BuG 184 – Bericht uit het Gewisse – 9 april 2013

BuG 184  on-line                             Printversie (7p)
 
Als Vilvoorde het centrum van de wereld wordt
 is er iets mis met de wereld of de verslaggeving
   
Vilvoorde: 39ste in bevolkingsaangroei en niet 1ste.
Unieke gegevens bevolkingsevolutie 1831-2012 in alle
 Belgische gemeenten: Bevolking per gemeente 1831-2012.
 
9 op 10 spoorwerkers is man, en 56% van hen is 50+
Wanneer serieuze i.p.v. schertsmanagers bij 't spoor?
Moeten Brusselse Marokkanen Belgisch spoor redden?
% vrouwelijke tewerkstelling in Brussel is er het hoogst.

En dan nog de altijd interessante rapportering van Edith
Lodewijcks: "Recente immigranten in Vlaanderen. Wie zijn ze?"

 
Kolder 1. Ja ik beken, ik heb een arcopar-aandeel (van m' moeder geërfd die voor elk van haar 8 kinderen een aandeel gekocht had) waarvoor mij in 2009 een dividend van 2,35€ is uitbetaald dat in een wachtrekening is geplaatst waarop in totaal al 9,87€ gespaard is maar waarover ik niet vrij kan beschikken.
- Ja ik beken, ik heb, 10 jaar na het tot stand komen van de diestenchequessaga vorige maand voor het eerst 4 dienstencheques uitgegeven om de kuis te laten doen.
- Ja, ik ben in een ver verleden nog coördinator geweest van het MIKST dat nu alle moeite heeft om de Vilvoordse jongeren (de nieuwe oostfrontstrijders zoals ze worden genoemd) op andere gedachten, te brengen, of zijn zij zelf motor van  deze campagne of krijgen zij de (veiligheids)diensten niet gecontroleerd die hen en de jongeren controleren met nogal eens de vraag wie controleert en wie gecontroleerd wordt? Hoeveel van de nu al 84 strijders voor de goede zaak zijn dat uit overtuiging en hoeveel om de overtuigden in het oog te houden, fifty fifty? Van wie al 'in aanraking gekomen is met het gerecht' weet je het, van de andere (nog) niet.
- Ik beken, zoals Martens in het vrt-journaal van 08/04 vond dat Tatcher een radicale politica was, die het daarbij niet te best voorhad met Europa, zo ben ik ook altijd al (een beetje) radicaal geweest (geen iron man maar ne moeilijke mens, dixit FW), en meer nog, ik vraag me af of ik verder aan het radicaliseren ben, wat is daar mis mee trouwens, door te radicaliseren komt men meestal op de juiste pad terecht. Of moet voor dat soort 'radicalisatie' ook een 'expertisecentrum' komen, of bestaat dat al?
- Ik beken, ik heb vorige week m'n domicilie aangevraagd in Mechelen (voor 10€ langs het E-loket) en zo verlaat ik definitief Vilvoorde en verleg ik m'n 'actieterrein' (geen minuut te vroeg, zoals blijkt).
- Ik beken, ik heb Charel nog gekend in Leuven, volgens eigen zeggen een oud-Koreastrijder, wiens compagnons gisteren nog met bruine petten konden vertellen dat het hen om het avontuur te doen was en om tegen de communisten vechten, zo glunderende een oudje. Binnen 50 jaar zullen medailles uitgedeeld worden aan de Marokkaanse jongens die indertijd op avontuur trokken naar Syrië om er een toen nog autonome staat aan te vallen.
- Ik beken, ik ben in 2003 in Damascus geweest om er voor Firegym een peace-race voor te bereiden om de oorlog te voorkomen die volgens hen toen al voorbereid werd en binnen 10 jaar zou uitbreken. Maar ik heb er 48 uur in de transit moeten verblijven, waar ik de toeristische brochure in het Nederlands vertaald heb en die, vanuit een pc daar in de luchthaven, heb kunnen publiceren, voor een verslag zie Jan in Damascus. Voor wanneer een medaille voor de vooruitziende blik van Carlos en de zijnen van Firegym Brussel?

