BuG 167 – Bericht uit het Gewisse – 2 augustus 2012 - Printversie (8p)
 
Brussel-stad: 203.845 werkenden uit andere gemeenten,
5x meer dan de 40.427 werknemers die in Brussel-stad wonen
en 14x meer dan de inwoners die er wonen en er ook werken.
 
Tabel: Bevolking, arbeidspendel, graden, indexen in 589 gemeenten,
alle gegevens zoals voor Brussel voor alle gemeenten in België
met sorteermogelijkheid op NIS-code, gemeentenaam, factoren
 en gewest: eerst sorteren op factor, dan oplopend langs gewest.
  
Alle gegevens zijn betrokken van Databases Steunpunt WSE.

BuG 167 on-line                Printversie (8p)

Voor alle verwijzingen naar tabellen, zie BuG 167 on-line

Seksisme en mobiliteit
 
Het landelijke seksisme in Brussel bekeken door een provinciaalse bril, doorspekt met veralgemenend en soms racistisch denken is de ideale voedingsbodem voor intellectuele en journalistieke landerigheid. De opinie van Celia Ledoux in De Morgen van 30/07/2012 en Nadia Fadil op De Wereld Morgen, 27/03/2012 zijn dan als een koel glas water genuttigd onder een verkoelend bladerdak, zowel mannen als vrouwen observerend die de zon eindelijk toelaat wat te flaneren, in Brussel-stad méér dan ergens anders ter wereld, gezien de extreme arbeidspendel.
 
Elke dag verplaatst een stad van de omvang van Charleroi (203.031 inwoners) zich collectief naar Brussel-stad (160.442 inwoners) om er te werken. Een korte schets van Brussel kan de geesten terug met de benen op de grond zetten of minstens het kader afbakenen waarbinnen mobiliteit dient begrepen , met inbegrip van de verplaatsing van Noord- naar Zuid  met doorsteek langs de Arbeidsdoorgang naar de Stalingradlaan wandelend over de Rosa Luxemburg Dreef naar het Rouppeplein.
 
De relativiteitstheorie toegepast op Brussel
 
De 'kans op seksisme' is in Brussel-stad op bepaalde momenten van de dag en in bepaalde locaties 5x hoger omwille van de extreme arbeidspendel naar Brussel. De verontwaardiging kan misschien met factor 5 gedeeld, en de aanpak van het seksisme met dezelfde factor verhoogd voor iedereen en op alle plaatsen.
 
Bevolkingsrace in België
 
In Brussel-stad (niet te verwarren met het Brussels Hoofdstedelijk Gewest) woonden in 2010 gemiddeld 160.442 inwoners. Dat is het gemiddelde van de bevolkingssituatie op 01/01/20010 (157.673) en 01/01/2011 (163.210) waaruit een bevolkingsstijging met 3,51% is af te lezen. Daarmee komt Brussel op de 8 ste plaats van gemeenten in volgorde van hun bevolkingsstijging.
 
De bevolkingsstijging is de laatste jaren vooral het gevolg van nieuwe migratie die, meer dan die van voorgaande jaren als gevolg van gezinsuitbreiding, zal zorgen voor wederzijdse culturele acceptatie en het, nu in betere omstandigheden, verwezenlijken van elke migrantendroom, een betere toekomst voor hun kinderen in een maximale vrijheid en respect van iedereen.
 
Brussel-stad behoort tot de 10 steden met meer dan 100.000 inwoners in België en staat op de 5de plaats.
 
Brussel stad: vrij van arbeid?
 
Van de 160.442 inwoners zijn er 110.203 op arbeidsleeftijd, dwz tussen 15 en 64 jaar, dat is 68,7% van de bevolking. in België is dat gemiddeld 65,9%. Buiten de bevolking op arbeidsleeftijd zijn er in Brussel dus nog 50.239 inwoners die hetzij minder dan 15 jaar zijn of 65 jaar of ouder, 31,3% in totaal.
 
Van deze 110.203 inwoners op arbeidsleeftijd zijn er 50.218 of 31,3% van de bevolking aan het werk: 40.427 loontrekkend en 9.791 als zelfstandige. 16.947 inwoners van Brussel-stad of 10,6% is werkloos (niet-werkend werkzoekend) en 43.038 of 26,8% van de bevolking van Brussel stad behoort tot de bevolking op arbeidsleeftijd maar is niet beroepsactief, dwz studeert of is thuisblijvend. Samengevat, in % op de 160.442 inwoners van Brussel-stad (voor alle andere gemeenten, zie tabel Bevolking, arbeidspendel, graden, indexen in 589 gemeenten:

- 31,3% werkt als loontrekkende of zelfstandige
- 10,6% is niet werkend-werkzoende
- 26,8% is tussen 15 en 65 jaar en niet actief.
- 31,3% van Brussel-stad is minder dan 15 jaar of +65 jaar
 
Pendelarbeid vanuit Brussel-stad
 
Van de 50.218 werkenden in de bevolking van Brussel-stad zijn er 14.560 loontrekkenden die in Brussel-stad wonen én er werken en 25.867 die in Brussel-stad wonen en in een andere gemeente gaan werken. In Brussel-stad zijn er ook 9.791 die als zelfstandige werken.
 
