BuG 193 – Bericht uit het Gewisse – 30 juli 2013

BuG 193  on-line                            Printversie (5p)

Werknemers lokale besturen per sector in elke Belgische gemeente

Zoek de gegevens van jouw gemeente in Gemeentepersoneel 2012 in elke gemeente

Dit is een tussendoortje, een amuse-gueule,
 maar die smaken soms 't beste en naar meer

En als ...

En als we nu eens wisten hoeveel personeel er per gemeente tewerkgesteld is bij de plaatselijke overheid, en hetzelfde bij de provinciale overheden,
en als we nu eens wisten in welke sectoren dat overheidspersoneel, vastbenoemden en contractuelen samengenomen, actief is,
en als we nu eens wisten welke de ouderdom was van al dat personeel en dit per deelsector,
en als we, voortgaande op dat gegeven, eens wisten hoeveel % van dat personeel 50+ en 55+ is,
en als we dus eens wisten hoeveel personeelsleden van de plaatselijke overheid de komende 10 en 5 jaar zeker met pensioen zullen gaan en allicht wat vroeger,
en als we dus niet alleen wisten voor welke kostprijs de gemeenten het komende decennium staan maar vooral in welke vervanging ze moeten voorzien, dus hoeveel jongeren en inwoners met migratieachtergrond hier een plaats zullen krijgen,
en als het ‘gezaag' over dat pensioen wat zou verstommen en de aandacht zou uitgaan naar de enorme kansen die zich het komende decennium in alle gemeenten aandienen voor tewerkstelling, meer speciaal voor jongeren,

dan breng de tabel Gemeentepersoneel 2012 in elke gemeente een oplossing voor al deze vragen.

De kop van de tabel voor Antwerpen
  
Met de ingifte van de gemeentelijke NIS-code, 3de rij in de tabel, volgt onmiddellijk het antwoord op al deze vragen. En wie de gemeentelijke NIS-code niet kent kan deze langs de link eenvoudig opzoeken. Enkel de eerste 18 sectoren worden hieronder voor Antwerpen in beeld gebracht ter illustratie. Meteen is al duidelijk dat 36% van de gemeentelijke overheid, 1/3 van de waterdistributie, toeristische diensten, lokale politie en brandweer en bijna de helft van het havenpersoneel binnen dit en 10 jaar aan vervanging toe is.
 

 
Voor elke gemeente wordt na ingifte van de NIS-code automatisch het aantal personeelsleden per leeftijdsjaar geselecteerd uit het totaal aantal van 366.686 RSZ-PPO-werknemers, en dit voor elk van de sectoren die in de gemeente voorkomen. Voor elke NACE-code wordt de omschrijving van de sector automatisch opgehaald en toegevoegd aan de sectorcode. Tevens worden het aantal en % 50 en 55plussers automatisch berekend. En klaar is Kees, Bart of Mohammed.

De openplooitabel geeft ondermeer het geheim van de verdeling per leeftijd prijs

Langs de 2de rij kan nog de keuze per gewest gemaakt worden en langs de 4de rij, telkens in kolom i het detail volgens geslacht. Meer nog, langs het +je bovenaan rechts kan voor elke deelsector het aantal per leeftijdsjaar tussen 15 en ouder zichtbaar gemaakt worden. Langs het +je linksboven kan het aantal 50 en 55+ open geplooid worden. Het middenste +je is een standaardkolom in elke draaitabel in excel.

Wie het gemeentelijk gegeven inzwart en kopieert naar een andere tabel kan zelf aan het werk voor berekeningen en grafieken. Best eerst het ingezwarte gebied 'eenvoudig' plakken  en daarna 'speciaal' plakken en de 'waarden' kiezen; Daarna kan men de eigen gemaakte tabel wat fatsoeneren, bv een kadertje zetten rond het totaal en eenvoudig uitprinten. Hieronder vind je zo een tabel voor Mechelen.

Nog een technische verduidelijking

Een gemeente dient voor de RSZ-PPO (Plaatselijke en Provinciale Overheden) elke werknemer onder te brengen in een van de  916 NACE2008 codes, niet zoals bij de RSZ waar het de onderneming is die in een bepaalde NACE2008 code krijgt die achtereenvolgens ook aan de werknemer wordt toegekend. Het hangt dus van de nauwkeurigheid en nauwgezetheid af van de gemeente waar iemand ondergebracht wordt. Sommige gemeenten, bv Antwerpen beslissen bv dat geen enkele werknemer onder de nochtans voorziene code OCMW-personeel gezet wordt. Allicht omdat andere diensten bepaalde OCMW taken overnemen, als 'autonome' dienst functioneren en het OCMW-vakje leeg blijft. Anderen zetten bv ook personeel van rusthuizen onder OCMW-personeel ook al is dat niet toegelaten. Voor het GECO personeel is dat evenmin altijd duidelijk. Nog anders is het voor ziekenhuiswerknemers na fusies van bv ziekenhuizen waar het personeel de keuze krijgt om nog onder ‘openbaar statuut’ in het  privéziekenhuis te blijven werken.

