe openplooibare tabel over de werkloosheid per leeftijdscategorie in elke gemeente

In de tabel Bevolking naar statuut, gemeente en leeftijd 2011, met sorteermogelijkheid, heeft npdata alle gegevens uit de Steunpunt WSE-tabel verwerkt in een openplooibare tabel waarin per gemeente onmiddellijk de gegevens en % kunnen gevonden worden. Hieronder worden enkele kerngegevens geëxtraheerd voor de leeftijdscategoriën 15-64 jaar, 20-24 jaar en 25-29 jaar, onderscheiden voor mannen en vrouwen.

Om de gegevens van Houthalen-Helchteren in profiel te zetten worden ze geplaatst naast enkele Limburgse gemeenten, Beringen, Heusden-Zolder, Genk, Hasselt, twee kleinere Vlaamse gemeenten, Vilvoorde en Sint-Niklaas, naast Antwerpen en Gent, twee Brusselse gemeenten Anderlecht en Sint-Jans-Molenbeek en 2 Waalse gemeenten, Luik en Charleroi.

Totaal gegevens 15-64jarigen: laag werkloosheids% en werkloosheidsgraad in Houthalen-Helchteren

Als de gegevens naast elkaar worden gezet zien we dat het werkloosheids% in Houthalen-Helchteren weinig verschil laat zien met andere Limburgse gemeenten, en ook lager ligt dan Vilvoorde en Sint-Niklaas. Ook de niet-activiteit bij mannen ligt relatief laag, in tegenstelling tot de vrouwen. De werkloosheidsgraad ligt gevoelig beneden het Belgische gemiddelde.
 

   
Leeftijdscategorie 20-24 jarigen - Hoogste beroepsactiviteit bij mannen in Houthalen-Helchteren
 
Als de cijfers voor de 20-24 jarigen apart worden genomen zien we geen wezenlijke verandering, Houthalen-Helchteren zit aan de goede kant van de statistiek wat werken, werkloosheid en niet-activiteit betreft. De niet-activiteit bij de mannen is het laagste van alle hier opgegeven gemeenten. Bij de vrouwen ligt deze hoger maar de werkzaamheidsgraad bij de vrouwen van 20-24 jaar is relatief hoog en het werkloosheids% zeer laag. Uiteraard kunnen de werkloosheidspercentages in bepaalde lokaliteiten zoals Meulenberg lager liggen, maar dat zal nooit extreme waarden opleveren, of een groot volume jongeren betreffen, anders zouden de algemene cijfers, zoals in grotere stedelijke milieus, hoger moeten liggen.
 
 

 
Leeftijdscategorie 25-29 jarigen: Vrouwelijk en mannelijke werkloosheid% en -graad is laag

Voor de 25-29 jaren verbetert het beeld nog voor Houthalen-Helchteren en steken ze zelfs Hasselt voorbij wat werkloosheidpercentage en werkloosheidsgraad betreft, bij de mannen toch. Ook de vrouwelijke werkloosheid in Houthalen-Helchteren blijft laag bij een lage niet-activiteiten, hetgeen wijst op een geëmancipeerde en werkzame bevolking, en dat kan maar in de mate dit ook in voldoende mate in Meulenberg het geval is.
 

 
15. Centrumgemeenten:  Bevolking naar statuut, gemeente en leeftijd 2011

In de tabel Bevolking naar statuut, gemeente en leeftijd 2011 in de 2de kolom (linker plusje boven openen) kan de selectie gemaakt worden voor 'centrumsteden' zodat alle gegevens voor alle leeftijdscategoriên onmiddellijk voor de 13 centrum steden kunnen afgelezen worden + deze van Houthalen-Helchteren die er ter referentie aan toegevoegd wordt..

Over de verantwoording van de keuze van de 13 steden en de beleidsplannen door de Vlaamse overheid, zie Vlaanderen Lokaal beleid
 
Werkend, werkloos en niet-actief in de 13 centrumsteden met, voor de oefening, Houthalen-Helchteren erbij. De tabel is opgemaakt in volgorde van aflopend werkloosheids%. Houthalen-Helchteren springt er nergens uit, zeker niet wat werkloosheids% en ook niet de werkloosheidsgraad betreft, en nergens vallen de cijfers erg negatief uit, ook in Antwerpen niet. Het bevestigt de laatste Vrindt-cijfers over de relatieve tevredenheid van de Vlaming met z'n levensstaat, de beste na Zweden en Denemarken. In tegenstelling tot wat de Wever in de 7de dag liet verstaan, is er naast een groot overheidsbeslag (doet onwillekeurig toch aan wafels denken) een grote en door de bevolking geapprecieerde teruggave langs de zekerheidssystemen, onderwijs en publieke dienstverlening. Maar men wil de 'perceptie' anders maken, het kan niet goed (genoeg) zijn. Dat Antwerpen alsmaar verder in haar eigen vel zal gaan snijden kan voor een stuk afbreuk gaan doen aan dit relatieve welbevinden, maar daar moeten de Antwerpenaren in 2018 maar over oordelen, evenzeer als de Meulenbergenaren en de andere Houthalense-Helchtenaren over hun beleidsvoerders en het potje dat ze van de Meulenbergse crisis maken en de onderliggende agenda die men wil forceren.
 

  
Als enkel gekeken wordt naar de 20-24 jarigen in de Centrumsteden (en Houthalen-Helchteren) blijft Houthalen-Helchteren op plaats 1 wat beroepsactiviteit betreft, nergens anders is de beroepsactieve bevolking bij de mannen zo hoog, met een zeer hoge werkzaamheidsgraad en een relatief laag werkloosheidspercentage. Ook bij de vrouwen van 20-24 jaar oogt het beeld mooi, weliswaar met een relatief hogere niet-activiteit, maar toch een erg laag werkloosheids%.
  

 
En misschien is er wat voor te zeggen om de beleidsaanpak met 13 centrumsteden te herzien, of minstens uit te breiden met andere gemeenten op basis van specifieke of geëvolueerde criteria en op basis van een grotere kennis van het gemeentelijk reilen en zeilen. Dan hoeven burgemeesters zich niet meer sterk te maken op basis van de gaten in hun gemeente die zij zelf voor een stuk mee laten vallen, of proberen weg te snijden, zoals Steve Stevaert ooit met een mooi beeld gezegd heeft.
  

BuG 201  on-line                        Printversie (12p)

Werkend, niet-werkend, niet-actief per gemeente en leeftijd
in de tabel: Bevolking naar statuut, gemeente en leeftijd 2011
met selectie gewest en gemeente en sorteermogelijkheid

 
Jan Hertogen, socioloog
www.npdata.be
0487 335 552