Brussel gaat vreemd. Vreemd gaat Brussels
Reflecties - Reflets, nr 17, december 2009, blz 5

Socioloog schetst toekomst, door Guido Fonteyn

"De mutatie van Brussel van aloude Brabants-Belgische, tweetalige stad naar een internationaal en intercultureel centrum is nog maar pas begonnen, wij hebben tot nog toe inzake migratie niets gezien." Zo kan de met veel cijfers gestaafde thesis worden samengevat van socioloog Jan Hertogen (62). Hertogen ziet de bevolking van Brussel nog beduidend toenemen, en in die bevolking zal het aandeel van de migranten - of, zoals sociologen opnieuw zeggen: "vreemden"- blijven stijgen. Maar Hertogen voegt daar een derde categorie aan toe: naast Belgen van afkomst en immigranten groeit immers voortdurend het aandeel van wat hij de "Belggewordenen" noemt: de genaturaliseerden. Zo evolueren wij naar een Brussel waarin het aandeel van de autochtonen, zowel Vlamingen als Franssprekenden, tegen 2020 beduidend kleiner zal zijn dan dat van de vreemdelingen en van de genaturaliseerden. En in dezelfde tijdspanne zal ook de druk vanuit Brussel op de Vlaamse Rand - en zelfs tot ver daarbuiten - voortdurend toenemen.
 
"De sociologen en demografen weten dit", zegt Hertogen, "het wordt tijd dat de politici dit beseffen". Vele politici blijven denken, tegen beter weten in, dat de bij het einde van de jaren tachtig vastgestelde afkoeling van de migratie zich zou doorzetten, maar vanaf de jaren negentig tot nu is de migratie voortdurend toegenomen. "En wat Brussel betreft, komt er nog véél volk bij", zegt Jan  Hertogen.
 
Hertogen heeft er een hele carrière opzitten in de non-profitsector, na studies in de sociologie (KU-Leuven). Hij werkte voor het LBC-NVK, de vakbond voor bedienden en het kaderpersoneel, waar men bij de voorbereiding van langdurige overeenkomsten - genre interprofessionele en professionele akkoorden - van demografische gegevens moet kunnen uitgaan, want hoeveel mensen komen er de volgende jaren immers bij? Alles staat en valt immers met de demografie.
 
Nu staat Hertogen met zijn mening over de nieuwe migratiegolven niet alleen. In augustus 2008 maakten de verzamelde demografen hun bevolkingsprojecties tot 2060 bekend, wat aanleiding gaf tot enkele artikelen in de pers en een paar debatten, maar de grote bewustwording bleef uit.

Vooraleer over te gaan tot het belangrijkste - de cijfers - legt Jan Hertogen er de nadruk op dat bij zijn studies en prognoses enkel gebruik wordt gemaakt van door de overheid verstrekte gegevens, wat in de praktijk uiteindelijk neerkomt op de wat te­echt komt bij de gezamenlijke loketten-Bevolking in de gemeenten. Die worden bijeengebracht door wat nog altijd het NIS (Nationaal Instituut voor de Statistiek) wordt genoemd, maar inmiddels een andere, onuitspreekbare naam kreeg: AD SEI. Daar worden ook prognoses gemaakt. Maar zelfs deze gegevens dekken niet de hele bevolking. Er zijn immers vijf verschillende bevolkingscategorieën: de Belgen, de vreemdelingen, de NAVO, Europa, en de "wachtenden" (bekende illegalen, asielzoekers-in-procedure e.d.). Enkel de gegevens over Belgen en vreemdelingen worden verder verwerkt. NAVO-personeel en officiële Europeanen komen in de gegevens en dus ook in de prognoses niet voor, hoewel in een stad zoals Brussel - zetel van de NAVO en feitelijke hoofdstad van Europa - deze aanwezigheid een feit is. Dit betekent dat de prognoses over de toekomstige bevolking van Brussel beneden de vermoedelijke werkelijkheid blijven.

Wat nu volgt zijn cijfers: de cijfers van n bevolkingsprojectie voor Brussel tussen 1/01/2007 en 01/01/2020, een periode die al loopt en over tien jaar al zal zijn beëindigd (zie kader)
 

 
De nieuwe Belgen

Jan Heropen voegt daar, na eigen onderzoek, een nieuw cijfer aan toe, dat vande vreemdelingen die Belg worden.         

Dat zijn er 205.281.

Zonder deze naturalisaties zou het aantal Belgen in Brussel tussen 2007 en 2020 dalen van 747.688 naar 632.734, en zou het aantal vreemdelingen stijgen van 283.527 naar 567.374. Met de naturalisaties stijgt-het aantal Belgen, "Belggeworden" inbegrepen, van 747.688 naar 838.015.

En uit dit alles kan worden afgeleid dat in 2020 de bevolking van Brussel zal bestaan uit 30 procent vreemdelingen, 40 à 50 procent nieuwe Belgen, en 25 à 30 procent oude Belgen.

Jan Hertogen geeft als commentaar bij deze toch wel zeer opvallende cijfers mee dat de Vlaamse Gemeenschap de komende vijftien jaar er alles moet op zetten om deze golf van nieuwe Belgen "welbewust, goed voorbereid en goed omkaderd op te vangen, te richten, en te werven voor het Nederlandstalig onderwijs, om hen zo in een programma van vijftien jaar van de eerste kleuterklas tot het laatste jaar van het secundair onderwijs Nederlandstalig te maken, en bij hen een Vlaamse identiteit en/of identificatie uit te bouwen.

"Want de Vlaamse aanwezigheid in Brussel zal (ook) allochtoon zijn, of niet zijn", doceert Hertogen, die het zelfs niet eens was met ons amendement, ertoe strekkende aan die aanwezigheid van allochtonen het voorzetsel (ook) aan toe te v pegen, de haakjes zijn dus van ons, en onwetenschappelijk.