Naast de lokale besturen wordt ook de personeelsopgave gedaan van werknemers bij de provinciale overheden. Deze komen dus enkel in de provinciehoofdsteden voor.

Mechelen als illustratie van de matrix waarbinnen de lokale gegevens  worden gevat

Mechelen is een centrumstad met 82 499 inwoners, zonder veel specifieke functies, behoudens van publieke bejaardenhomes - 1/5 van het gemeentepersoneel werkt in bejaardenhomes. Mechelen heeft dus maar een beperkt aantal sectoren waarin haar personeel actief is. Op een totaal van 2.492 personeelsleden op 31/12/2013 zijn er 461 als gemeentelijk overheidspersoneel ingeschreven en 386 als OCMW-personeel, 363 bij politie en 94 bij de brandweer. Hier vallen direct enkele algemene tendensen op, ondermeer dat 38% van het gemeentelijk overheidspersoneel 50 jaar en ouder is.

In culturele centra, bibliotheken, musea en sportcentra is een meerderheid van personeel 50 jaar of meer, zelfs in belangrijke mate 55+. In gans deze culturele sector staat Mechelen en vele andere gemeenten voor een grote en uitdagende personeelswissel. Ook reinigingsdiensten en brandweer zullen een belangrijke transitie van personeel kennen.
 

 
411 personeelsleden werken in Rusthuizen voor Bejaarden, 89 in Kinderdagverblijven. Ook 4 huisartsen staan op de loonlijst van de gemeente, alsmede nog 104 werknemers van ziekenhuizen ook al baat Mechelen geen ziekenhuis meer uit. Het betreft hier evenwel 104 personeelsleden die bij de fusie van het Mechelse publieke ziekenhuis met het privé ziekenhuis voor het openbaar statuut gekozen hebben. 86% van dit personeel is ouder dan 50 en zelfs de helft meer dan 55 jaar. De saneringsoperatie van personeel in Mechelen ziet er dan vrij simpel uit: wachten tot deze 104 met pensioen zijn, de vervanging gebeurt hoe dan ook door het privéziekenhuis.

Gemeentelijke jeugdwerking in Mechelen, Antwerpen en Vilvoorde

27 personeelsleden ressorteren in Mechelen onder jeugdwerk, vergeleken met Antwerpen waar er 58 onder deze noemer staan is dit erg veel, of moeten we zeggen extreem weinig in Antwerpen. In Vilvoorde vinden we geen enkele gemeentelijke jeugdwerker terug - waar is de tijd dat daar nog een jeugdhuis was voor jongeren met een migratieachtergrond?. Heb me eens door een 'kenner' laten uitleggen wat het verschil was tussen een Mechelse en een Antwerpse Marokkaan, nl dat in Mechelen de Marokkaanse jongeren langs een jeugdhuis en eraan verbonden jeugdwerkingen een identiteit hebben kunnen opbouwen en zo gemakkelijker hun plaats in de samenleving konden verwerven, in Antwerpen was dat niet of veel minder het geval en wat in Vilvoorde bestond (het oude Mikst en het jeugdhuis) is vakkundig door de politiek (en de veiligheidsdiensten?) om zeep geholpen, en wie staat er nu aan de klaagmuur? Het is evenwel nooit te laat om de toekomst te verzekeren door in het heden te doen wat men in het verleden gelaten heeft.

Oud, ouder, oudst bij ZINA Antwerpen?

Van het Ziekenhuisnetwerk Antwerpen (ZINA) staan er 2.135 werknemers van de 7.000 op de gemeentelijke personeelslijst in Antwerpen. Daar is niets mis mee maar verwonderlijk is toch dat 54% van deze 2.135 gemeentelijke ziekenhuiswerknemers 50 jaar of ouder zijn en 29% ouder dan 55 jaar. Als je de opdeling naar geslacht maakt zie je dat van de 419 mannelijke personeelsleden er 69% meer dan 50 jaar zijn en 42% meer dan 55 jaar. Of is ZINA een privé-ziekenhuis geworden zodat enkel nog de personeelsleden die opteerden voor het publieke statuut onder de gemeentelijke noemer zijn gebleven. Binnen enkele jaren zijn die dan allemaal uit de gemeentelijke boeken verdwenen.

Maar hoe dan ook, al die oudere, dure personeelsleden zullen binnen de kortste keren vervangen worden door jong en allicht veelkleurig ziekenhuispersoneel,  of zal men zo veel mogelijk diensten gaan uitbesteden aan Sodexo en aan andere commerciële voorzieningen die maar al te graag, langs de (oude) publieke dienstverlening inbreken in de zorg? En zal men vooral op zoek gaan naar witte personeelsleden van buiten Antwerpen, of zal men zoals in Mechelen toelaten dat zowel in Rust- als de Ziekenhuizen personeelsleden met aangepast ziekenhuiskapje, voor de moslima's vallabel als hoofddoek, de dienst uitmaken.