Pendelarbeid naar Brussel-stad
 
Buiten de de 14.560 inwoners in Brussel stad die er wonen en werken zijn er 203.845 inwoners van andere gemeenten die in Brussel-stad komen werken,
 
In Brussel stad zijn er dus 14x meer werknemers die er komen werken dan inwoners van Brussel-stad zelf die er wonen én er werken. In vergelijking met andere gemeenten, klasseert Brussel zich hiermee na Sint-Joost-ten-Node, Sint-Gillis, Machelen, Zaventem en Evere.In Brussel gaat het evenwel om het tienvoud van inwoners dan deze andere gemeenten.
 
Best ook beseffen dan de 203.845 'passanten' in Brussel-stad er niet alleen hun brood verdienen maar ook hun belastingen mee naar hun huis nemen, gemeente waarvan zij ook de werkzaamheidsgraad verhogen, die trouwens in Brussel maar 45,6% bedraagt, tegenover 61,2% gemiddeld voor België. Misschien ook eens de verontwaardiging over de ongelijke verdeling van arbeid tussen inwoners van Brussel-stad en externe werkenden, met factor 5 verhogen
 
In de tabel Bevolking, arbeidspendel, graden, indexen in 589 gemeenten kan men voor deze en andere klassementen gemakkelijk zelf sorteren voor alle gemeenten in België of per regio. Voor deze BuG nemen we telkens de kop van een klassement over.
 
Pendel naar Brussel in vergelijking met tewerkstelling inwoners
 
Belangrijker evenwel is na te gaan hoeveel personen er komen werken vanuit een andere gemeente in verhouding tot het aantal werkenden die in de gemeente wonen, ongeacht waar ze werken. Hoe groter dit verschil hoe groter de discrepantie in het straatbeeld, dwz x-aantal méér mensen mét werk in de straten van Brussel-stad dan het aantal werkenden.
 
In Brussel-stad werken 5x meer werknemers dan er tot haar eigen bevolking behoren. Naast Sint-Joost-ten Node zijn het enkel Zaventem en Machelen die met 3,7 het aantal eigen werknemers een hoge externe tewerkstellingsgraad hebben. Voor Zaventem en Machelen betreft het dan vooral tewerkstelling als gevolg van de luchthavenactiviteit.
 
Op zich hoeft die hoge externe tewerkstellingsgraad voor Brussel geen probleem te zijn, voor zover het aantal werkenden op niveau is en de arbeidskansen gelijk. Anders is het wanneer een hoge externe tewerkstellingsgraad gepaard gaat met een relatief lage werkzaamheidsgraad of hoge werkloosheidsgraad in de gemeente, of ook nog een hoge niet-activiteitsgraad, dwz niet actieven in de bevolking van 15-64 jaar. En dat kan men aflezen uit de verschillende "graden", die hier ter informatie gegeven wordt zonder er verder op in te gaan.
 
De "graden": oude en nieuwe
 
Langs de 'graden' wordt een beeld opgehangen van de tewerkstellings- en werkloosheidssituatie in Brussel-stad in vergelijking met enkele andere steden en gemeenten. Deze graden zijn voor elke gemeente in België exploreerbaar op de tabel Bevolking, arbeidspendel, graden, indexen 584 gemeenten. Op de bronsite, Databases Steunpunt WSE zijn ze ook beschikbaar in tijdsreeksen van 2003-2010 voor alle gemeenten van België. Wel even zoeken.
 
Beroepsbevolking = aantal werkenden + aantal werklozen
 
Werkzaamheidsgraad = aantal werkenden/aantal 15-64jarigen
 
Alle gemeenten in België met minder dan 50% werkzaamheidsgraad in deze tabel op een rijtje, Brussel op de 5de laatste plaats. Merk de 'samenstelling' van de werkzaamheidsgraad die de optelling is van inwoners van de gemeente die er wonen en werken, die er wonen en in een andere gemeente werken, en het aantal zelfstandigen in de gemeente. Wie de werkzaamheidsgraad wil verhogen heeft hier al een mooie selectie van gemeenten.