Kolder 2. Voor de dagelijkse portie kolder en klucht hoef je maar de journaals van vrt1 te volgen. Nadat Annick Ruyts zich de allures van Vrancks aanmeet om verslag te doe over seks is het Tim Verheyden die de kijkers langs skype Syrië kan aanbevelen als land waar slaapproblemen het best opgelost raken. Het is me trouwens een raadsel waarom verslaggeving vooral de reporter in de aandacht plaats en de kijker verplicht langs de ogen van een meestal kleinzielige journalist de werkelijkheid te bekijken. Dat het anders kan bewees de recente reportage van Holland Doc over de Argentijnse grootmoeders van de Plaza de Mayo in Argentinië.

In het middag- en avondjournaal op één van 08/04/2012 kon Tim Verheyden, overgekomen van VTM, meteen een hoofdvogel schieten in z'n berichtgeving over de Vilvoordse oostfrontstrijders. Vilvoorde zou namelijk de snelst groeiende gemeente van België zijn. Dat moet hij niet zeggen als ik het kan horen natuurlijk. Ik was juist bezig na te gaan waarom m'n overgrootmoeder, Marie Leysen in 1880, zo'n 130 jaar geleden, van Vorselaar naar Brussel trok om er te 'dienen'. Daarvoor moest ik m'n databestanden met de bevolkingsevolutie van alle gemeenten vanaf 1831 terug opsporen en omdat ik er toch mee bezig was en Tim Verheyden hoorde, maar meteen tot een groot bestand verwerkt, nl Bevolking per gemeente 1831-2012. Voor Antwerpen had ik dat trouwens al gedaan, zie BuG 169. Maar nu ging het dus over Vorselaar en verder Vilvoorde.

Voor m'n overgrootmoeder heb ik kunnen vaststellen dat: tussen 1850 en 1890 er wel degelijk een bevolkingsvermindering geweest in Vorselaar, en zij was erbij. Begon de diamantnijverheid in de Kempen al wat barstjes te vertonen (een achternonk van mij is nog actief geweest als schijfhersteller), werden er teveel kinderen geboren, wilden de jonge meisjes naar 't stad en was Antwerpen niet aantrekkelijk genoeg? In ieder geval week ze uit naar Brussel, the place to be, tot 1966 althans want dan legde de verouderde bevolking er het loodje bij neer en werd de alsmaar grotere leegstand welstand voor de alsmaar talrijker toestromende migranten. Want in tegenstelling tot wat men wel eens wil (doen) geloven, is het niet de migratie die voor de bevolkingstoename zorgt maar voor een herbevolking van de leegstaande steden, een proces dat nog lang niet is afgelopen zo zal blijken.
 

 
Brussel-stad had bij het ontstaan van België een vergelijkbare bevolking als wat nu het district Antwerpen is (de oude gemeente Antwerpen voor de fusie). En zij kenden beiden een vergelijkbare bevolkingstoeame tot in het begin van vorige eeuw: tot 218.692 voor Brussel en tot 312.759 voor Antwerpen (distrikt). En dan begon de afkalving van hun bevolking die een eeuw duurde, nl tot 133.489 voor Brussel-stad in 2002 en een halvering van de Antwerpse bevolking tot 164.962 in 2001. Dat er nog veel plaats is in Antwerpen-district en Brussel-stad om het ontvolkingsproces dat juist een eeuw geduurd heeft op te vangen blijkt uit onderstaande grafieken. De migratie is in deze twee steden nog maar pas begonnen het gat te dichten.
    