De larie en apekool van langer werken

Elke gemeente laat in z'n personeelsverdeling z’n eigen ‘cachet’ zien en vooral dan de diensten met ouder personeel. Het is onontkoombaar dat het komende decennium de jongeren opgezogen zullen worden in deze drastische en veelomvattende verjonging van het personeel in een relatief kort tijdsbestek van 15 jaar (=5 bachelorgeneraties) hetgeen er zal toe leiden dat de jongeren- en de algemene werkloosheid met middelpuntvliedende kracht zal opdrogen.

Wie voldoende ter zake en gedetailleerd de tewerkstellingsevolutie onder ogen ziet en vooruitkijkt naar de toekomst zoals Jef Maes (ABVV) en Gilbert de Swert (ACV) botst onmiddellijk met de dubbele agenda en de dubbele tong van de pleitbezorgers van 'langer werken'. Langer werken is voor wie naar de werkelijkheid kijkt vooral bedoeld voor de diensten met veel oudere ambtenaren en publieke dienstverleners. Niét zoals men zou moeten denken om de kostprijs van het ouder worden en de pensioenen te betalen, maar wel omdat men niet voldoende jongeren en migranten zal vinden om alle jobs de komende 15 jaar op te vullen, zeker als de migratie (verder) beperkt wordt. Al het andere dat men daarover zegt en vooral bedoelt is meestal larie en apekool. Peter Van Rompuy en Robrecht Bethuyne zouden als onbeslagen wetenschappers beter moeten weten en zich niet zomaar voor gelijk welke ideologische kar laten spannen die zich daarbij nog diametraal tegenover de christelijke arbeidsbeweging stelt. Hopelijk hebben die binnen de CD&V nog voldoende slagkracht om dit soort van tewerkstellingsbakerpraat te counteren.

We hebben aan Peter en Robrecht nog volgende brief gestuurd de dag dat zij hun voorstel voor langer werken kond deden, vooral dan m.b.t. de enormiteit die Robrecht in Ter Zake debiteerde.. Het is meteen de inleiding op een volgende BuG.

Beste Robrecht en Peter,

Heb Ter Zake nog eens bekeken en opnieuw gehoord dat "de problemen ernstig zijn omdat 1.000.000 werkenden met pensioen zullen gaan en er maar 200.000 voor de vervanging kunnen instaan". Dat slaat, zoals je nu wel zelf zal beseffen, nergens op, maar het is wel gezegd.

Omdat ik zelf midden in dit soort cijfers zit (zie vorige BuG over de tewerkstellingsevolutie: http://www.dewereldmorgen.be/blogs/jan-hertogen/2013/07/24/non-profitsec...) en ik een volgende publicatie voorbereid over de tewerkstelling in elk van de 916 subsectoren met het aantal en % 45+, 50+, 55+ en 60+ heb ik speciaal voor jullie bijgaand schemaatje opgemaakt met de situatie op 31/12/2012. Het is uit meerdere oogpunten interessant natuurlijk maar ik beperk me tot de 50+ in % en vooral in aantal, nl. 947.646 loontrekkenden die 50+ zijn, dus ¼ van de totale loontrekkende tewerkstelling van 3.734.068, dwz waarvan men kan aannemen dat ze binnen de 10 jaar dienen vervangen, op een restgroep na.

Deze 947.646 komen allicht overeen met, afgerond 1 miljoen, die je in Ter Zake vermeldde.

Maar wat met die 200.000? Graag daar een toelichting bij. Omdat ik me door de jaren heen gespecialiseerd heb in het nagaan van de oorzaak/berekening van foute cijfers deze hypothese. De instroom van nieuwe werkkrachten na onderwijs, bevolkingsstijging, migratie is voldoende om deze 947.646 te vervangen – dat ligt ook al op ongeveer 90.000 per jaar, het is evenwel onvoldoende om de tewerkstellingsstijging, dus de bijkomende tewerkstelling op te vangen die gemiddeld 20.000 per jaar kan bedragen de komende 10 jaar. Je hebt dan in feite het gewone verloop van de tewerkstelling, die 1 miljoen die geen probleem zijn, vergeten te vermelden en enkel over die 200.000 gesproken zonder allicht goed te beseffen waarop die terug sloegen. Ik probeer maar. Die bijkomende 200.000 zullen uit de werkloosheid geplukt worden die daarmee op 10 jaar tijd zal halveren, dat staat in de sterren geschreven!

Ik ben steeds bereid om een en ander verder toe te lichten, en ook wat argumenten aan te dragen om niet te sterk in te zetten op die verlenging van de pensioenleeftijd, toch niet zonder de eindeloopbaan met een verhoogd aantal betaalde verlofdagen (+12 op 58 jaar en +12 op 60 jaar) leefbaarder te maken bv.

Met vriendelijke groeten,

Jan Hertogen

 
BuG 193  on-line                 Printversie (5p)

Gemeentepersoneel 2012 in elke gemeente

Jan Hertogen, socioloog
www.npdata.be
0487 335 552