Brussel valt merkwaardig genoeg al op door het relatieve aandeel tewerkgestelden in eigen gemeente, in vergelijking met Molenbeek en Elsene bv., maar dat komt ook door de lage werkzaamheidsgraad die dit % wat opkrikt. Ook het hoge aandeel zelfstandigen in Brussel valt op, vaststelling die te maken heeft met het toerisme en het zelfstandig werken  als compensatie voor gebrek aan de toegang tot loontrekkend werk. Meer dan Brussel-stad slagen Charleroi en Luik er in hun bevolking in de eigen gemeente tewerk te stellen, ook al is hun werkzaamheidsgraad laag.
 
Het is hiermee duidelijk dat er 203.845 werkenden uit andere gemeenten hun werkzaamheid gaan halen in een stad met een extreem lage werkzaamheidsgraad (45,6%). Een betere (structurele) toegang van de bevolking van Brussel-stad  tot de tewerkstellingscirquits in de eigen stad zou al een slok op een borrel schelen, misschien ook voor het 'seksisme' van het Brusselse 'sub'proletariaat.
 
Activiteitsgraad = beroepsbevolking/aantal 15-64 jarigen in volgorde lage activiteitsgraad.
 
De activiteitsgraad geeft het beroepsbevolkingspotentieel van een bevolking, dwz werkenden én werklozen op het aantal 15-64 jarigen. In de tabel geven we zowel het aandeel van werklozen als werken in de activiteitsgraad. Merk dat het % voor werkenden gelijk is aan de 'Werkzaamheidsgraad', het % werklozen geeft de winst voor de werkzaamheidsgraad indien alle werklozen aan het werk zouden geraken.
 
Werkloosheidsgraad: aantal werklozen/beroepsbevolking en het complement de Werkgelegenheidsgraad: aantal werkenden/beroepsbevolking. Samen vormen zij 100% van de beroepsbevolking. Even recapituleren voor Brussel:
 
10,6% van de bevolking van Brussel-stad is werkloos
15,4% van de actieve bevolking (15-64 jaar) is er werkloos
25,2% van de beroepsbevolking (werkenden+werklozen) in Brussel-stad is werkloos, cfr de tabel hieronder.
 
Niet-actief, werkloos en werkend op het totaal 15-64 jarigen
 
Een aanvullend maar interessant beeld wordt verkregen door de niet-activiteitsgraad (aantal niet-actieven/aantal 15-65 jarigen), de werkloosheids-niet-werkzaamheidsgraad (aantal werklozen/15-64 jarigen) te plaatsen naast de werkzaamheidsgraad (werkend/14-65 jarigen). Daarmee wordt met dezelfde maat het potentieel gemeten dat nog aanwezig is in de werkloosheid én bij de niet-actieven. Het totaal van deze 3 graden vormt 100% van de 15-64 jarigen.
 
In volgorde van potentieel in de werkloosheid: gemeenten waar meer dan 15% van de 15-64 jarigen werkloos.
 
Men kan de tabel dus als volgt lezen. Als in Brussel de 15,4% werklozen in de 15-64 jarigen allemaal aan het werk zouden zijn, zou de werkzaamheidsgraad in Brussel stijgen van 45,6% tot 45,6%+15,4%=61,0%, dus juist op het Belgische gemiddelde.
 
In volgorde van potentieel werkzaamheidsgraad in de niet-activiteit:
 
Redenen van niet-Activiteit in diverse gemeenten kunnen van heel verschillende aard zijn: Veel jongeren en jong-volwassenen die al of niet studeren, niet-actieve vrouwen, bv echtgenoten van Europees personeel of andere thuisblijvende vrouwen en dochters uit de migratie. Hierin zijn vervat wat als de 'gouden reserve' kan beschouwd om de komende decennia de behoefte aan personeel in  de zorgsectoren in te vullen.
 
Activeer de niet-actieven door toegang tot het sociale zekerheidsstelsel
 
We sluiten deze BuG dus met een beeld van de gemeenten in volgorde van het potentieel niet-actieve vrouwen. Het zou best tot de beleidsmakers doordringen dat eerst de activiteitsgraad dient verhoogd voor men er aan kan denkenken de werkzaamheidsgraad te verhogen, dwz de toegang tot het sociale zekerheidsstelsel (werkloosheid en beroepsopleiding) te verhogen voor vrouwen uit de migratie, zowel de hoog opgeleiden als de laag of niet-opgeleiden). De vaststelling van Bart Van den Cruyce, attaché van het Planbureau, in het Kwartaalschrift Economie, nr. 2 2005, blijft geldig, zeker in deze periode van zich vernieuwende migratie: "In de plaats van die groep extra (vrouwen uit de migratie, nvdr) te stigmatiseren, moet juist gefocust worden op een algemene en positieve campagne om hun talenten aan te boren".
 
En als hun moeders en zusters op straat komen om te werken zullen de zonen vlug een toontje lager zingen, zo denk ik maar.
 
Jan Hertogen, socioloog
0487 335 552
www.npdata.be