 
Unieke gegevens over de bevolkingsevolutie 1831-2012 in alle Belgische gemeenten

Van de AD SEI hebben we bestanden ter beschikking gekregen die toelieten de volledige evolutie van 1831 tot 2012 in beeld te brengen. Van 1978 tot 2012 de officiële bevolkingscijfers per gemeente, dus de situatie na de fusies. Vóór de fusies is een 'reconstructie' op het niveau van de na-fusiegemeenten een moeilijke zaak, ook al was het materiaal tussen 1907 en 1977 voorhanden. Maar gezien gemeenten bij fusies niet altijd in hun geheel naar een grotere eenheid overgingen staat men hier voor onoplosbare problemen. Voor de toestand tussen 1831 en 1977 wordt daarom voortgegaan op de volkstellingen zoals verwerkt in een bestand van UCL-professor Poulain, waarbij de bevolkingsgegevens, behoudens voor Antwerpen, op het niveau van de fusiegemeenten werden bijeengebracht. Voor Antwerpen werden door ons de nafusiegemeenten bijeengenomen en door interpolatie werden door ons voor alle gemeenten de tussenliggende jaren lineair berekend.

De bevolkingsevolutie voor alle gemeenten is na te slaan in tabel:  Bevolking per gemeente 1831-2012. Het excel-bestand heeft 2 bladen: in het eerste zijn de gegevens per gemeente dynamisch te exploreren, men kan de gemeenten sorteren en volgens gewest ordenen. Onderaan de tabel wordt een overzicht gegeven per  arrondissement, provincie, gewest en rijk. Ook wordt de evolutie gegeven in % voor de laatste 2 decennia, decenium, laatste 5 jaar, laatste 2 jaar en laatste jaar.

En op een eenvoudige manier kan men zelf het grafische beeld voor elke gemeente tot stand brengen (zoals in de grafieken hierboven en hieronder). Men dient enkel de rij met de gegevens van de gemeente (of andere eenheid) te kopiëren uit het blad 'bevolking' en deze te plakken op de aangegeven plaats in het blad 'grafieken' en de grafiek wordt automatisch aangemaakt. Als voorbeeld is Zelzate gekopieerd, waar pas in 1982 de bevolkingsafname begon en pas recent door een beperkt groeiende migratie is omgebogen. Een patroon dat regelmatig terugkomt.

De gemeentenamen in het Nederlands en in het Frans

De gemeenten zijn alfabetisch geordend en de gegevens zijn ingeplooid per 5 jaar, op de +jes klikken om ze te openen. Ook kan de namenlijst van gemeenten ontdubbeld worden, in een Nederlandstalige en Franstalige lijst, met telkens de naam in de andere taal tussen haakjes.
 
Ter attentie van Tim Verheyden: de snelst groeiende gemeenten van België
 
We zijn Tim niet vergeten. Zoals alle industriële gemeenten is er in Vilvoorde vanaf 1970 een zoenk in de bevolkingsevolutie en de haak door de bevolkingsherneming langs de migratie:

 
Dat Vilvoorde de snelst stijgende bevolking zou hebben van België is evenwel volledig uit de lucht gegrepen. Tim zal allicht ook niet de snelst groeiende journalist worden in België. Voortgaande op de laatst gekende gegevens van 2012, vergeleken met de bevolking van 2011 staat Vilvoorde met +1,2% op de 96ste plaats wat bevolkingsaangroei betreft en dit op 589 gemeenten in België. Neem je enkel de Vlaamse gemeenten dan staat Vilvoorde op de 29ste plaats. In een evolutie over 2 jaar staat Vilvoorde met +3,4% op de 37ste plaats in België en op de 7de plaats in Vlaanderen. Nemen we een periode van 5 jaar (ragorde in de tabel hieronder) dan steeg in Vilvoorde de bevolking tussen 2007 en 2012 met 8% en zij komen hiermee op de 39ste plaats in België en de 8ste in Vlaanderen, zelfs voor Antwerpen met 7,8% groei, dat (maar) op de 10de plaats komt in Vlaanderen en zelfs in onderstaande Belgische lijst niet voorkomt. Het laatste jaar zakt Vilvoorde dus tot de 29ste plaats in het Vlaams gewest en tot de 96ste plaats in België. Het zat Tim echt niet mee.
  

 
Misschien heeft burgemeester Bonte zomaar wat uit zijn bonten geslagen en is Tim daar glansrijk ingelopen. Om Vilvoorde een grootstad te noemen, of onder de invloed van de grootstad zulke 'problemen' kennen, daar moet je wat verbeelding voor hebben en niet van Vilvoorde zijn. Sinds de tram 58 is geliquideerd (ik beken, ik ben daar nog gaan voorliggen om te verhinderen dat de laatste tram zou vetrekken, iedereen heeft een uur moeten wachten!) moeten de Marokkanen met de taxi naar Vilvoorde. Vilvoorde is misschien wel het centrum van coördinatie van de Marokkaanse en de andere veiligheidsdiensten, ze hebben daar toch al jarenlang ervaring mee. Ook Somers vond dat Mechelen in een grootstedelijk gebied lag omdat het juist in het midden ligt tussen Antwerpen naar Brussel. 't Stad heeft het altijd gedaan, alhoewel het merkwaardig rustig blijft in Brussel en Antwerpen wat Syrië betreft. Werken de Brusselse diensten efficiënter?
 
Kolder 3. M'n peter Jean-Baptist Heinig, nog in Frankrijk naar school geweest (met een Duits klinkende naam) in de gemeente waar ook Les Sources Jean-Baptist gelegen zijn (een van de 22 mineraalwaters die in Cristalline samengebracht worden, het geprefereerde merk van Vlaamse vakantiegangers in Frankrijk) dus m'n peter was eerst ajusteur en later visiteur van de treinen in Schaarbeek, ondermeer belast met het nazicht van de locomotief van de Koninklijke trein wanneer die moest uitrijden, het vliegtuig was toen nog niet zo evident. In 1920 is hij bij het spoor in dienst gegaan en in 1947 op pensioen gesteld, het jaar van m'n geboorte. 3 jaar en half krijgsgevangene geweest in Alten Grabow in de 1ste oorlog, maar daar nooit invaliditeit, vervroegd pensioen of compensatie voor gevraagd. En daar was hij fier op, ook al is hij (te) vroeg gestorven.
 
Infrabel, de geëvolueerde en gefragmenteerde firma van m'n opa, bestond het, om 1 dag na m'n vorige BuG 183 over Sporen naar tewerkstelling, meteen de nagel op de kop te slaag: 600 niet ingevulde betrekkingen in 2012 terwijl er elk jaar meer dan 1.000 op pensioen gaan, en dat nog maar voor een de drie delen van de NMBS. Dat bij de NMBS iedereen maar gewoon doordoet, dat is niet alleen kolder, dat is een klucht. Wanneer komen er eens serieuze managers aan de top van de MBS i.p.v. schertzfiguren als, Marc Descheemaecker, Jannie Haek en och heren, Sabin S'heeren, nog verantwoordelijk voor het nog altijd voortdurende drama van het Vlaamse gehandicaptenvervoer en dan z'n schup gekuist bij de Lijn.
 
53% van het huidige spoorwegpersoneel is op 01/01/2012 ouder dan 50. Als je de mannen apart neemt (89% van  het totaal) zijn er dat 56%, bij de vrouwen zijn 25% 50+, maar slechts 1 op 10 personeelsleden bij het spoor is vrouw.
 

 
Binnen 10 jaar is meer dan de helft van het huidig spoorwegpersoneel (meer dan 37.160 personeelsleden op 01/01/2012) verdwenen als ze al niet vroegen 'aangaan' Tussen 30 en 50 jaar is er quasi niemand in dienst en de instroom van jongeren is de laatste 10 jaar rampzalig laag geweest. Enkel een doelgerichte actie, zowel gericht naar jongeren als naar de leeftijdsgroep 30-50 jaar zal voldoende spoorwegpersoneel kunnen opleveren, en dit in een heel breed gamma van functies. Maar dan moet men beseffen dat het al kwart over twaalf is. Maar nee, men is met Fyra-klusjes bezig, of was/is het de bedoeling om gans de spoordienst maar (verder) aan de privé uit te besteden en is de bovenstaande grafiek daar al een illustratie van? Het is best de problemen aan te pakken op het ogenblik dat ze zich stellen.

Of zit het spoorwegpersoneel nog in het schuitje waar De Lijn 10 jaar geleden in zat, nl een exclusie, bij CAO vastgelegd, van 'vreemdelingen', ook voor contractuele jobs, hetgeen onwettelijk was en is. Het loont de moeite dat eens na te gaan.
 
Zal Brussel en de migranten de ijzerenweeg redden
 
M'n peter zal wel een van de vele Brusselaars geweest zijn die indertijd bij de 'ijzerenweeg' hun brood verdiende. Voldoende reden om eens na te gaan hoeveel inwoners van het Brussels gewest nu nog bij het spoor tewerkgesteld zijn. Brussel is een knooppunt van spoorwegen en vanuit Brussel kunnen gemakkelijk vele stations met personeel bediend worden zou men zo denken. Maar ook omgekeerd natuurlijk, vanuit de provincie en de periferie is men ook vlug in Brussel.

53,6% van het spoorwegpersoneel woont in het Vlaams gewest, 42,7% in het Waals gewest en 2,8% in het Brussels Hoofdstedelijk gewest, 4 x minder dus dan hun aandeel in de bevolking, en 10x minder dan het gewicht van het 'Brusselse spoor en haar stations' in het geheel van de spoorbedrijvigheid in het land, dat toch op 30% kan ingeschat worden. Na de grafiek over de verdeling van het personeel volgens leeftijd maakt de 2de grafiek de onderbezetting van Brussels in de spoorbedrijvigheid op alle leeftijden duidelijk.

 
In het Vlaamse gewest worden vooral de jongeren gerecruteerd, en vooralsnog niet in Brussel. Of zal de NMBS-politiek verder blijven bestaan uit exclusieven: liever vrouwen en gehandicapten dan Marokkaanse jongens, ook al zijn zij gepredestineerd om als treinbegeleider hun beste diensten, charmant en minzaam aan de reizigers aan te bieden. Wanneer gaat de oorlog stoppen die ook de NMBS, misschien zelfs gesteund door de vakbonden (die ook in zeer grote mate uit 50+ zal bestaan) tegen het arbeidspotentieel van Marokkaanse jongeren en volwassenen voert.
 
Er is evenwel een troost, of men wil of niet, men zal niet (meer) zonder hen kunnen. Maar liever vooruitzien, ondervangen en opbouwen, dan met de neus op de werkelijkheid gedrukt worden die men toch niet kan ontlopen.

Sorry voor de BuG

Sorry, maar na 3 koldernoten we zijn niet aan een BuG toegekomen. Er is nochtans heel wat interessants te vertellen over de tewerkstelling per sector en per gewest en ook over de bevolkingsevolutie, de genealogische betekenis, de impact van de de-industrialisering en de ampele groei van migratiestromen die de steden terug op de kaart gezet hebben. Om het af te leren nog 1 grafiek over het % vrouwelijke tewerkstelling (zonder RSZ-PPO, lokale en provinciale besturen) volgens gewest:
  

 
Ook al krijgen Brusselaars maar 8% van de tewerkstelling toebedeeld, tegenover 62% die wonen in het Vlaams en 28% in het Waals gewest, toch ligt het % vrouwelijke tewerkstelling er het hoogst, nl. 49% in het Brussels tegenover 47% in het Vlaams en Waals gewest. Het is, zoals uit de grafiek blijkt, vooral bij de jongere en oudere werknemers dat het % vrouwelijke tewerkstelling in Brussel piekt. Staan de Brusselse vrouwen meer op hun strepen of is de exclusie van mannelijke werknemers er groter, vooral dan in de overheidsbedrijven, zoals het spoor, of is het gewoon het feit dat vrouwen in verhouding tot de mannen meer aan het werk zouden zijn in Brussel dan in de andere gewesten dat er niet wil ingaan?

Over dat en veel meer in volgende BuG's.

 
BuG 184  on-line    Printversie (7p)
Bevolking per gemeente 1831-2012

 
Jan Hertogen,
www.npdata.be
0487 335 552